Chăm sóc bệnh nhân trầm cảm tại nhà

Nhìn chung, các bệnh tâm thần đều cần điều trị củng cố trong một thời gian dài. Sau khi điều trị giai đoạn cấp ở bệnh viện, bệnh nhân thường được điều trị củng cố tiếp tục tại gia đình. Vì thế, việc chăm sóc bệnh nhân tại nhà đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình điều trị củng cố. Trong khuôn khổ bài viết này xin được đề cập tới việc chăm sóc bệnh nhân trầm cảm tại nhà....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chăm sóc bệnh nhân trầm cảm tại nhà Chăm sóc bệnh nhân trầm cảm tại nhàNhìn chung, các bệnh tâm thần đều cần điều trị củng cốtrong một thời gian dài. Sau khi điều trị giai đoạn cấp ởbệnh viện, bệnh nhân thường được điều trị củng cố tiếptục tại gia đình. Vì thế, việc chăm sóc bệnh nhân tại nhàđóng vai trò rất quan trọng trong quá trình điều trịcủng cố. Trong khuôn khổ bài viết này xin được đề cậptới việc chăm sóc bệnh nhân trầm cảm tại nhà.Trầm cảm là rối loạn tâm thần hay gặp (3% nam giới và 9%nữ giới), bệnh tiến triển kéo dài và rất hay tái phát. Việcđiều trị củng cố bằng thuốc chống trầm cảm đóng vai tròquan trọng để chống tái phát.Thái độ của các thành viên trong gia đình đối với bệnhnhânBệnh nhân cần được sự đồng cảm giúp đỡ của mọi thànhviên trong gia đình. Mọi người cần biết rằng trầm cảm làmột bệnh chứ không phải là lười nhác hoặc giả vờ. Thờigian điều trị bệnh, bệnh nhân rất hay than phiền về các rốiloạn cơ thể của mình như mất ngủ, đau đầu, đau bụng, đánhtrống ngực, chóng mặt… Ngoài ra bệnh nhân còn hay thanphiền giảm trí nhớ, khó tập trung, luôn bi quan, chán nản.Chính những điều than phiền của bệnh nhân khiến nhữngngười trong gia đình rất khó chịu. Dần dần họ mất đi sựcảm thông với bệnh nhân, tỏ ra khó chịu khi bệnh nhân kêuca. Nhiều khi, họ quay ra chế giễu bệnh nhân, cho là bệnhnhân lười nhác không có ý chí phấn đấu, khắc phục khókhăn. Khi đó bệnh nhân sẽ dần cảm thấy mình mất chỗ dựavề tinh thần. Họ không dám thổ lộ với mọi người về bệnhtật. Bệnh nhân giấu mình sống khép kín, ngại tiếp xúc vớixung quanh. Họ cảm thấy cô đơn ngay trong chính gia đìnhmình.Nhưng trái lại, các thành viên trong gia đình của bệnh nhâncũng tránh thái độ quá sốt sắng, lo lắng về bệnh tật củabệnh nhân. Nhiều ông bố, bà mẹ vì thương con và thiếuhiểu biết nên khi thấy con mình kêu đau đầu, đánh trốngngực… đã lo lắng, vội vàng chạy tìm bác sĩ để khám xét.Làm như vậy không có lợi mà có thể khiến bệnh nhân lolắng thêm, cho là bệnh của mình là quá nặng và khó chữa.Các thành viên trong gia đình cần hiểu rằng trầm cảm làmột bệnh tâm thần hay gặp, có nhiều triệu chứng cơ thểnhư đau đầu, mất ngủ, mệt mỏi, chán ăn… Nhưng trầmcảm không phải là bệnh nan y, có thể chữa khỏi hoàn toànbằng thuốc chống trầm cảm. Nhìn chung, nếu được điều trịđúng, các triệu chứng hầu như hết sau 4-6 tuần. Bệnh nhân trầm cảm cần được sự trợ giúp của gia đình.Chăm sóc bệnh nhân- Chán ăn: Cho bệnh nhân ăn những thức ăn dễ tiêu, giàunăng lượng, hợp khẩu vị với bệnh nhân.Nếu có thể thì cho bệnh nhân ăn theo chế độ tự chọn trongthời gian đầu điều trị.Mất ngủ: Nếu bệnh nhân bị mất ngủ, không nên cho bệnhnhân ngủ trưa. Không cho bệnh nhân đi ngủ quá sớm.Tránh để bệnh nhân nằm trên giường suốt ngày, vì như thếsẽ làm mất ngủ nặng thêm. Yêu cầu bệnh nhân đi lại, vậnđộng trong ngày, nhưng tránh vận động nhiều vào buổi tối(vì sẽ gây khó ngủ).Mệt mỏi: Bệnh nhân trầm cảm hay mệt mỏi suốt ngày, đặcbiệt buổi sáng họ luôn than phiền về điều này. Tuy nhiênchúng ta vẫn phải động viên bệnh nhân tập vận động. Bắtđầu là việc ngồi dậy, đứng lên, đi lại nhẹ nhàng trong nhà.Khi đã quen có thể yêu cầu bệnh nhân làm các công việcđơn giản, nhẹ nhàng như nhặt rau, nấu cơm, quét nhà. Cũngnên yêu cầu bệnh nhân tập các môn thể thao trước đây bệnhnhân yêu thích như cầu lông, bóng bàn, bơi lội…Chú ý, trí nhớ kém: Có thể đọc cho bệnh nhân nghe nhữngmẩu truyện ngắn, những bài thơ hay mà bệnh nhân yêuthích. Sau đó, yêu cầu bệnh nhân đọc các bài báo, xem tivi,nghe đài… thời lượng nên tăng dần để tránh làm bệnh nhânmệt mỏi, chán nản.Thuốc uống: Dùng thuốc chống trầm cảm theo đúng chỉdẫn của bác sĩ. Lúc đầu bệnh nhân có thể cảm thấy một sốtác dụng phụ như khô miệng, đắng miệng, đầy bụng, mệtmỏi… giải thích cho bệnh nhân đó là điều bình thường vàtiếp tục uống thuốc. Vì các tác dụng phụ này, bệnh nhânhay tự ý bỏ thuốc. Mặt khác, bệnh nhân hay quên nênkhông uống thuốc đúng chỉ dẫn, do vậy người nhà phải chobệnh nhân uống thuốc hằng ngày. Phải kiểm tra xem bệnhnhân có uống thuốc thật không (hay giấu thuốc rồi vứt đi),uống có đủ liều không (hay bớt thuốc lại). Tốt nhất là giaoviệc quản lý thuốc cho một thành viên nhất định trong giađình. Chỉ thay thế bằng người khác khi trong tình huốngbất khả kháng.Tái khám: Nên giữ liên lạc thường xuyên với bác sĩ, báocho bác sĩ biết về tình trạng của bệnh nhân. Sau 1-2 thángđiều trị, bệnh nhân đã ổn định nên sinh ra tâm lí chủ quan,cho rằng mình đã khỏi bệnh. Vì vậy họ không đến khámbệnh nữa và bỏ điều trị củng cố. Điều này rất nguy hiểm vìbệnh nhân không được điều trị củng cố đầy đủ nên bệnh rấtdễ tái phát. Khi bệnh tái phát, thường phải mất nhiều côngsức điều trị hơn và thời gian điều trị củng cố cũng phải kéodài hơn trước rất nhiều.Bệnh nhân trầm cảm cần được sự trợ giúp đỡ của mọi thànhviên trong gia đình.TS. Bùi Quang Huy(Chủ nhiệm Khoa Tâm thần, Bệnh viện 103) ...