Cây thiên lý và trái thơm: Thực phẩm thành dược phẩm

Cây thiên lý và trái thơm: Thực phẩm thành dược phẩmCây thiên lý chữa chứng mất ngủ Thiên lý còn gọi là dạ lý hương, dạ lài hương. Là một loại cây dây leo tự quấn. Thân dài 1 - 10m, màu lục ánh vàng, khi non có lông tơ, những đoạn thân của năm trước màu xám nhạt, không có lông, thông thường có các mấu xốp nhỏ thưa thớt. Cuống lá dài 1,5 - 5cm; phiến lá hình trứng, phần gốc lá hình tim với các lõm gian thùy hẹp, nhọn mũi. Xim hoa kiểu tán (mọc thành...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cây thiên lý và trái thơm: Thực phẩm thành dược phẩm Cây thiên lý và trái thơm: Thực phẩm thành dược phẩmCây thiên lý chữa chứng mất ngủThiên lý còn gọi là dạ lý hương, dạ lài hương. Là một loại cây dây leo tự quấn.Thân dài 1 - 10m, màu lục ánh vàng, khi non có lông tơ, những đoạn thân của nămtrước màu xám nhạt, không có lông, thông thường có các mấu xốp nhỏ thưa thớt.Cuống lá dài 1,5 - 5cm; phiến lá hình trứng, phần gốc lá hình tim với các lõm gianthùy hẹp, nhọn mũi. Xim hoa kiểu tán (mọc thành chùm), chứa 15-30 hoa; cuốnghoa 0,5-1,5 cm, có lông măng. Ra hoa trong khoảng từ tháng 5 đến tháng 10. Bộphận làm thuốc là rễ, lá và hoa thiên lý.Theo Đông y, thiên lý có vị ngọt tính bình, giải nhiệt, chống rôm sảy, là một vịthuốc an thần, làm ngủ ngon giấc, bớt đi đái đêm, đỡ mệt mỏi, đau lưng, có tínhchống viêm, thúc đẩy chóng lên da non, được sử dụng trị liệu chữa lòi dom, đinhnhọt, trị giun kim...Theo nghiên cứu hiện đại, thành phần dinh dưỡng có trong cây thiên lý bao gồm:chất xơ 3%, chất đạm 2,8%, và gồm chất bột đường, các vitamin như C, B1, B2,PP và tiền vitamin A (caroten), cùng các khoáng chất cần cho cơ thể như calcium,phospho, sắt, đặc biệt là kẽm (Zn) có hàm lượng khá cao, vì vậy thiên lý vừa làthức ăn và thuốc bổ dưỡng giúp trẻ mau lớn, giúp người già giảm chứng phì đạituyến tiền liệt vừa tăng sức đề kháng cho người sử dụng. Chất kẽm còn có tácdụng đẩy chì ra khỏi tinh dịch, chữa chứng vô sinh ở nam do thường xuyên tiếpxúc với chì.Bài thuốc chữa bệnh có sử dụng thiên lý:Chữa đái buốt:Lấy rễ cây thiên lý từ 10 - 20g, sắc lấy nước uống 2 - 3 lần trong ngày. Uống trong5 ngày.Chữa đinh nhọt: Lấy lá cây thiên lý 30 - 50g, giã nhỏ đắp vào chỗ mụn nhọt,ngày thay 1 lần, vài ba ngày sẽ khỏi.Trị giun kim: Lấy lá thiên lý non nấu canh cho trẻ ăn liền từ 7 - 10 ngày sẽ hiệuquả. Hoặc có thể dùng bài thuốc sau: Hoa thiên lý 30g, rau sam 20g, lá đinh lăng25g. Ba thứ rửa sạch, sao khô, sắc lấy nước uống trong ngày, mỗi ngày chia làm 3lần, uống liên tiếp trong 3 ngày.Chữa mất ngủ:Hoa thiên lý 30g, hoa nhài 10g, tâm sen 15g. Ba thứ sắc chung lấy nước uốngtrong ngày. Dùng liên tục trong