CHĂM SÓC BÀN CHÂN BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG (ĐTĐ)

ĐTĐ là bệnh phổ biến trên thế giới và Việt Nam. Là một trong những nguyên nhân chính của nhiều bệnh hiểm nghèo: tim mạch, tai biến mạch máu não, mù mắt, suy thận, liệt dương, hoại thư, v.v… Trong đó biến chứng bàn chân rất nan giải. Phần lớn bệnh nhân chưa có ý thức và biết cách chăm sóc bàn chân. Hơn nữa ta chưa có chuyên khoa bàn chân để việc khám và chữa trị các bệnh ở bàn chân hiệu quả dẫn đến tỷ lệ đoạn chi cao.Vì vậy việc theo dõi chăm sóc bàn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CHĂM SÓC BÀN CHÂN BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG (ĐTĐ) CHĂM SÓC BÀN CHÂN BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG (ĐTĐ)Đặt vấn đề:ĐTĐ là bệnh phổ biến trên thế giới và Việt Nam.Là một trong những nguyên nhân chính của nhiều bệnh hiểm nghèo: tim mạch, taibiến mạch máu não, mù mắt, suy thận, liệt dương, hoại thư, v.v… Trong đó biếnchứng bàn chân rất nan giải.Phần lớn bệnh nhân chưa có ý thức và biết cách chăm sóc bàn chân. Hơn nữa tachưa có chuyên khoa bàn chân đ ể việc khám và chữa trị các bệnh ở bàn chân hiệuquả dẫn đến tỷ lệ đoạn chi cao.Vì vậy việc theo dõi chăm sóc bàn chân hằng ngày, can thiệp và điều trị kịp thời làyêu cầu rất quan trọng đối với bệnh nhân ĐTĐ.Vấn đề bàn chân:Nguy cơ mất chân ĐTĐ cao gấp 25 lần70% đoạn chi dưới có liên quan đến ĐTĐ.85% đoạn chi có liên quan đến loét bàn chân.Trên thế giới cứ 30 giây có 1 người mất chân do ĐTĐ.50% số ca đoạn chi này có thể tránh được nên rất cần được can thiệp.Nguy cơ đoạn chi ở bệnh nhân ĐTĐII. Mục tiêu đề tài:Theo dõi những biến chứng bàn chân của bệnh nhân ĐTĐ đến khám và điều trị tạiBệnh viện An Bình trong 2 năm 2007 – 2008, rút ra nhận xét về đặc điểm bệnh lýbàn chân của bệnh nhân.Tìm hiểu thông tin về bệnh lý bàn chân của bệnh nhân ĐTĐ, áp dụng các phươngpháp điều trị, rút ra kinh nghiệm điều trị và chăm sóc bàn chân ĐTĐ đạt kết quảcao phù hợp với đặc điểm và điều kiện của Việt Nam.Giáo dục ý thức bảo vệ bàn chân và cách chăm sóc bàn chân hàng ngày cho bệnhnhân ĐTĐ khi đến khám và điều trị tại Bệnh viện An Bình.III. Tổng quan về bệnh ĐTĐ :Là một rối loạn chuyển hoá đặc trưng bởi sự tăng đường huyết.Do các khiếm khuyết trong việc chế tíết hay hoạt động của insulin hoặc do cả hai.Gây ra các biến chứng mạch máu và biến chứng thần kinh.Phân loại ĐTĐĐTĐ type 1: (chiếm từ 10-15 %)Phụ thuộc Insulin, khởi phát sớm hơn, tự miễn hoặc vô căn.ĐTĐ type 2: (chiếm từ 85-90%)Không phụ thuộc Insulin, khởi phát muộn hơn, di truyền.