CHIỀU HƯỚNG VÀ CÁCH CẦM ĐẦU DÒ SIÊU ÂM

Siêu âm là khảo sát hình ảnh theo lát cắt. Do vậy để có một cái nhìn bao quát và tránh sai sót, một cấu trúc cần được khảo sát ở hai mặt cắt vuông góc với nhau (mặt cắt dọc và mặt cắt ngang – siêu âm qua ngã bụng, mặt cắt dọc và mặt cắt vành – siêu âm qua ngã âm đạo…).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CHIỀU HƯỚNG VÀ CÁCH CẦM ĐẦU DÒ SIÊU ÂM People only see what they are prepared to see. Ralph Waldo Emerson CHIỀU HƯỚNG VÀ CÁCH CẦM ĐẦU DÒ SIÊU ÂM BS. NGUYỄN QUANG TRỌNG BS. NGUYỄN QUÝ KHOÁNG Sagittal plane: mặt phẳng dọc; Axial or transverse plane: mặt phẳng ngang; Coronal or frontal plane: mặt phẳng vành. Anterior: phía trước; Posterior: phía sau; Lateral: phía ngoài (xa đường giữa); Medial: phía trong (gần đường giữa). Superior or toward head: phía trên (phía đầu); Inferior or toward feet: phía dưới (phía chân). Siêu âm là khảo sát hình ảnh theo lát cắt. Do vậy để có một cái nhìn bao quát và tránh sai sót, một cấu trúc cần được khảo sát ở hai mặt cắt vuông góc với nhau (mặt cắt dọc và mặt cắt ngang – siêu âm qua ngã bụng, mặt cắt dọc và mặt cắt vành – siêu âm qua ngã âm đạo…). Quy ước về chiều hướng của hình ảnh siêu âm thu nhận được qua ngã bụng: Ở lát cắt dọc: phía trên màn hình là phía trước, phía dưới màn hình là phía sau của bệnh nhân. Bên trái màn hình là phía đầu, bên phải màn hình là phía chân của bệnh nhân. Ở lát cắt ngang: phía trên màn hình là phía trước, phía dưới màn hình là phía sau của bệnh nhân. Bên trái màn hình là bên phải của bệnh nhân, bên phải màn hình là bên trái của bệnh nhân. Ở lát cắt dọc: hình ảnh thu nhận được là hình ảnh ta nhìn từ phía bên phải bệnh nhân qua phía bên trái. Ở lát cắt ngang: hình ảnh thu nhận được là hình ảnh ta nhìn từ phía dưới chân bệnh nhân lên phía đầu. Cosby, Karen S.; Kendall, John L. Practical Guide to Emergency Ultrasound, 1st Edition. 2006 Lippincott Williams & Wilkins. Trên lát cắt dọc, bên trái màn hình là phía đầu của bệnh nhân, bên phải màn hình là phía chân của bệnh nhân. C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055 Trên lát cắt ngang, bên trái màn hình là bên phải của bệnh nhân, bên phải màn hình là bên trái của bệnh nhân. C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055 Anterior Inferior Superior Inferior Anterior Posterior Posterior Superior Quy ước về chiều hướng của hình ảnh siêu âm thu nhận được qua ngã âm đạo: Ở lát cắt dọc: phía trên màn hình là phía chân, phía dưới màn hình là phía đầu của bệnh nhân. Bên trái màn hình là phía trước, bên phải màn hình là phía sau của bệnh nhân. Ở lát cắt vành: phía trên màn hình là phía chân, phía dưới màn hình là phía đầu của bệnh nhân. Bên trái màn hình là bên phải của bệnh nhân, bên phải màn hình là bên trái của bệnh nhân. • Bác sĩ làm siêu âm ngồi ở bên phải bệnh nhân, tư thế đối mặt với bệnh nhân. Do vậy, đầu dò được cầm bên tay phải. • Đầu dò siêu âm được chế tạo rất tinh vi, rất dễ bị hư hại nếu va chạm vào các vật cứng. • Khi làm siêu âm ta phải sử dụng gel, chính chất gel đôi khi sẽ làm ta tuột đầu dò, và như vậy nếu không cẩn thận, ta rất dễ làm rơi đầu dò. • Cách cầm đầu dò an toàn nhất là ta choàng dây đầu dò qua cổ, với cách cầm này, nếu Bs có lỡ tay làm tuột đầu dò, thì đầu dò cũng không bị rơi xuống đất. • Khởi đầu làm siêu âm, điều trước tiên và tối quan trọng là phải cầm đầu dò đúng, muốn vậy ta cần phải biết quy ước của nhà sản xuất máy siêu âm. • Mỗi đầu dò có một gờ chỉ điểm (probe marker, indicator) tương ứng với điểm đánh dấu (screen marker, position marker) trên màn hình máy siêu âm. Điều này giúp cho người làm siêu âm cầm đúng đầu dò. • Theo quy ước, gờ chỉ điểm và điểm đánh dấu trên màn hình máy siêu âm luôn luôn ở cùng phía (hoặc là ở bên trái, hoặc là ở bên phải màn hình). • Nếu gờ chỉ điểm và điểm đánh dấu trên màn hình siêu âm không ở cùng một phía thì xem như ta đã cầm ngược đầu dò siêu âm. Screen marker Probe marker Cosby, Karen S.; Kendall, John L. Practical Guide to Emergency Ultrasound, 1st Edition. 2006 Lippincott Williams & Wilkins. Gờ chỉ điểm và ký hiệu điểm đánh dấu trên màn hình máy siêu âm cũng khác nhau tuỳ hãng. Ví dụ, với hãng General Electric, gờ chỉ điểm là gờ nổi ở một phía của đầu dò, tương ứng điểm đánh dấu là chữ GE ở góc trên màn hình máy siêu âm; với hãng Medison, gờ chỉ điểm là một điểm nổi ở một phía của đầu dò, tương ứng trên hình siêu âm là chữ M ở góc trên màn hình; với hãng Sonosite, gờ chỉ điểm Probe marker, Indicator là một điểm nổi ở một phia của đầu dò, tương ứng điểm đánh dấu là một chấm tròn màu xanh ở góc trên màn hình… • Khi khảo sát siêu âm tổn ...