một tuần.Phòng rôm sảy ngày hè:Hằng ngày nấu canh hoa thiên lý ăn. Với trẻ có thể xay lá và hoa thiên lý ra nấulẫn với bột khi cho trẻ ăn dặm.Làm giảm đau mình mẩy, nhức xương cốt: Hàng ngày lấy hoa thiên lý xào vớithịt bò ăn sẽ có tác dụng.Lưu ý: Do trong thiên lý chứa kẽm nên khi sử dụng không xào nấu cùng với cácthức ăn giàu chất sắt như gan, thịt lợn nạc, rau muống... vì chất sắt có trong cácloại thực phẩm này sẽ đẩy kẽm ra khỏi cơ thể.Trái thơm nhiều công dụng quý!Trái thơm (dứa, khóm…) có tên gọi khoa học Annanascomosus (L) merr (ananassativus schult F), được trồng khắp nơi ở các nước vùng nhiệt đới. Trái thưom cónhiều công dụng trong chữa bệnh…Thơm chữa viêm gân, lợi tiêu hóaThơm chứa nhiều nước và các chất protit, gluxit, canxi, sắt, vitamin C, photpho…Thơm còn có các sinh tố A, B1, B2, C, P, PP, E. Đặc biệt trong nước dứa có men(enzyme) mang tên Bromelin và ở vỏ nhiều hơn quả. Men này có tác dụng chữaviêm gân cấp tính và tổn thương trong thể thao. Tại các nước Anh, Pháp, Đức,Bromelin đã được cho vào các viên thuốc phân hủy Fibrin chống viêm nhiễm sauchấn thương. Bromelin bôi lên vết thương làm tiêu tổ chức chết, chống tụ huyết,giảm phù nề, mau lành sẹo. Bromelin còn được phối hợp với các thuốc khác nhưkháng sinh để giúp tăng tác dụng trong điều trị viêm nhiễm bộ máy hô hấp, henphế quản. Trong một số phẫu thuật của nha khoa, người ta dùng Bromelin để tiêuviêm, giảm đau, chống phù nề bằng cách mỗi ngày uống một cốc nước thơm ép (1quả) liền trong 15 ngày.Bromelin là một loại enzyme thủy phân protein thành các acid amin nên có tácdụng tốt trong tiêu hóa các chất thịt. Một số thuốc chữa bệnh dạ dày có chứaBromelin. Trong dân gian thường ướp các loại thịt dai, già với trái thơm hoặc xàocùng thịt thì thịt sẽ được nhừ, ăn dễ tiêu.Đã có công trình nghiên cứu cho thấy enzyme của thơm có khả năng chữa bệnhtim do có thể làm tan máu tụ dẫn đến cơn đau tim. Có báo cáo trong 140 bệnhnhân mắc bệnh tim được điều trị bằng phương pháp này thì chỉ có 2% số người bịtử vong do lên cơn đau tim so với trước đó không dùng phương pháp này thì có tới20% tử vong. Trong sách ở Việt Nam có hướng dẫn người bị cao huyết áp nên ăndứa hàng ngày để lợi tiểu.Mỗi ngày uống một cốc nước ép thơm hoặc ăn 1/2 quả thơm chín có thể thay thếđược các loại thuốc chống đông (coumarin, warfarin…) vốn là những chất thườnggây nhiều tác dụng phụ chảy máu (do đó tránh dùng thơm cho những người có cácbệnh xuất huyết).Và một số bệnh khácThơm được dùng trong các trường hợp viêm nhiệt, tiểu tiện khó khăn, đại tiện táobón, sỏi thận, tiểu tiện có mủ.- Viêm thận: trái thơm 60g, rễ cỏ tranh tươi 30g, sắc uống thay nước hàng ngày.- Viêm phế quản: trái thơm 120g, mật ong 30g, ...