chẩn đóan và điều trị viêm phổi: phần 2 - nxb y học

phần 2 gồm 3 chương: viêm phổi do virus; viêm phổi do những nguyên nhân khác; lao phổi. mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
chẩn đóan và điều trị viêm phổi: phần 2 - nxb y họcChương 5VIÊM PHỔI DO VIUS1. ĐẠI CƯƠNGViêm phổi có thể do nhiều loại virus hô hấp gây ra, nhưnghay gặp do virus cúm và virus hợp bào hô hấp. Bệnh thường xuấthiện vào mùa lạnh ở những cộng đồng dân cư đông.1.1. Nguyên nhânở trẻ em: viêm phổi virus thường do virus hợp bào hô hấp,virus cúm A và B. Phần lớn viêm phổi ở trẻ dưối 3 tuổi là dovirus hợp bào hô hấp gây ra.Đối vối người lớn, nguyên nhân thường gặp là virus cúm Avà B, adenovirus, virus phó cúm, virus hợp bào hô hấp,H antavirus. Bệnh hay gặp hơn ở người mắc bệnh tim mạch,bệnh phổi mạn tính. Virus cúm đã gây nhiều vụ dịch lớn trênth ế giới với tỷ lệ tử vong cao. Có 3 typ virus cúm là A, B và C;trong đó virus cúm A hay gây đại dịch. Các chủng virus có thểthay đổi hàng năm.Viêm phối người lớn do virus ở cộng đồng thường do viruscúm A. Virus hợp bào hô hấp thường gây viêm phổi ở người già,ngưòi ghép tạng. Virus Herpes có thể gây viêm phổi ở người lớnkhoẻ mạnh và người suy giảm miễn dịch.Người ghép tạng, bệnh nhân mắc bệnh ác tính, điểu trị hoáchất, suy dinh dưỡng hoặc bỏng nặng rấ t nhậy cảm với virusHerpes và virus thủy đậu. Viêm phổi do virus hợp bào hô hấphay gặp ỏ bệnh nhân suy giảm miên dịch, người ghép tủy xươngvà ghép thận, tỷ lệ tử vong cao, đồng thời hay bội nhiễm vikhuẩn, nấm, ký sinh trùng đơn bào, trong đó hay gặpPneumocvstis carinii.721.2. Giải phẫu bệnh lýTổn thương cơ bản là hoại tử, bong biểu mô p h ế quản vàtăng tiế t nhầy. Dịch nhầy và chất hoại tử tạo n ê r n ú t nhầy ởcác tiểu p h ế quản. N hu mô phổi bị tổn thưong do viêm lan từtiểu p h ế quản sang vùng lân cận (tổ chức kẽ, p h ế nang). Saumột tuần, p h ế nang chứa đầy dịch tiế t và bạch cầu. Thâmnhiễm lympho, mono q u anh p h ế quản, ở tô chức kẽ k hu vực ốngtuyến nang và th à n h p h ế nang. H ạt vùi nội bào có th ể th ây ởphế nang. T ế bào khổng lồ đa nhân có th ể th ấy ở tiểu p h ế quản,phế nang trong viêm phổi do virus sởi, phó cúm.Nồng độ interferon ở phổi tăn g cao trong thòi điểm nồng độvirus trong cơ th ể cao. K háng thể đặc hiệu đối với virus x u âthiện ở đường hô hấp dưới vào ngày thứ ba. Lympho T độc tế bàocũng xuất hiện vào thời điểm này và phá huỷ những tế bào biểumô bị nhiễm virus.Bội nhiễm vi k h u ẩ n G ram dương và âm rấ t hay gặp. Suygiảm đáp ứng m iễn dịch và chức năng thực bào do nhiễm virus,tổn thương tế bào biểu mô đường thở, giảm th a n h lọc vi k h u ẩ n ỏđưòng hô hấp dưới là những yếu tô tạo điều kiện cho vi k h u ẩ np hát triển.Xẹp tiểu thuỳ phổi có th ể xảy ra do cơ chê v an (tắc nghẽnthì thở ra). Viêm phổi do A denovirus n ặn g ở trẻ em hay biếnchứng giãn phê quản.Đối vối những trường hợp nặng (viêm phổi do adenovirus,virus hợp bào hô hấp, cúm): thâm nhiễm bạch cầu đơn nhân trongphế nang, hình th à n h m àng hyalin, chảy m áu trong p h ế nang.2. LÂM SÀN G2.1. Triệu chứngTriệu chứng lâm sàng trùng lặp giữa các loại virus và các loạiviêm phổi khác, không thể xác định căn nguyên bằng lâm sàng.73- Triệu chứng hô hấp:+ Ho khan là chính, nếu có đờm thường íà đờm nhầy trong.+ Khám phổi thường không có triệu chứng thực thế.- Triệu chứng ngoài phổi: đau cơ khốp, đau dầu, chảy mũi,sốt.- Hình ảnh X quang lồng ngực không đặc hiệu, khó phânbiệt vâi viêm phối do vi khuẩn. Những hình ảnh X quangthường gặp:+ Dày thành phê quản.+ Bóng mờ quanh phế quản (hình ảnh gương mờ).+ Các tia mờ quanh rốn phổi.+ Các nốt mờ có tính di chuyển+ ở trẻ em có thể gặp hình ảnh khí cạm (vùng tăngsáng), xẹp phổi (virus hợp bào hô hấp và virus khác), hạnh rốnphối, hình ảnh lưới nốt (sởi).Hinh 3.4: Hinh ảnh HR CT. Scan chothấy hình ảnh gương mờ (2 bẽn) vàđông đặc (bên phải) ở thùy trẽn74Hinh 3.5: Hình ảnh gương mờ nhỏrải rác hai phổi trong viêm phổi doCM V ở bệnh nhân ghép tùy+ Ở người lớn có thỏthây thâm nhiễm hai bên lantoả (trong hội chứng trụ y hôhấp cấp ở người lớn) trong viêmphối do virus cúm, A denovirus.+ T ràn dịch m àng phối:có th ể gặp trong viêm phổi doA denovirus, phó cúm.2ễ Chẩn đoán2ỆC hân đoán viêm phôi dovirus và xác định căn nguyênrấ t khó khăn.-3.6: Viêm phổi virus tổnthương dạng lưới (tia mờ)HìnhC hẩn đoán sơ bộ dựa vào lâm sàn g và đặc điểm dịch tễ.- C hẩn đoán x á c định d ự a v à o p h â n lậ p v ir u s , c h ẩ n đ o á nhuyết than h :+ P hân lập virus: lấy bệnh phẩm ở giai đoạn sốm (khởiphát) bằng phương pháp rử a hầu-họng-m ũi, q u ét tăm bông, h ú tqua khí quản, h ú t qua th à n h ngực, sinh th iết. C huyển n h an hbệnh phẩm đến labo ở n h iệ t độ âm 70°c trong môi trường vậnchuyển virus. Kết quả dương tín h 60%, nhưng âm tín h cũngkhông loại trừ viêm phổi v iru sế Trong nhiễm virus herpes, virushợp bào hô hấp, adenovirus, do thời gian tiềm tàn g kéo dài nênhay gặp âm tín h giả.+ C hẩn đoán hu y ết thanh:Cố định bố thể.N găn ngưng kết hồng cầu.T rung hoà..ELISA75Hiệu giả kháng thể tăng 4 lần ỏ giai đoạn cấp tính hoặcdưỡng bệnh, có dương tính ...