Chẩn đoán mới cho bệnh lao: Từ nghiên cứu đến lâm sàng

Bài viết Chẩn đoán mới cho bệnh lao: Từ nghiên cứu đến lâm sàng trình bày sơ lược các tiến bộ gần đây trong nghiên cứu chẩn đoán mới cho bệnh lao, bao gồm các xét nghiệm sử dụng đàm và không phải đàm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chẩn đoán mới cho bệnh lao: Từ nghiên cứu đến lâm sàngNGHIÊN CỨU KHOA HỌC SỐ 137 | TẬP 1 | 2023 | TẠP CHÍ Y HỌC LÂM SÀNG CHẨN ĐOÁN MỚI CHO BỆNH LAO: TỪ NGHIÊN CỨU ĐẾN LÂM SÀNGLê Hồng Vân1 TÓM TẮTNguyễn Thanh Vân1 Đặt vấn đề: Lao vẫn là vấn đề y tế trầm trọng. Mỗi nămNguyễn Thụy Thương Thương2 có hơn 4 triệu người bệnh lao không được chẩn đoán và điều trị. Xét nghiệm lao chủ yếu dựa vào mẫu đàm và đang rất thiếu xét nghiệm không dựa vào đàm. Phát triển chẩn đoán mới,1 Đơn vị Nghiên cứu Lâm sàng Đại học nhanh và chính xác giúp điều trị sớm, hạn chế sự lan truyền Oxford (OUCRU), TP.HCM, Việt Nam bệnh và là mấu chốt để quản lý bệnh lao.2 Trung tâm Y học Nhiệt đới và Sức khỏe Toàn cầu, Khoa Y Nuffield, Đại Phương pháp: Chúng tôi sơ lược các tiến bộ gần đây học Oxford, Oxford, Vương quốc Anh trong nghiên cứu chẩn đoán mới cho bệnh lao, bao gồm các xét nghiệm sử dụng đàm và không phải đàm. Kết quả: Tổ chức Y tế Thế giới đã khuyến cáo thay thế soi đàm bằng xét nghiệm sinh học phân tử như Xpert Ultra để chẩn đoán lao. Để chẩn đoán cho người bệnh mắc lao phổi ít vi khuẩn hoặc lao ngoài phổi, đặc biệt là ở người bệnh nặngTác giả chịu trách nhiệm hoặc trẻ em, chúng ta cần đẩy mạnh nghiên cứu để phát triểnLê Hồng Vân các xét nghiệm không dựa vào đàm. Đây sẽ là loại xét nghiệmĐơn vị Nghiên cứu Lâm sàng Đại học dùng cho các loại mẫu dễ lấy hơn mẫu đàm, bao gồm XpertOxford (OUCRU), TP.HCM, Việt Nam Ultra trong phân, LAM nước tiểu, các xét nghiệm mẫu máu,Email: vanlh@oucru.org phết họng, khẩu trang để thu các hạt khí. Dù tiềm năng, các xét nghiệm này vẫn đang được nghiên cứu và chưa được sửNgày nhận bài: 24/8/2023 dụng trên lâm sàng.Ngày phản biện: 27/9/2023 Từ khoá: bệnh lao, xét nghiệm mới, xét nghiệm chẩn đoánngày đồng ý đăng: 10/10/2023 lao mới 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Từ khi Robert Koch lần đầu tiên công bố phát hiện vi khuẩn lao vào ngày 24 tháng 3 năm Lao vẫn là một vấn đề y tế trầm trọng toàn 1882, xét nghiệm chẩn đoán lao đã và đang cócầu và là nguyên nhân truyền nhiễm gây tử vong nhiều bước tiến vượt bậc. Tuy nhiên, vẫn cònhàng đầu. Năm 2021, có khoảng 10,6 triệu người có hơn 4 triệu người bệnh mắc lao không đượcmắc lao và 1,6 triệu người tử vong, bao gồm cả chẩn đoán và báo cáo [1]. Đại dịch COVID-19187.000 người bệnh đồng nhiễm HIV. Việt Nam đã làm giảm đáng kể số lượng người bệnh laovẫn nằm trong danh sách các quốc gia có gánh được chẩn đoán, đảo ngược những cố gắng vànặng bệnh lao và lao đa kháng thuốc giai đoạn thành tựu trong quản lý lao, nhưng cũng cho2021-2025 của Tổ chức Y tế Thế giới (TCYTTG), với thấy những tiềm năng để ứng dụng những xétkhoảng 169.000 người mắc lao mới (173 người nghiệm chẩn đoán nhanh tại thực địa cho lao.trên 100.000 dân) vào năm 2021 [1].Tạp chí Y học lâm sàng | jocm@bachmai.edu.vn | www.jocm.vn Trang 183TẠP CHÍ Y HỌC LÂM SÀNG | 2023 | SỐ 137 | TẬP 1 TCYTTG đã đưa ra các chiến lược để có thể 2. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬNđạt được mục tiêu tiệt trừ bệnh lao vào năm 2035 Chẩn đoán lao bằng xét nghiệm sử dụng[2]. Tuy nhiên, hiện nay các xét nghiệm để sàng đàmlọc, chẩn đoán và theo dõi bệnh lao phần lớn Soi bằng kính hiển viđều sử dụng bệnh phẩm là đàm và có thể gây Xét nghiệm phát hiện trực khuẩn khángnhiều khó khăn, đặc biệt ở những người bệnh axit bằng kính hiển vi huỳnh quang vẫn là xétkhó khạc được đàm như trẻ em, người lớn ...