Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật nhân giống hữu tính cây Lạc tiên (Passiflora foetida L.) tại Thanh Hóa

Lạc tiên (Passiflora foetida L.) có tác dụng tiêu viêm, lợi tiểu, an thần, chữa mất ngủ, viêm da, mẩn ngứa… Nghiên cứu này được thực hiện nhằm xây dựng quy trình kỹ thuật nhân giống hữu tính cây Lạc tiên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật nhân giống hữu tính cây Lạc tiên (Passiflora foetida L.) tại Thanh HóaKHOA HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆPNGHIÊN CỨU MỘT SỐ BIỆN PHÁP KỸ THUẬTnhân giống hữu tính cây Lạc tiên(Passiflora foetida L) tại Thanh Hóa Nguyễn Văn Kiên, Lê Hùng Tiến, Trần Trung Nghĩa, Phạm Thị Lý, Lê Chí Hoàn, Đặng Quốc Tuấn, Hoàng Thị Sáu Trung tâm Nghiên cứu dược liệu Bắc Trung BộNhận bài ngày 05/11/2017, Phản biện xong ngày 22/12/2017, Duyệt đăng ngày 23/12/2017 TÓM TẮT L ạc tiên (Passiflora foetida L.) có tác dụng tiêu viêm, lợi tiểu, an thần, chữa mất ngủ, viêm da, mẩn ngứa… Nghiên cứu này được thực hiện nhằm xây dựng quy trình kỹ thuật nhân giống hữu tính cây Lạc tiên. Kết quả như sau: Thời vụ gieo hạt giống 15/5; Biện pháp xử lý hạt giống là ngâm hạt giống ở nhiệt độ 540C (nhiệt độ nước ban đầu và không duy trì trong 2 giờ) trong 2 giờ và ủ đến nứt nanh; Giá thể đất, cát, trấu hun theo tỷ lệ 1:1:1 là giá thể gieo tốt nhất; Trạng thái hạt khô không qua bảo quản là trạng thái hạt tốt nhất; Cách gieo hạt vào bầu ươm là cách gieo hạt tốt nhất. Thời gian từ gieo đến mọc mầm trung bình 11 ngày, thời gian từ gieo đến khi xuất vườn trung bình 45 ngày, chiều cao cây trung bình khi xuất vườn ≥7 cm, đường kính gốc ≥0.2 cm, số lá trên cây trung bình ≥5 lá/cây, chiều dài rễ ≥4 cm. Từ khóa: Cây Lạc tiên, nhân giống, gieo hạt 1.Đặt vấn đề hàng năm nhiều, mùa hoa từ tháng 5–8, Lạc tiên có tên khoa học Passiflora foetida mùa quả từ tháng 7–10 [1, 3]. Phân bố nhiềuL. thuộc họ Lạc tiên (Passifloraceae). Lạc ở các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Bắc Giang,tiên còn được gọi là chùm bao, dây nhãn Tuyên Quang… Lạc tiên có tác dụng tốt đốilồng, dây lưới, mắn nêm… Cây ưa ẩm, ưa với hệ thần kinh trung ương, giúp trấn tĩnh,sáng, thường mọc ở nơi đất ẩm, thường mọc chống hồi hộp, lo âu, mất ngủ. Lạc tiên cótrùm lên các cây bụi ven rừng, đồi, nhất là vị ngọt và đắng, tính mát, có tác dụng tiêuở các trảng cây bụi tái sinh sau nương rẫy. viêm, lợi tiểu, an thần, chữa mất ngủ, viêmCây leo bằng tua cuốn, thân mềm, tròn và da, mẩn ngứa…[2]. Lạc tiên thường dùngrỗng, có lông thưa, lá mọc so le, hoa quả dưới dạng rau ăn, thuốc sắc hoặc cao lỏng.76  Tạp chí Khoa học & Công nghệ số 4 (9) – 2017 KHOA HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆPNgười dân vẫn hay lấy ngọn non luộc ăn vào 2.2.Nội dung nghiên cứubuổi chiều hoặc trước khi đi ngủ vài giờ. Do •Nghiên cứu ảnh hưởng của thời vụhiệu quả nhân giống vô tính không cao vì gieo hạt đến khả năng mọc mầm vàhệ số nhân giống thấp chỉ đạt 40%-50%, sinh trưởng của cây giống Lạc tiên.cây giống được tạo ra từ các đoạn thân sát •Nghiên cứu một số biện pháp xử lý hạtgốc, nên khi lấy cành giâm thì cây mẹ khả giống đến khả năng mọc mầm và sinhnăng tái sinh kém. Nhân giống vô tính chỉ trưởng của cây giống Lạc tiên.phù hợp tận dụng sau khi thu hoạch dược •Nghiên cứu ảnh hưởng của các giá thểliệu. Bên cạnh đó tỷ lệ mọc mầm tự nhiên gieo đến khả năng mọc mầm và sinhcủa hạt lạc tiên đạt 70%–80% [1]. Như vậy, trưởng của cây giống Lạc tiênnhân giống từ hạt có nhiều ưu điểm và hiệu •Nghiên cứu ảnh hưởng của trạng tháiquả, hệ số nhân giống cao, không làm mất hạt đến khả năng mọc mầm và sinhđi cây mẹ, cây giống được nhân từ hạt đáp trưởng của cây giống Lạc tiên.ứng được yêu cầu phát triển cây trên quy mô •Nghiên cứu ảnh hưởng của cách gieolớn. Vì vậy, nhóm tác giả thực hiện nghiên đến khả năng mọc mầm và sinh trưởngcứu Xây dựng quy trình kỹ thuật nhân giống của cây giống Lạc tiên.hữu tính cây lạc tiên (Passiflora foetida L.)tại Thanh Hóa. 2.3.Phương pháp nghiên cứu Thí nghiệm 1: Nghiên cứu ảnh hưởng của 2.Đối tượng, nội dung và phương thời vụ gieo hạt đến khả năng mọc mầm vàpháp nghiên cứu sinh trưởng của cây giống Lạc tiên. 2.1.Đối tượng nghiên cứu TV1: Gieo ngày 15/ 3 TV4: Gieo ngày 15/8 •Hạt giống được thu từ vườn bảo tồn (Vụ xuân hè) (Vụ thu đông) TV2: Gieo ngày 15/ 4 TV5: Gieo ngày 15/9 lưu giữ nguồn gen tại Trung tâm (Vụ hè) (Vụ đông) Nghiên cứu dược liệu Bắc Trung Bộ. TV3: Gieo ngày 15/5 TV6: Gieo ngày 15/10 Quả giống chín được thu vào để trong (Vụ hè) (Vụ đông) mát 2–3 ngày cho chín kỹ, sau đó đãi sạch vỏ quả và vỏ nhầy bao quanh hạt, Các công thức thí nghiệm trên được gieo phơi hạt âm can đến khô (phơi trong trên cùng giá thể đất, xử lý hạt giống là ngâm mát 2–3 ngày). ở nhiệt độ 540 C (là nhiệt độ nước ban đầu và •Bầu ươm bằng túi PE (12×6cm). không duy trì nhiệt độ) trong 2 giờ và ủ đến khi hạt bắt đầu nứt nanh (10%). Trạng thái •Trấu hun: được hun theo phương pháp hạt khô đã qua bảo quản. thủ công. Thí nghiệm 2: Nghiên cứu một số biện •Đất: Đất là đất thịt nhẹ. ...