Chăm sóc trẻ sinh non

Ở nước ta, theo điều tra gần đây cho thấy tỷ lệ trẻ sinh non vẫn còn cao, chiếm tới 9,5% tổng số trẻ sinh ra. Trẻ sinh non có rất nhiều nguy cơ, dễ mắc bệnh và khi mắc bệnh tỷ lệ tử vong rất cao. Nếu nuôi dưỡng không tốt trẻ sinh non rất dễ bị suy dinh dưỡng, ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển của trẻ sau này. Tuy nhiên, nếu biết cách chăm sóc trẻ đúng thì chỉ sau vài tháng, trẻ vẫn phát triển bình thường như những trẻ sơ sinh đủ tháng khác....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chăm sóc trẻ sinh non Chăm sóc trẻ sinh non Ở nước ta, theo điều tra gần đây cho thấy tỷ lệ trẻ sinh non vẫn còn cao, chiếm tới 9,5% tổng số trẻ sinh ra. Trẻ sinh non có rất nhiều nguy cơ, dễ mắc bệnh và khi mắc bệnh tỷ lệ tử vong rấtcao. Nếu nuôi dưỡng không tốt trẻ sinh non rất dễ bị suydinh dưỡng, ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển của trẻ saunày. Tuy nhiên, nếu biết cách chăm sóc trẻ đúng thì chỉ sauvài tháng, trẻ vẫn phát triển bình thường như những trẻ sơsinh đủ tháng khác. Bài viết này nhằm giúp cho các bà mẹbiết cách chăm sóc trẻ sinh non tốt.Thế nào là trẻ sinh nonTrẻ sinh non là các trẻ có tuổi thai dưới 37 tuần tính từngày đầu tiên của kỳ kinh cuối cùng đến lúc sinh. Trẻ đủtháng là các trẻ có tuổi thai từ 37 đến dưới 42 tuần. Từ 42tuần trở lên là trẻ sinh già tháng. Tuy nhiên, trên thực tếnhiều bà mẹ không nhớ rõ, do vậy dự đoán sai ngày sinhcủa mình. Trong trường hợp này để biết được một trẻ sinhnon hay không, người ta phải dựa vào các đặc điểm hìnhthể và sinh lý của trẻ.Những đặc điểm của trẻ sinh nonCân nặng lúc sinh dưới 2.500g. Da đỏ, móng tay có nhiềulông tơ, lớp mỡ dưới da phát triển kém, có xu hướng phù nềvà xung huyết. Móng tay, móng chân ngắn, mềm và khôngtrùm kín được đầu ngón. Sụn vành tai chưa phát triển nênkhi lấy tay ấn vành tai xuống thì nó không tự bật trở lạiđược v.v...Trương lực cơ của trẻ sinh non giảm nên trẻ thường ít cửđộng và nằm ở tư thế duỗi. Trẻ thường thở không đều và cócơn ngừng thở ngắn; Trẻ dễ bị hạ nhiệt độ, nhất là vào mùalạnh; Phản xạ mút và bú kém, trẻ thường ngủ nhiều; Khảnăng đào thải nước tiểu và muối của thận kém nên trẻ dễ bịphù; Khả năng miễn dịch, chống nhiễm trùng cũng kémv.v... Ngoài ra trẻ sinh non thường có nhiều nguy cơ như:ngạt khi sinh, nhiễm khuẩn, chảy máu, suy hô hấp, hạ calci,hạ thân nhiệt, vàng da, thiếu máu, hạ đường huyết, viêmruột hoại tử v.v...Nuôi dưỡng và chăm sócNguyên tắc chung trong nuôi dưỡng: Đảm bảo đủ sữa (chotrẻ bú ngay sau sinh, càng sớm càng tốt, giúp mẹ nhanhxuống sữa và nhanh co hồi tử cung). Nếu