Trẻ từ khi sinh ra đến 30 ngày được gọi là sơ sinh. Trẻ sinh ra đủ tháng khi tuổi thai từ đủ 37 tuần đến hết 41 tuần. Trẻ sơ sinh đủ tháng có cân nặng lúc đẻ trên 2,5 kg, chiều dài của bé trung bình 48 - 50cm. Để trẻ được khỏe mạnh, nhân viên y tế cần hướng dẫn các bậc cha mẹ các phương pháp chăm sóc trẻ ngay từ lúc sơ sinh. Đảm bảo điều kiện môi trường tốt cho trẻ
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chăm sóc trẻ sơ sinh
Chăm sóc trẻ sơ sinh
Trẻ từ khi sinh ra đến 30 ngày
được gọi là sơ sinh. Trẻ sinh ra
đủ tháng khi tuổi thai từ đủ 37
tuần đến hết 41 tuần. Trẻ sơ
sinh đủ tháng có cân nặng lúc
đẻ trên 2,5 kg, chiều dài của bé
trung bình 48 - 50cm. Để trẻ
được khỏe mạnh, nhân viên y
tế cần hướng dẫn các bậc cha
mẹ các phương pháp chăm sóc
trẻ ngay từ lúc sơ sinh.
Đảm bảo điều kiện môi trường tốt cho trẻ
Trong tử cung của mẹ, thân nhiệt của trẻ luôn được
ổn định nhưng ngay sau khi ra đời, trẻ đã bị mất nhiệt
bởi nhiệt độ môi trường thấp hơn. Do vậy, trẻ sơ sinh
cần được giữ ấm. Phòng trẻ nằm phải ấm (28 -
30oC), thoáng, không có gió lùa.
Mẹ và bé nên tắm nắng sáng sớm mỗi ngày khoảng
15-20 phút. Tắm nắng không những giúp trẻ có
vitamin D để hấp thu tốt canxi trong sữa mà còn giúp
nhanh chóng giảm vàng da. Các dụng cụ dùng cho
trẻ như: thìa, cốc, bình sữa... phải rửa thật sạch, luộc
nước sôi trước khi dùng để đảm bảo vệ sinh. Tã lót,
quần áo, mũ, bao tay chân... của trẻ cần phải được
giặt sạch phơi dưới nắng.
Chăm sóc da và rốn
Trẻ sơ sinh thường có hiện tượng vàng da sinh lý.
Vàng da (kèm với tiểu vàng) bắt đầu xuất hiện vào
ngày thứ 2, thứ 3 sau sinh, đạt đỉnh điểm vào ngày
thứ 3, thứ 4, sau đó giảm dần.
Lớp chất “gây” bao phủ bên ngoài da trẻ trong ngày
đầu mới sinh có vai trò giữ nhiệt và bảo vệ cho da trẻ.
Do vậy, không nên tắm làm sạch chất “gây” trên da
bé ngay sau sinh. Từ ngày thứ 2 trở đi, lớp chất “gây”
này lại là môi trường rất thuận lợi cho khả năng
nhiễm khuẩn da. Chính vì vậy mà sau khi ra đời từ
24-48 giờ, hàng ngày trẻ phải được tắm sạch. Chú ý,
khi rốn trẻ chưa rụng thì lúc tắm tránh làm ướt rốn và
sau khi tắm xong phải thay ngay băng rốn vô khuẩn
cho trẻ.
Rốn của trẻ phải được chăm sóc kỹ từ lúc mới sinh
đến khi rốn rụng. Không nên băng kín rốn vì băng kín
rốn sẽ tạo môi trường tốt cho vi khuẩn gây nhiễm
trùng rốn và chậm rụng rốn. Để hở rốn sau khi chăm
sóc, quấn tã dưới rốn, rốn sẽ mau khô, nhanh rụng, ít
nhiễm trùng. Cuống rốn sẽ rụng tự nhiên sau 7-15
ngày. Rốn mới rụng phải giữ khô sạch cho tới khi lên
sẹo.
Dinh dưỡng cho mẹ và bé
Nên cho trẻ nằm cùng mẹ và cho bú càng sớm càng
tốt. Trong vòng 30 phút sau sinh nên cho trẻ bú mẹ
để tận dụng nguồn sữa non và các chất kháng khuẩn.
Cho trẻ bú đúng tư thế sẽ giúp mẹ tiết nhiều sữa cho
con. Người mẹ bế trẻ sao cho: Tư thế đầu và thân trẻ
thẳng hàng, bụng trẻ áp sát bụng mẹ, mũi trẻ đối diện
bầu vú mẹ, tay mẹ nâng đầu, vai và mông trẻ. Trẻ
cần được bú nhiều lần trong ngày (ít nhất 8 lần), bú
cả ban đêm. Người mẹ nên cho trẻ bú cả sữa đầu lẫn
sữa cuối, không để sữa còn lại trong bầu vú; cho trẻ
bú đều cả 2 bên, bú hết bên này mới chuyển sang
bên kia, lần sau đổi bên. Phần lớn trẻ sau khi bú dễ bị
trớ hoặc nôn ra sữa vừa bú. Để giảm bớt nôn trớ, sau
khi trẻ bú, bế trẻ đứng 5-10 phút, đến khi trẻ ợ hơi
xong mới cho trẻ nằm. Khi trẻ mới bú xong, tránh các
thao tác thay tã hay quần áo vì dễ làm trẻ ọc sữa.
Hiện nay, vẫn còn phổ biến tình trạng sản phụ phải
ăn cơm với muối tiêu, thịt kho thật mặn, kiêng cữ
canh, rau, trái cây. Điều này làm cho bà mẹ khó ăn
uống, thiếu năng lượng, mệt mỏi, táo bón, thiếu
canxi, trong khi cơ thể người mẹ cần dinh dưỡng để
bù năng lượng đã mất do sinh nở và cho trẻ bú. Do
vậy, các bà mẹ phải ăn uống đủ thành phần thịt, cá,
trứng, rau, trái cây và uống sữa thêm, uống nhiều
nước, chế độ nghỉ ngơi hợp lý.