Chẩn đoán di truyền ở các bệnh nhân mắc bệnh tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh

Tình hình nghiên cứu và mục tiêu của đề tài trình bày về: Bệnh tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh (CAH) là bệnh di truyền ở người gây nên do đột biến gen CYP21A2 trên nhiễm sắc thể số 6. Việc xác định đột biến gen CYP21A2 đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán xác định bệnh cũng như tư vấn di truyền. Và mục tiêu nghiên cứu nhằm ứng dụng kỹ thuật giải trình tự và kỹ thuật MLPA trong chẩn đoán đột biến gen CYP21A2.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chẩn đoán di truyền ở các bệnh nhân mắc bệnh tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh Nghiên cứu Y học  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 CHẨN ĐOÁN DI TRUYỀN Ở CÁC BỆNH NHÂN   MẮC BỆNH TĂNG SẢN TUYẾN THƯỢNG THẬN BẨM SINH  Ngô Thị Hồng Phước*, Đỗ Thị Thanh Thủy*,**, Nguyễn Ngọc Minh***, Nguyễn Thị Băng Sương*,**  TÓM TẮT  Đặt vấn đề: Bệnh tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh (CAH) là bệnh di truyền ở người gây nên do đột  biến gen CYP21A2 trên nhiễm sắc thể số 6. Việc xác định đột biến gen CYP21A2 đóng vai trò quan trọng trong  việc chẩn đoán xác định bệnh cũng như tư vấn di truyền.   Mục tiêu: Ứng dụng kỹ thuật giải trình tự và kỹ thuật MLPA trong chẩn đoán đột biến gen CYP21A2.  Đối tượng và phương pháp: Tiến hành trên hai bệnh nhân CAH được chẩn đoán dựa vào triệu chứng lâm  sàng, tách chiết DNA của bệnh nhân và thực hiện kỹ thuật  giải  trình  tự  gen  và  MLPA  (Multiplex  ligation‐ dependent probe amplification) để phân tích đột biến gen CYP21A2.   Kết quả: Phát hiện được một bệnh nhân bị đột biến điểm và một bệnh nhân bị đột biến mất đoạn đồng hợp  tử từ exon 1 đến exon 3 của gen CYP21A2.   Kết luận: Nghiên cứu đã hoàn thiện quy trình và ứng dụng thành công kỹ thuật giải trình tự và kỹ thuật  MLPA trong chẩn đoán đột biến mất đoạn gen CYP21A2 gây bệnh CAH.  Từ khóa: Tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh, gen CYP21A2, MLPA.  ABSTRACT IDENTIFICATION OF GENE MUTATIONS AT CONGENITAL ADRENAL HYPERPLASIA PATIENTS  Ngo Thi Hong Phuoc, Do Thi Thanh Thuy, Nguyen Ngoc Minh, Nguyen Thi Bang Suong  * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 1 ‐ 2014: 502 ‐ 507  Introduction:  Congenital  Adrenal  Hyperplasia  (CAH)is  a  genetic  disease  caused  by  mutations  in  the  CYP21A2gene  which  is  located  on  chromosome  6.  Detection  of  CYP21A2  gene  mutations  is  important  for  diagnostic and genetic counseling. Sequencing and MLPA technique are used by many authors for diagnostic of  CYP21A2 gene mutations.  Objectives: Applification of sequencing and MLPA technique to identify mutations in CYP21A2 gene.  Patients  and  Methods: Two patients were diagnosed CAH by clinical symptoms,DNA of these patients  was  extracted  by  Qiagen  kit.  After  that  we  performedsequencing  technique  to  identify  point  mutations  and  MLPA technique to identify deletion mutations in CYP21A2 gene.  Results: Onepatient had point mutation and the other patient had homozygote deletion in CYP21A2 gene.   Conclusions: The research was initially completed the application process and successfully in the diagnosis  of CYP21A2 mutations causing CAH disease.  Keywords:Congenital Adrenal Hyperplasia, CYP21A2gene, MLPA .  lệ 90 ‐ 95%. Đứng thứ hai là thể 11β‐hydroxylase  ĐẶT VẤN ĐỀ  5 ‐ 9%, ngoài ra thiếu hụt các enzyme khác gây  Bệnh  tăng  sản  tuyến  thượng  thận  (CAH)  là  các  thể  bệnh:  3β-HSD,  17α‐hydroxylase  và  20,  bệnh  di  truyền  trong  đó  thể  thiếu  enzym  21‐ 22‐desmolase  ít  gặp  hơn.  Sự  khiếm  khuyết  của  hydroxylase là thể bệnh hay gặp nhất, chiếm tỷ  enzyme  21‐hydroxylase  dẫn  đến  mức  độ  khác  * Trung tâm Y Sinh học phân tử, **Bộ môn Hóa sinh, ***Bộ môn Xét nghiệm, Đại học Y Dược TPHCM Tác giả liên lạc: TS. BS. Nguyễn Thị Băng Sương, ĐT: 0914007038, Email: suongnguyenmd@gmail.com  502 Chuyên Đề Sức Khỏe Sinh Sản và Bà Mẹ Trẻ em  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014  nhau  của  việc  suy  giảm  tổng  hợp  cortisol  và  giảm/hoặc  không  giảm  aldosterone  đi  kèm  với  tăng sinh tổng hợp nội tiết tố androgen. Những  bất  thường  này  dẫn  đến  nam  hóa  các  thai  nhi  nữ, phát triển thể trạng nhanh hơn bình thường  và giả dậy thì sớm ở trẻ nam. Trong đó thể mất  muối là hình thức nghiêm trọng nhất của bệnh,  do  thiếu  sinh  tổng  hợp  aldosterone  dẫn  đến  không  có  khả  năng  để  giữ  natri.  Nếu  không  được  điều  trị  kịp  thời  sẽ  dễ  nhanh  chóng  tử  vong trong vài tuần(4).  Tỷ  lệ  mắc  bệnh  trên  thế  giới  là  1/14.000‐ 15.000  trẻ  em  sơ  sinh,  trong  đó  thể  thiếu  enzym 21 – hydroxylase chiếm tỷ lệ 1/10.000 trẻ  sinh  ra(2,3).  Ở  Việt  Nam,  hiện  nay  vẫn  chưa  có  đề tài nghiên  cứu  về  tỷ  lệ  mắc  bệnh  và  tỷ  lệ  người  lành  mang  gen  bệnh  tăng  sản  tuyến  thượng  thận  bẩm  sinh. Theo thống kê tại  khoa  Nội tiết – Chuyển hóa – Di truyền Bệnh viện Nhi  Trung ương, số lượng bệnh nhân hàng năm tăng  lên,  trung  bình  mỗi  năm  khoảng  40  –  70  bệnh  nhân nhập viện và được điều trị tại khoa. Tính  đến  tháng  6  năm  2010  tổng  số  bệnh  nhân  lên  đến 512 trẻ. Hiện nay, Việt Nam được coi là một  trong những nước có tỷ lệ bệnh nhân mắc CAH  cao trên thế giới(9).  Nguyên  nhân  gây  bệnh  được  khẳng  định  chủ  yếu  do  đột  biến  gen  CYP21A2.  Gen  CYP21A2  mã  hóa  enzyme  21‐hydroxylase,  nằm  trên  cánh  ngắn  NST  số  6  (6p21.3)  có  chiều  dài  khoảng 30 kb. Phần lớn các đột biến (95%) do sự  bắt chéo không đồng đều giữa các cặp NST dẫn  đến  trình  tự  ở  vùng  giả  ...