trẻ không tự bú được do quá yếu, phản xạ mút vúkém, hãy vắt sữa ra cho uống từng thìa một. Nếu trẻ không nuốt được, do đầu vú của mẹ bị tẹt, hãyhướng dẫn bà mẹ cách vắt sữa và xử trí tắc tia sữa (nếu có).Cách tính tổng lượng sữa và dịch: Ngày đầu tiên cho uống 60ml/kg/ngày. Sau đó mỗi ngày cho uống 120ml/kg cho đến khi đạttới 150ml/kg. Chia tổng số lượng sữa này thành 8 - 12 bữa, mỗi bữacách nhau 2 - 3 giờ. Nếu trẻ có biểu hiện đói có thể cho tới 200ml/kg/ngày. Tiếp tục cho ăn theo chế độ trên cho đến khi trẻ ănđược bằng thìa và cốc hoặc bú mẹ đầy đủ.Cách vắt sữa: Rửa tay sạch trước khi vắt sữa. Chọn cốc, ca, bát có miệng đủ rộng. Rửa sạch ca, cốchoặc bát, sau đó đổ nước sôi vào và ngâm trong vài phút. Bà mẹ ngồi ở tư thế thoải mái, đặt ca, cốc hoặc bátcạnh đầu vú. Dùng cả bàn tay vuốt và đè ép nhẹ nhàng từ trên bầuvú xuống núm vú. Đặt ngón tay trỏ và ngón cái vào hai bên quầng đencủa vú, sau đó bóp và thả ra từng đợt cho sữa chảy ra đềuthành tia. Vắt sữa 1 bên vú ít nhất 2 - 4 phút cho đến khi dòngsữa chảy ra chậm thì chuyển sang vắt sữa ở vú bên kia. Cứlàm như vậy cho đến khi hết sữa ở cả hai vú. Lúc đầu, thời gian một lần vắt sữa có thể mất khoảng20 - 30 phút, đặc biệt trong những ngày đầu sau sinh vì lúcđấy chỉ có một ít sữa non hoặc sữa thường. Dần dần thờigian vắt sữa sẽ được rút ngắn. It nhất cứ 3 giờ cần vắt sữamột lần, kể cả ban đêm để bảo vệ và duy trì nguồn sữa mẹ.Cách cho trẻ ăn bằng thìa và cốc (sau khi pha sữa ra cốchoặc vắt sữa mẹ ra cốc): Bế trẻ ở tư thế ngồi hoặc nửa nằm nửa ngồi trên lòngmẹ. Đặt thìa sữa hoặc cốc nhỏ nhẹ nhàng vào môi dưới củatrẻ. Chờ cho trẻ mở miệng, hơi nghiêng thìa hoặc cốc đểmôi và lưỡi trẻ tự hớp sữa vào chứ không đổ thẳng sữa vàomiệng trẻ. Thời gian cho trẻ ăn bằng thìa và cốc có thể mấtkhoảng 15 - 20 phút. Khi trẻ ăn no sẽ quay đầu đi, không nuốt nữa nên đùnmột ít sữa ra miệng, khi đó người mẹ ngừng cho ăn.Ghi lại lượng sữa trẻ đã uống trong mỗi bữa để sau đó tínhtổng lượng sữa trẻ uống được trong 24 giờ. Nếu lượng sữatrong ngày trẻ uống được quá ít thì chuyển sang cho ănbằng ống thông.Bổ sung thêm vitamin cho trẻ bằng cách: Tiêm vitamin K 0,5mg - 1mg 1 lần trong ngày đầu sausinh. Từ tuần thứ 3 - 4 cho uống vitamin D 400 -1.000đv/ngày. Vitamin B1 0,01g 1 viên, vitamin C 0,1g x 1viên/ngày trong 1 tháng.Giữ ấm cho trẻ nhất là về mùa đông bằng các biện phápsau: Quấn tã lót cho trẻ đủ ấm, đội mũ, đi tất tay và chân... Sưởi ấm phòng ở bằng lò sưởi, đèn hoặc điều hòanhiệt độ... Bế hoặc ủ ấm cho trẻ theo phương pháp Kangaroo: đặttrẻ lên ngực mẹ, da của trẻ tiếp xúc trực tiếp với da ngựcmẹ, đầu t ...