Chất lượng thông tin kế toán dưới ảnh hưởng của kế toán sáng tạo trong các doanh nghiệp Việt Nam

Nghiên cứu "Chất lượng thông tin kế toán dưới ảnh hưởng của kế toán sáng tạo trong các doanh nghiệp Việt Nam" phân tích các nội dung liên quan đến chất lượng thông tin kế toán (TTKT) trong điều kiện các doanh sử dụng ngày càng nhiều các kỹ thuật kế toán sáng tạo (KTST). Với mục đích trên, nghiên cứu trình bày về chất lượng TTKT, về KTST. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chất lượng thông tin kế toán dưới ảnh hưởng của kế toán sáng tạo trong các doanh nghiệp Việt Nam Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc gia về Kế toán và Kiểm toán – VCAA 2021 CHẤT LƯỢNG THÔNG TIN KẾ TOÁN DƯỚI ẢNH HƯỞNG CỦA KẾ TOÁN SÁNG TẠO TRONG CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM THE QUALITY OF ACCOUNTING INFORMATION UNDER THE IMPACT OF CREATIVE ACCOUNTING IN VIETNAM BUSINESSES ThS. Dương Thị Thanh Hiền, ThS. Mai Thị Quỳnh Như Trường Đại học Duy TânNgày nhận bài: 25/9/2021Ngày nhận kết quả phản biện: 15/10/2021Ngày chấp nhận đăng: 15/11/2021 TÓM TẮT Nghiên cứu phân tích các nội dung liên quan đến chất lượng thông tin kế toán (TTKT) trong điều kiện các doanh sử dụng ngày càng nhiều các kỹ thuật kế toán sáng tạo (KTST). Với muc đích trên, nghiên cứu trình bày về chất lượng TTKT, về KTST. Đồng thời, nghiên cứu tổng hợp các kỹ thuật KTST và phân tích việc áp dụng các kỹ thuật sáng tạo này ảnh hưởng đến các thuộc tính của chất lượng TTKT trên báo cáo tài chính (BCTC) như thế nào. Nghiên cứu dựa trên Lý thuyết thể chế và sử dụng phương pháp tổng hợp, đánh giá các tài liệu nghiên cứu liên quan đến KTST và phân tích chất lượng thông tin dưới ảnh hưởng của KTST thông qua các nghiên cứu liên quan. Từ khóa: Kế toán sáng tạo, chất lượng thông tin, kỹ thuật kế toán sáng tạo. ABSTRACT This study analyzes the issues related to the quality of information accounting as businesses increasingly use creative accounting techniques. With the above goal, this study presents about the quality of information accounting and creative accounting. In addition, this study also synthesizes creative accounting techniques and analyzes how these techniques affect the fundamental characteristics of the quality of accounting information on financial statements. The research based on Agency Theory and using synthesis method, evaluate research related to creative accounting and analyze information quality under the influence of creative accounting through the related research Keywords: Creative accounting, information quality, creative accounting techniques1. Đặt vấn đề Thông tin kế toán (TTKT) được xem là một trong những công cụ hữu ích hỗ trợ cho các đốitượng sử dụng bên trong lẫn bên ngoài DN đưa ra các quyết định có liên quan. Do đó, chất lượngthông tin công bố trên BCTC của các DN là vô cùng quan trọng, nó ảnh hưởng trực tiếp đến hiệuquả ra quyết định của người sử dụng thông tin. Nghiên cứu phân tích mức độ ảnh hưởng của thực hành KTST đến chất lượng của TTKT,một mức độ sáng tạo nhất định làm ảnh hưởng đến chất lượng của TTKT trên BCTC. Bằng phươngpháp tổng thuật tài liệu, phân tích, đánh giá, nghiên cứu này làm rõ các