CHĂM SÓC SỨC KHỎE - CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG VÀ CÁC BIẾN CHỨNG BẤT NGỜ - 3

Ở phụ nữ mãn kinh, các nguy cơ ung thư túi mật, ung thư vú và tử cung tăng lên ở những người béo phì, còn ở nam giới béo phì, bệnh ung thư thận và tuyến tiền liệt hay gặp hơn. 4.2. Tỷ lệ tử vong cũng cao hơn: nhất là trong các bệnh kể trên. Thừa cân và béo phì còn làm giảm vẻ đẹp của mọi người. II. Nguyên nhân của béo phì: Mọi người đều biết cơ thể giữ được cân nặng ổn định là nhờ trạng thái cân bằng giữa năng lượng do thức ăn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CHĂM SÓC SỨC KHỎE - CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG VÀ CÁC BIẾN CHỨNG BẤT NGỜ - 3CHÙM SOÁC SÛÁC KHOEÃ 32 ÚÃ phuå nûä maän kinh, caác nguy cú ung thû tuái mêåt, ung thû vuávaâ tûã cung tùng lïn úã nhûäng ngûúâi beáo phò, coân úã nam giúái beáo phò,bïånh ung thû thêån vaâ tuyïën tiïìn liïåt hay gùåp hún. 4.2. Tyã lïå tûã vong cuäng cao hún: nhêët laâ trong caác bïånh kïí trïn. Thûâa cên vaâ beáo phò coân laâm giaãm veã àeåp cuãa moåi ngûúâi.II. Nguyïn nhên cuãa beáo phò: Moåi ngûúâi àïìu biïët cú thïí giûä àûúåc cên nùång öín àõnh laâ nhúâtraång thaái cên bùçng giûäa nùng lûúång do thûác ùn cung cêëp vaâ nùnglûúång tiïu hao cho lao àöång vaâ caác hoaåt àöång khaác cuãa cú thïí. Cênnùång cú thïí tùng lïn coá thïí do chïë àöå ùn dû thûâa vûúåt quaá nhu cêìuhoùåc do nïëp söëng laâm viïåc tônh taåi ñt tiïu hao nùng lûúång. Khi vaâo cú thïí, caác chêët protein, lipit, gluxit àïìu coá thïí chuyïínthaânh chêët beáo dûå trûä. Vò vêåy, khöng nïn coi ùn nhiïìu thõt, nhiïìumúä múái gêy beáo maâ ùn quaá thûâa chêët böåt, àûúâng, àöì ngoåt àïìu coá thïígêy beáo. Toám laåi coá thïí chia nguyïn nhên vaâ cú chïë sinh bïånh cuãabeáo phò nhû sau: 1. Khêíu phêìn ùn vaâ thoái quen ùn uöëng: Nùng lûúång (calo) àûa vaâo cú thïí qua thûác ùn thûác uöëng àûúåchêëp thu vaâ àûúåc oxy hoaá àïí taåo thaânh nhiïåt lûúång. Nùng lûúång ùnquaá nhu cêìu seä àûúåc dûå trûä dûúái daång múä. Chïë àöå ùn giaâu chêët beáo (lipid) hoùåc àêåm àöå nhiïåt àöå cao coá liïnquan chùåt cheä vúái gia tùng tó lïå beáo phò. Caác thûác ùn giaâu chêët beáothûúâng ngon ngïn ngûúâi ta ùn quaá thûâa maâ khöng biïët. Vò vêåy,khêíu phêìn nhiïìu múä, duâ söë lûúång nhoã cuäng coá thïí gêy thûâa calo vaâtùng cên. Khöng chó ùn nhiïìu múä, thõt maâ ùn nhiïìu chêët böåt, àûúâng,àöì ngoåt àïìu coá thïí gêy beáo. Viïåc thñch ùn nhiïìu àûúâng, ùn nhiïìumoán saâo, raän, nhûäng thûác ùn nhanh nêëu sùén vaâ miïîn cûúäng ùn rauquaã laâ möåt àùåc trûng cuãa treã beáo phò. Thoái quen ùn nhiïìu vaâo bûäatöëi cuäng laâ möåt àiïím khaác nhau giûäa