Cấu trúc của cốt truyện trong biên niên ký chim vặn dây cót của Haruki murakami

Bài viết Cấu trúc của cốt truyện trong biên niên ký chim vặn dây cót của Haruki murakami trình bày: Sức lôi cuốn của thiên tiểu thuyết này là tổng hợp của nhiều yếu tố nghệ thuật, và có thể xem việc tổ chức cốt truyện là một trong những xuất phát điểm cho thành công của Biên niên ký chim vặn dây cót,... Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cấu trúc của cốt truyện trong biên niên ký chim vặn dây cót của Haruki murakami CẤU TRÚC CỦA CỐT TRUYỆN TRONG BIÊN NIÊN KÝ CHIM VẶN DÂY CÓT CỦA HARUKI MURAKAMI NGUYỄN ANH DÂN Trường Đại học Sư phạm - Đại học Huế Tóm tắt: Bằng việc xây dựng những cốt truyện đa dạng, phối kết trong một cấu trúc cốt truyện đặc sắc, Haruki Murakami đã thuyết phục được hàng triệu độc giả thế giới yêu thích Biên niên ký chim vặn dây cót. Sức lôi cuốn của thiên tiểu thuyết này là tổng hợp của nhiều yếu tố nghệ thuật, và có thể xem việc tổ chức cốt truyện là một trong những xuất phát điểm cho thành công của Biên niên ký chim vặn dây cót. Cốt truyện là “hệ thống sự kiện cụ thể, được tổ chức theo yêu cầu tư tưởng và nghệ thuật nhất định, tạo thành một bộ phận cơ bản, quan trọng nhất trong hình thức động của tác phẩm văn học thuộc các loại tự sự và kịch” [01, 88]. Thành phần cơ bản nhất của cốt truyện chính là sự kiện và tình tiết (Iu.M. Lotman trong “Cấu trúc văn bản nghệ thuật” xem là “biến cố”). Tổ chức của các thành phần này trong tác phẩm văn xuôi tạo thành cốt truyện. Cốt truyện phát triển do tính biến đổi liên tục của hệ thống các sự kiện, tình tiết và đó cũng chính là sự phát triển của tất cả các yếu tố thuộc về trần thuật trong tác phẩm tự sự. Nhìn chung, Biên niên ký chim vặn dây cót có hai kiểu cốt truyện như sau: 1. CỐT TRUYỆN ĐA TUYẾN TRUYỆN Biên niên ký chim vặn dây cót không đơn thuần kể một câu chuyện của một cá nhân mà đó là tập hợp của nhiều câu chuyện, nhiều số phận. Haruki Murakami những muốn tạo ra trong tiểu thuyết của mình vô số những câu chuyện, mỗi câu chuyện là mỗi mảnh đời đại diện cho cái xã hội Nhật Bản cuồng quay ấy. Và ông đã thành công trong việc xây dựng một thế giới truyện kể đa dạng, một mạng lưới truyện kể phức tạp, đó chính là kiểu cốt truyện đa tuyến truyện trong thiên tiểu thuyết này. Biên niên ký chim vặn dây cót có rất nhiều câu chuyện được kể nhưng tựu trung lại có câu chuyện trung tâm và những câu chuyện mang tính chất phụ trợ. Những câu chuyện của nhà Miyawaki, tuổi thơ của hai anh em nhà Kumiko, giấc mơ của cậu bé trong đêm… đều để làm sáng tỏ thêm cho câu chuyện cuộc sống của Toru Okada. Bên cạnh câu chuyện trung tâm của nhân vật trần thuật chính còn có những câu chuyện của Kasahara May, Kano Creta, Mamiya và Akasaka Nhục Đậu Khấu... Mỗi một câu chuyện của một nhân vật đều có thể xây dựng thành một cốt truyện riêng lẻ đặt trong cốt truyện lớn hơn là câu chuyện của toàn bộ tiểu thuyết Biên niên ký chim vặn dây cót. Do sự chi phối của hình thức “tiểu thuyết trong tiểu thuyết” nên cốt truyện của Biên niên ký chim vặn dây cót có hình thức của “cốt truyện trong cốt truyện”. Những cốt truyện ấy không hề đứng yên mà luôn vận động, phát triển theo cốt truyện lớn, bởi vậy Tạp chí Khoa học và Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Huế ISSN 1859-1612, Số 04(12)/2009: tr. 87-92 88 NGUYỄN ANH DÂN chúng luôn đi theo một tuyến nhất định. Tuyến truyện chung của các cốt truyện phát triển theo chiều đi lên, phụ theo sự tiến triển của cốt truyện trung tâm (cốt truyện gắn liền với sự vận động, phát triển của nhân vật chính Toru Okada), để đi đến kết quả cuối cùng là giải mã những bí ẩn của từng câu chuyện. Bước vào thế giới của Biên niên ký chim vặn dây cót, người đọc dễ bị “nhiễu” bởi nhiều câu chuyện được tung ra, người đọc phải tự lần mò trong hàng loạt các câu chuyện ấy để tìm thấy sợi dây móc nối giữa các câu chuyện lại với nhau. Khi các tuyến truyện xung quanh được khép lại thì cũng là lúc đoạn kết của cốt truyện trung tâm được mở ra. Những bí ẩn của số phận, cuộc đời nhân vật được giải mã. Biên niên ký chim vặn dây cót không hề dễ đọc đối với những ai vội vàng phần nào là do tính chất “rối loạn” của cốt truyện đa tuyến truyện. Đa tuyến truyện cũng đồng nghĩa với nhiều cuộc đời, nhiều số phận. Vậy nên hệ thống cốt truyện của Biên niên ký chim vặn dây cót đa trị là như vậy. Bước sang hoàn cảnh hậu hiện đại, mọi số phận đều bị đưa lên bàn cân của cuộc đời, tất cả xoay tròn trong những mối quan hệ đa phương. Giữa họ - các nhân vật của Murakami - có nhiều mối liên hệ, có thể từ tiền kiếp như Toru Okada và cha của Nhục Đậu Khấu (thông qua dấu hiệu là vết nám trên mặt, cây gậy bóng chày); có thể là hiện tại: giữa Toru Okada và May, Creta, Nhục Đậu Khấu, Quế… Các cốt truyện hầu hết xoay quanh các mối liên hệ đó, đôi khi tác giả dịch chuyển các đầu nối, vậy là một cốt truyện mới lại xuất hiện. Và với mỗi một cốt truyện mới như vậy, người đọc lại khám phá ra được nhiều bất ngờ như tính chất của cuộc sống là luôn chứa đựng nhiều bất ngờ vậy. 2. CỐT TRUYỆN PHÂN MẢNH, LẮP GHÉP Hiện thực xã hội Nhật Bản thời kì hậu hiện đại được Murakami thể hiện một cách sắc lạnh vào tác phẩm bằng cảm quan “mảnh vỡ” về thế giới. Thế giới đang đổ vỡ thành trăm ngàn mảnh khác nhau mặc cho con người đang vẫy vùng quằn quại dưới sức nặng của thời đại và số phận của cá nhân. Các câu chuyện trong Biên niên ký chim vặn dây cót không tồn tại một cách trình tự, lớp lang mà tồn tại theo ý đồ sắp xếp “ngẫ ...