ĐTĐ thứ phát: Do bệnh lý viêm tụy, xơ hoá tụy, do bệnh nội tiết khác như Hộichứng Cushing, bệnh Basedow v.v…Rối loạn dung nạp glucoseĐTĐ thai kỳBệnh lý bàn chân ĐTĐ:Bệnh thần kinh ngoại viBệnh mạch máu ngoại viBệnh thần kinh ngoại vi và mạch máu ngoại viBàn chân Charcot:Tổn thương thần kinh sợi lớn làm co rút gân Achilles và biến dạng duỗi khớp cổ -bàn chân.Tổn thương thần kinh sợi nhỏ gây biến dạng ngón chân hình búa (hammer toes).Các biến dạng làm gia tăng nguy cơ loét.Lâm sàng: khởi đầu bàn chân có thể viêm tấy nhưng không đau.X Quang hoặc CT scanner: có hình ảnh loãng xương; hủy xương; gãy xương;phản ứng màng xương; bán trật khớp.Vị trí có nguy cơ loét:· Khu vực bàn chân trước: khớp bàn - đốt và liên đốt gần.· Khu vực bàn chân sau: khớp cổ chân, gót chân.Vết loét khớp bàn ngónVết loét khớp cổ chânVết loét gót chânVết loét mu bàn chânBiến dạngPhân bố lực bất thườngTổn thương TK – giảm cảm giácChấn thươngNhiễm trùngNốt chaiLoétTổn thương mạch máuYếu tố thuận lợi gây loét bàn chânNguy cơ nhiễm trùng bàn chân ĐTĐ:Mang giày dép không vừa, không thíchhợp gây phồng rộp, sừng hóa, tạo chai.Da khô làm nứt nẻ ở chân.Nấm móng.Móng chân mọc bất thường.Chấn thương chân tạo vết thương hở.Chăm sóc bàn chân không đúng cách.IV. Khám bàn chân:Thực hiện 7 bước:1. Hỏi bệnh nhân về các vấn đề trước đó: loét, triệuchứng hiện tại.2. Khám cả hai bàn chân tìm dấu nhiễm trùng, loét,vết chai, nứt da, móng bất thường, biến dạngchân.3. Bắt mạch: mạch mu chân và chày sau phải bắtđược.4. Khám thần kinh: Dùng Monofilament.5. Khám giày dép.6. Đánh giá nhu cầu cần giáo dục.7. Đánh giá khả năng tự chăm sóc.Khám thần kinh:Dùng MonofilamentGiày dép cho bệnh nhân ĐTĐ: Nên và không nênĐánh giá nhu cầu cần giáo dục:Bệnh nhân có biết được những ảnh hưởng của ĐTĐ trên bàn chân không.Bệnh nhân có biết cách chăm sóc chân thích hợp không.Bàn chân của bệnh nhân có được chăm sóc đầy đủ không.Đánh giá khả năng tự chăm sóc.Bệnh nhân có giảm thị lực không.Bệnh nhân có thể với tới chân để tự chăm sóc an toàn không.Có những yếu tố ảnh hưởng đến khả năng tự chăm sóc chân hay không.Nguyên tắc điều trị nhiễm trùng bàn chân :Phát hiện sớm và can thiệp kịp thờiKiểm soát đường huyết tốt .Vùng tổn thương phải được nghỉ ngơi hoàn toàn.Cắt lọc và rạch tháo mủ ngay khi có chỉ định và đúng cách.Sử dụng kháng sinh thích hợp.Chăm sóc và thay băng đúng cách hằng ngày.Tái hồi lưu thông mạch máu.Những công cụ hỗ trợ chân và những giày dép chuyên biệt.Giáo dục và tư vấn cho bệnh nhân khi về nhà.V. Điều trị vết loét bàn chânChăm sóc vết thuongNgâm chânCắt gọt da cứng, chaiChai quanh ổ loétLàm sạch vết thươngĐiều trị bảo tồn với bó bột tiếp xúc toàn bộ:Vết loét 45x45mmSau 40ngày: 20x15mmSau 4 tháng: Đã lànhPhẩu thuật phòng ngừa và tạo hìnhLoét ở ...