kỹ thuật KTST phổ biến,đồng thời đánh giá chất lượng TTKT bị ảnh hưởng như thế nào dưới những tác động của KTST. 143 Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc gia về Kế toán và Kiểm toán – VCAA 20212. Cơ sở lý thuyết2.1. Chất lượng TTKT trên BCTC Trong lĩnh vực kế toán, dựa trên quy định các thuộc tính của hội đồng chuẩn mực kế toán(CMKT) quốc tế (IASB, 2018), một số nhà nghiên cứu đưa ra nhiều định nghĩa đa dạng về chấtlượng TTKT trên BCTC “là khả năng cung ứng các yêu cầu của nhà quản lý nhằm đạt được sựhiểu biết sâu sắc về tình hình hoạt động của tổ chức giúp họ đưa ra quyết định, giám sát, thựchiện các mục tiêu chiến lược” (Nuryanto, 2013). Jonas và Blanchet (2000) cho rằng nếu dựa theonhu cầu của người sử dụng thông tin thì chất lượng TTKT trên BCTC được xác định dựa trên cơsở của tính hữu ích của thông tin đối với người sử dụng thông tin. Theo Schiller và Vegt (2010)thì BCTC có chất lượng nếu TTKT trình bày trung thực và kịp thời. Dựa theo khuôn mẫu của CMKT quốc tế số 01 (IAS 01), có thể kết luận khái niệm về chấtlượng TTKT trên BCTC là “cung cấp thông tin tài chính hữu ích về DN cho các đầu tư hiện tại,tiềm năng và người cho vay, chủ nợ khác trong việc đưa ra quyết định”. Các thuộc tính của TTKTđược mô tả theo quan điểm của CMKT quốc tế quy định trong IAS 01 - Trình bày BTCT bao gồmhai thuộc tính là thuộc tính cơ bản và thuộc tính bổ sung. Trong đó: Thuộc tính cơ bản bao gồm:tính thích hợp, tính trung thực, tính trung lập và không sai sót; Thuộc tính bổ sung bao gồm: cóthể so sánh, có thể kiểm chứng, tính kịp thời, có thể hiểu được.2.2. Kế toán sáng tạo KTST được hiểu là việc sử dụng kiến thức kế toán để tác động đến số liệu BCTC nhằm mụcđích phản ánh tình hình tài chính và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp (DN) theo cách mà banđiều hành mong muốn, thay vì trình bày trung thực các số liệu này, trong khuôn khổ pháp luật vàcác quy tắc kế toán cho phép (Yadav, B.,2013). Khái niệm này đồng nhất với quan điểm của Naser(1992) rằng KTST là việc chuyển hóa TTKT tài chính từ số liệu thực tế phát sinh sang số liệungười lập BCTC mong muốn bằng cách lợi dụng các các quy tắc kế toán hiện hành hay phớt lờmột số quy tắc đó (Naser,1992). KTST còn có tên gọi khác như quản trị thu nhập, quản trị lợi nhuận. Trong khi ở Châu Âu,thuật ngữ này được gọi là làm mịn thu nhập, KTST và kế toán thẩm mỹ… (Al Momamani, M. A,2013). KTST còn được định nghĩa là “một quá trình vận dụng kế toán để tận dụng những sơ hởtrong các quy tắc kế toán và lựa chọn các phương pháp đo lường và công bố thông tin” (Naser, K,1993). Theo Amat, O., Blake, J., & Dowds, J, (1999) thì KTST là một quá trình mà kế toán sửdụng kiến thức của họ về các quy định và quy tắc kế toán để vận dụng vào các BCTC . Hơn nữa,KTST được Gowthorpe, C., & Amat, O. (2005) mô tả là cố ý bóp méo TTKT, thông tin tài chínhgiữa ban giám đốc và cổ đông đối với những người lập BCTC. Nó được mô tả là một trong nhữngphương thức mà một số công ty sử dụng để đạt được lợi ích trong ngắn hạn hoặc dài hạn (AlMomamani, M. A, 2013) KTST là một cách giảm thiểu sự thay đổi của lợi nhuận hoặc dòng thu nhập theo quyết địnhcủa giám đốc công ty (Riedl & ...