ngûúâi beáo vaâ khöng beáo. 2. Hoaåt àöång thïí lûåc keám: Cuâng vúái yïëu töë ùn uöëng, sûå gia tùng tó lïå beáo phò ài song songvúái sûå giaãm hoaåt àöång thïí lûåc trong möåt löëi söëng tônh taåi hún, thúâigian daánh cho xem tivi, àoåc baáo, laâm viïåc bùçng maáy tñnh, noáichuyïån qua àiïån thoaåi nhiïìu hún.CHÙM SOÁC SÛÁC KHOEÃ 33 Kiïíu söëng tônh taåi cuäng giûä vai troâ quan troång trong beáo phò.Nhûäng ngûúâi hoaåt àöång thïí lûåc nhiïìu thûúâng ùn thûác ùn giaâu nùnglûúång, khi hoå thay àöíi löëi söëng, hoaåt àöång nhûng vêîn giûä thoái quenùn nhiïìu cho nïn bõ beáo. Àiïìu naây giaãi thñch beáo úã tuöíi trung niïn,hiïån tûúång beáo phò úã caác vêån àöång viïn sau khi giaãi nghïå vaâ cöngnhên lao àöång chên tay coá xu hûúáng beáo phò khi vïì hûu. 3. Yïëu töë di truyïìn: Àaáp ûáng sinh nhiïåt keám coá thïí do yïëu töë di truyïìn. Yïëu töë ditruyïìn coá vai troâ nhêët àõnh àöëi vúái nhûäng treã beáo phò thûúâng coá chameå beáo, tuy vêåy nhòn trïn àaá söë cöång àöìng yïëu töë naây khöng lúán. 4. Yïëu töë kinh tïë xaä höåi: ÚÃ caác nûúác àang phaát triïín, tó lïå ngûúâi beáo phò úã têìng lúáp ngheâothûúâng thêëp (thiïëu ùn, lao àöång chên tay nùång, phûúng tiïån ài laåikhoá khùn) vaâ beáo phò thûúâng àûúåc coåi laâ möåt àùåc àiïím cuãa giaâu coá.ÚÃ caác nûúác àaä phaát triïín khi thiïëu ùn khöng coân phöí biïën nûäa thò tólïå beáo phò laåi thûúâng cao úã têìng lúáp ngheâ, ñt hoåc so vúái úã caác têìng lúáptrïn. ÚÃ nhiïìu nûúác, tyã lïå ngûúâi beáo lïn túái 30-40%, nhêët laâ úã àöå tuöíitrung niïn vaâ chöëng beáo phò trúã thaânh möåt muåc tiïu sûác khoeã cöångàöìng quan troång. ÚÃ Viïåt nam, tyã lïå ngûúâi beáo coân thêëp nhûng coákhuynh hûúáng gia tùng nhanh nhêët laâ úã caác àö thõ. Àoá laâ àiïìu cêìnàûúåc chuá yá àïí coá caác can thiïåp kõp thúâi. Thûåc hiïån möåt chïë àöå ùn uöëng húåp lyá vaâ hoaåt àöång thïí lûåc àuángmûác àïí duy trò cên bùång öín àõnh úã ngûúâi trûúãng thaânh, àoá laânguyïn tùæc cêìn thiïët àïí traánh beáo phò. Caác biïån phaáp cuå thïí laâ: Chïë àöå ùn nùng lûúång (calo) thêëp, cên àöëi, ñt àoái, ñt àûúâng, àuãàaåm, vitamin, nhiïìu rau quaã. Luyïån têåp úã möi trûúâng thoaáng. Xêy dûång nïëp söëng nùng àöång, tùng cûúâng hoaåt àöång thïí lûåc.III. Chïë àöå ùn cho ngûúâi beáo phò: Giaãm nùng lûúång cuãa khêíu phêìn ùn tûâng bûúác möåt, möîi tuêìngiaãm khoaãng 300 kcal so vúái khêíu phêìn ùn trûúác àoá cho àïën khi àaåtnùng lûúång tûúng ûáng àïën mûác BMI.CHÙM SOÁC SÛÁC KHOEÃ 34 BMI tûâ 25-29,9 thò nùng lûúång àûa vaâo möåt ngaây laâ 1500 kcal. BMI tûâ 30-34,9 thò nùng lûúång àûa vaâo möåt ngaây laâ 1200 kcal. BMI tûâ 35-39,9 thò nùng lûúång àûa ...