Chất lượng thông tin kế toán dưới tác động của kiểm soát nội bộ doanh nghiệp

Mục đích của nghiên cứu "Chất lượng thông tin kế toán dưới tác động của kiểm soát nội bộ doanh nghiệp" nhằm chỉ ra tác động của kiểm soát nội bộ tới chất lượng thông tin kế toán trong các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam. Phương pháp nghiên cứu định lượng được sử dụng thông qua bảng câu hỏi gửi đến các giám đốc, kế toán trưởng của các doanh nghiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chất lượng thông tin kế toán dưới tác động của kiểm soát nội bộ doanh nghiệp 576 CHẤT LƯỢNG THÔNG TIN KẾ TOÁN DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA KIỂM SOÁT NỘI BỘ DOANH NGHIỆP PGS.TS. Bùi Thị Ngọc; PGS.TS. Lê Thị Tú Oanh TS. Đào Mạnh Huy; TS. Vũ Thị Thanh Thủy Trường đại học Lao động – Xã hội Email: buithingoc.ldxh@gmail.com; oanhletu@gmail.com; daomanhhuy@gmail.com; thuyhuong7879@gmail.com Điện thoại: 0989077435 Tóm tắt Mục đích của nghiên cứu này nhằm chỉ ra tác động của kiểm soát nội bộ tới chất lượng thông tin kế toán trong các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam. Phương pháp nghiên cứu định lượng được sử dụng thông qua bảng câu hỏi gửi đến các giám đốc, kế toán trưởng của các doanh nghiệp. Quy mô mẫu là 193 phiếu khảo sát hợp lệ trong thời gian từ 2021-2022. Sử dụng công cụ phân tích thống kê, thực hiện kiểm định độ tin cậy của thang đo, phân tích nhân tố khám phá, hồi quy tuyến tính bội để đánh giá mức độ tác động của kiểm soát nội bộ tới chất lượng thông tin kế toán. Kết quả nghiên cứu đã chứng minh các giả thuyết đều được chấp nhận, các yếu tố thuộc kiểm soát nội bộ có tác động tích cực tới tính hữu ích của thông tin kế toán. Trong đó, biến môi trường kiểm soát có tác động mạnh nhất với hệ số β5 = 0.276, tiếp đó là biến hoạt động giám sát hệ số β5 = 0.258. Biến đánh giá rủi ro có mức tác động là β2 = 0.201, biến thông tin, truyền thông và biến hoạt đông kiểm soát có mức độ tác động thấp nhất với hệ số lần lượt là β4 = 0.175 và β3 = 0.141. Kết quả nghiên cứu này đã chứng minh vai trò của kiểm soát nội bộ đối với việc tăng cường chất lượng thông tin kế toán trên các phương diện. Qua đó, nhóm tác giả đưa ra những khuyến nghị trong việc nâng cao kiểm soát nội bộ của doanh nghiệp nhằm nâng cao chất lượng thông tin kế toán. Từ khóa: Chất lượng, thông tin kế toán, kiểm soát nội bộ, hệ thống Abstract The purpose of this study is to indicate the impact of internal control on the quality of accounting information in listed enterprises in Vietnam. The quantitative research method is used by questionnaires to the directors and chief accountants of companies. The size of the sample is 193 valid surveys in the period from 2021 to 2022. Using statistical analysis tools, conducting the reliability test of the scale, exploratory factor analysis, and regression linearly assess the level of impact of internal control on the quality of information maths. The research results have shown that the hypotheses are accepted, and the internal control factors have a positive impact on the usefulness of accounting information. In particular, the controlled environmental variable has the strongest impact with the coefficient β5 = 0.276, followed by the variable to monitor coefficient β5 = 0.258. Risk evaluation variables have an impact level of β2 = 0.201, transforming information, communication, and controlled activity variable with the lowest impact level with the coefficient of β4 = 0.175 and β3 = 0.141. These research results have proven the role of internal control in enhancing the quality of accounting information. Thereby, the authors make recommendations for improving the internal control of the enterprise to improve the quality of accounting information. Keywords: Quality, accounting information, internal control, system. @ Trường Đại học Đà Lạt 577 1. Giới thiệu/đặt vấn đề Chất lượng thông tin kế toán có ý nghĩa quan trọng đối với cá nhân, tổ chức bên trong và bên ngoài đơn vị. Tại Việt Nam, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng hiện nay, chất lượng thông tin kế toán cũng ngày càng được chú trọng. Tuy nhiên thực tế cho thấy, làn sóng của các vụ bê bối về chất lượng thông tin kế toán của trong và ngoài nước khiến cho mọi người đặt câu hỏi hoài nghi về chất lượng thông tin kế toán. Một số vụ điển hình của thế giới về gian lận trong kế toán dẫn đến sự sụp đổ của các công ty lớn như Enron, WorldCom, Marconi, Parmalat, Toshiba… điều này đã làm giảm niềm tin các nhà đầu tư đối với thông tin kế toán của các công ty niêm yết và các tập đoàn lớn. Ở Việt Nam, trong đầu thế kỷ 20 đã có nhiều vụ bê bối của các doanh nghiệp nổi tiếng như Công ty cổ phần Bông Bạch Tuyết (năm 2008) và Tập đoàn Vinashin (năm 2010), công ty cổ phần Viglacera Từ Sơn, công ty cổ phần Bibica đã gây mất lòng tin vào kế toán và kiểm toán, giảm niềm tin của công chúng, kéo theo sự phá sản của các doanh nghiệp. Nguyên nhân chính của các vụ bê bối này đều là các gian lận xuất phát từ phía doanh nghiệp, sự thông đồng giữa kế toán và nhà quản trị, kiểm toán nội bộ nhằm khuyếch đại những con số vì những mục tiêu khác nhau. Chính vì thế, vấn đề chất lượng thông tin kế toán đã thu hút sự quan tâm của chủ sở hữu và nhà đầu tư. Hệ lụy từ việc gian lận trong công bố thông kế toán đã ảnh hưởng đến các nhà đầu tư nói riêng và nền kinh tế quốc gia nói chung dẫn đến yêu cầu cấp thiết của kiểm soát chất lượng thông tin kế toán của các công ty niêm yết. Alan (2005) khẳng định việc công bố thông tin kế toán không trung thực đã đặt ra sự cần thiết tăng cường kiểm soát chất lượng thông tin thông qua kiểm soát nội bộ. Chất lượng của kiểm soát nội bộ đóng một vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng thông tin kế toán, đảm bảo an toàn tài sản của doanh nghiệp, giảm gian lận tài chính và nâng cao khả năng phòng ngừa rủi ro. Các học giả đều đưa ra quan điểm để nâng c ...