CHẨN ÐOÁN VIÊM NỘI TÂM MẠC NHIỄM KHUẨN

Việc chẩn đoán viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn ( VNTMNK) đã có nhiều thay đổi. Trước đây, việc chẩn đoán bệnh lý này chủ yếu dựa vào cấy máu. Ngày nay, siêu âm tim hai chiều, nhất là siêu âm tim qua đường thực quản, là một công cụ hữu dụng trong chẩn đoán VNTMNK. Các tiêu chuẩn chẩn đoán của Durack đã giúp cho việc chẩn đoán VNTMNK trở nên dễ dàng hơn và chính xác hơn. Vì thế, các tiêu chuẩn chẩn đoán này được xử dụng rộng rãi trên thế giới. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CHẨN ÐOÁN VIÊM NỘI TÂM MẠC NHIỄM KHUẨN CHẨN ÐOÁN VIÊM NỘI TÂM MẠC NHIỄM KHUẨNTÓM TẮT.Việc chẩn đoán viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn ( VNTMNK) đã có nhiềuthay đổi. Trước đây, việc chẩn đoán bệnh lý này chủ yếu dựa vào cấy máu.Ngày nay, siêu âm tim hai chiều, nhất là siêu âm tim qua đường thực quản,là một công cụ hữu dụng trong chẩn đoán VNTMNK. Các tiêu chuẩn chẩnđoán của Durack đã giúp cho việc chẩn đoán VNTMNK trở nên dễ dàng hơnvà chính xác hơn. Vì thế, các tiêu chuẩn chẩn đoán này được xử dụng rộngrãi trên thế giới.SUMMARYDIAGNOSIS OF INFECTIVE ENDOCARDITISDang Van Phuoc, Truong Quang Binh * Y hoc TP. Ho Chi Minh 1999 *Vol. 3 * No. 1: 12-17Diagnosis of infective endocarditis has been changed. In the past,diagnosing this disease based on blood culture primarily. Today, twodimentional echocardiography, especially eosophagial echocardiography, isa useful tool for diagnosing infectious endocarditis. Durack s criteria tablemakes the diagnosing this disease become more easily and moreaccurately. Therefore, it is used widely .Theo Gordon A. Ervy(5), viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn là vấn đề y khoavừa lý thú, vừa trầm trọng, vừa phức tạp. Lý thú về phương diện lịch sửbệnh,về việc thay đổi bản chất của bệnh, về bệnh cảnh lâm sàng đa dạng củabệnh. Trầm trọng vì tỉ lệ tử vong vẫn còn rất cao dù đã có nhiều tiến bộ vềchẩn đoán và điều trị (nội khoa lẫn ngoại khoa). Phức tạp về sinh bệnh học,và nhất là phức tạp trong chẩn đoán xác định bệnh này.Về phương diện chẩn đoán viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn thì đã có nhiềutác giả đề ra phương thức, tiêu chuẩn để chẩn đoán.CHẨN ÐOÁN VIÊM NỘI TÂM MẠC NHIỄM KHUẨNA. Trước đây, việc chẩn đoán bệnh viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn chủ yếudựa vào lâm sàng. Vào năm 1910 Bác s ĩ Emanuel Libman(7,8) đã báo cáo vềcấ y máu trong bệnh viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn. Từ đó đến nhữngnăm 1970 thì việc chẩn đoán chỉ dựa vào các dấu hiệu lâm sàng và cấ ymáu. Ngày nay, người ta còn nhớ đến những lời của Libman báo cáo vàonăm 1910 là việc chẩn đoán chắc chắn bệnh viêm nội tâm mạc phải dựa vàosự nghiên cứu về cấ y máu tìm ra vi trùng gây bệnh(6).B. Theo Friedberg (1956)(4) việc chẩn đoán viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩncần được nghĩ đến sớm với công thức:Công thức này nói lên các tiêu chuẩn tối thiểu (minimal criteria) để chẩnđoán viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn. Thầy thuốc cần phải tìm thêm các dấuhiệu như đốm xuất huyết có nhân màu trắng (white - centered petechiae) ởkết mạc mắt hoặc nốtOsler để khẳng định thêm cho chẩn đoán. Cấ y máu là yếu tố quyết địnhchẩn đoán chắc chắn bệnh viêm nội tâm mạc nhưng khi chưa cấ y máuhoặc trong lúc chờ đợi kết quả cấ y máu thì vẫn phải điều trị như là mộttrường hợp viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn trừ khi chứng minh được là cónguyên nhân khác gây ra bệnh cảnh giống như vậy(4).C. Trong một thời gian dài (1910 - 1980) việc chẩn đoán viêm nội tâm mạcnhiễm khuẩn gặp nhiều khó khăn với phương pháp chẩn đoán như đã nêu ởtrên. Việc chẩn đoán trở nên khó khăn khi cấ y máu cho kết quả âm tính.Tiêu chuẩn chẩn đoán lúc đó không còn rõ ràng, không mang tính địnhlượng. Ðứng trước khó khăn này, vào năm 1981 Von Reyn(10) đã đưa ramột bảng tiêu chuẩn chẩn đoán viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn như sau:* Chắc chắn viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn khi:Tìm thấy bằng chứng trực tiếp của viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn qua kếtquả mô học lúc phẫu thuật hoặc lúc tử thiết, hoặc qua kết quả vi trùng học(nhuộm gram hoặc cấy) tìm thấy vi trùng ở van tim, sùi và nơi thuyên tắcngoại biên (peripheral embolus).* Nhiều khả năng là viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn (probable infectiveendo-carditis) khi:v Cấ y máu dương tính + một trong các yếu tố sau: Tiếng thổi do hở van mới xuất hiện. Bệnh tim cơ bản thuận lợi cho viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn các hiện tượng về mạch máu (chấm xuất huyết, xuất huyết hình va ngọn lửa, ngón tay dùi trống, xuất huyết kết mạc). Cấ y máu âm tính hoặc cấ y máu dương tính không liên tụcv(intermittently positive blood cultures) + 3 yếu tố sau: Sốt. Tiếng thổi do hở van mới xuất hiện. Hiện tượng về mạch máu (vascular phenomena).* Có thể là viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn (posible infectiveendocarditis)v Cấ y máu dương tính + một trong những yếu tố sau: Có bệnh tim cơ bản thuận lợi cho viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn. Có các hiện tượng về mạch máu (vascular phenomena). Cấ y máu âm tính hoặc cấ y máu dương tính không liên tụcv(intermittent positive blood cultures) + 3 yếu tố sau: Sốt. Có bệnh tim cơ bản thuận lợi cho viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn. Có hiện tượng về mạch máu.v Trường hợp này chỉ dành riêng cho nhuộm Streptococal viridan: ít nhấtcó 2 mãu cấ y máu dương tính (mà không tìm thấy nguồn nhiễm nào ởngoài tim cả) + sốt.* Chối bỏ chẩn đoán viêm nội t ...