Chính sách di dân tái định cư tại các dự án thủy điện trên địa bàn Nghệ An

Bài viết tìm hiểu thực trạng công tác tái định cư các dự án thủy điện; một số vấn đề về cơ chế quản lý và chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư; từ đó rút ra kết luận và một số đề xuất.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chính sách di dân tái định cư tại các dự án thủy điện trên địa bàn Nghệ An NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI CHÍNH SÁCH DI DÂN TÁI ĐỊNH CƯ TẠI CÁC DỰ ÁN THỦY ĐIỆN TRÊN ĐỊA BÀN NGHỆ AN n TS. Nguyễn Thị Minh Phượng Khoa Kinh tế - Trường Đại học Vinh 1. Thực trạng công tác tái định cư các dự án thủy điện Tại nhiều vùng trong lòng hồ của các Theo thống kê chưa đầy đủ thì riêng với các công trình thủy điện, người dân phải di công trình thủy điện tại Nghệ An đã thực hiện dời và tái định cư trên những địa bàn gần hoàn thành kế hoạch di dân tái định cư. mới, thiếu đất canh tác, thiếu nguồn Công tác này đòi hỏi phải di chuyển cả cộng nước để sản xuất và sinh hoạt. Việc di đồng dân cư, làm ảnh hưởng đến toàn bộ đời chuyển, tái định cư trong các dự án thủy điện cũng rất khác với các dự án giải phóng mặt bằng ở miền xuôi, sẽ dẫn đến sống kinh tế, xã hội, truyền thống văn hóa của cộng đồng. Do tầm quan trọng và quy mô ảnh những thay đổi lớn về tập quán canh tác, hưởng của công tác tái định cư này, Nghị quyết nguồn sinh kế và lối sống, vì vậy rất cần của Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 1997 những chính sách đặc biệt nhằm giảm (NQ 05/1997/QH10) đã quy định rõ các công thiểu tác động đến đời sống sản xuất và trình thủy điện lớn có quy mô di chuyển và tái sinh hoạt của người dân. định cư lớn hơn 20.000 người phải được Quốc hội xem xét thông qua. Theo Nghị định 197 của Chính phủ thì việc tổ chức tái định cư được giao cho UBND các tỉnh nơi có dân phải di chuyển là chủ đầu tư dự án, lập kế hoạch và tổ chức bộ máy thực hiện. Sau khi quy hoạch chi tiết các khu (điểm) tái định cư, việc lập kế hoạch đầu tư hàng năm cho công tác di dân tái định cư được Chính phủ giao cho UBND tỉnh với kinh phí và nguồn vốn thực hiện. Như vậy, điểm mới của công tác tái định cư là việc lập kế hoạch đã phân cấp cho địa phương. Tuy nhiên, các dự án tái định cư trong quá trình thực hiện đã bộc lộ một số khó khăn, vướng mắc mà trước tiên là về tiến độ lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch. Có thể nói, tiến độ lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết các khu (điểm) tái định cư diễn ra rất chậm, dẫn đến việc triển khai thực hiện các dự án chi tiết và Thủy điện Bản Vẽ cấp phát vốn gặp nhiều khó khăn. Vấn đề này thể hiện r õ ở công trình thủy điện Bản Vẽ. [23] Tạp chí SỐ 8/2014 KH-CN Nghệ An NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI Để phục vụ xây dựng công trình Thủy điện kiến quy hoạch tái định cư. Điều này làm cho công tác Bản Vẽ, công tác đền bù giải phóng mặt bằng và di dân tái định cư càng gặp nhiều khó khăn hơn. Tiến độ đặc biệt là công tác di dân ra khỏi lòng hồ là một thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết các khu tái định nỗ lực lớn của chính quyền địa phương huyện cư thường rất chậm. Nhiều quy hoạch chi tiết đã lập cũng như của tỉnh. Tuy nhiên, sau thắng lợi của nhưng chưa được hội đồng thẩm định xem xét. Tuy cuộc đại di dân này thì hàng nghìn người dân về UBND huyện là chủ đầu tư song không ít các huyện còn vùng tái định cư gặp phải không ít khó khăn. lúng túng với vấn đề mới mẻ này. Đây cũng là vấn đề Loay hoay hơn 6 năm trời, nhiều hộ dân vẫn chính sách cần được xem xét, khắc phục. Đó là chưa kể chưa có đất để sản xuất, hoặc có thì cũng chỉ là đến năng lực thực hiện di dân, tái định cư của các ban, đất khô cằn, không sản xuất được. Cuộc sống của ngành ở địa phương và các đơn vị tư vấn còn nhiều yếu đồng bào vốn quen với tập quán tự do, trỉa hạt kém, thiếu kinh nghiệm, đặc biệt trong lĩnh vực tái định trên nương rẫy, rồi săn bắn, hái lượm trong rừng. cư khiến cho tiến độ lập quy hoạch và thẩm định các dự Về khu tái định cư ở Thanh Chương hoàn toàn án bị ảnh hưởng. Nhiều đơn vị tư vấn được UBND tỉnh khác lạ với cuộc sống ban đầu nên người dân rất lựa chọn chỉ là những đơn vị chuyên về xây dự ...