Chính sách ưu đãi về thuế nhằm khuyến khích, hỗ trợ và thúc đẩy doanh nghiệp xã hội Việt Nam dưới góc nhìn pháp lý

Bài viết phân tích, làm rõ những bất cập và đề xuất những khuyến nghị hoàn thiện chính sách ưu đãi về thuế để khuyến khích, hỗ trợ, thúc đẩy cho doanh nghiệp xã hội, đảm bảo sự phát triển bền vững.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chính sách ưu đãi về thuế nhằm khuyến khích, hỗ trợ và thúc đẩy doanh nghiệp xã hội Việt Nam dưới góc nhìn pháp lý Hội thảo Khoa học quốc gia “Hệ thống Tài chính – Ngân hàng với sự phát triển kinh tế - xã hội miền Trung – Tây Nguyên trong bối cảnh cách mạng công nghệ”– DCFB 2020 CHÍNH SÁCH ƯU ĐÃI VỀ THUẾ NHẰM KHUYẾN KHÍCH, HỖ TRỢ VÀ THÚC ĐẨY DOANH NGHIỆP XÃ HỘI VIỆT NAM DƯỚI GÓC NHÌN PHÁP LÝ PREFERENTIAL POLICIES ON TAX TO ENCOURAGE, SUPPORT AND PROMOTE VIETNAMESE SOCIAL ENTERPRISES UNDER THE LEGAL VIEW Lê Đình Quang Phúc Trường Đại học Kinh tế - Đại học Đà Nẵng TÓM TẮT Doanh nghiệp xã hội là mô hình giao thoa giữa doanh nghiệp truyền thống và tổ chức xã hội phi lợi nhuận đang ngày càng trở nên phổ biến trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, dưới góc độ pháp luật, doanh nghiệp xã hội được ghi nhận lần đầu tiên tại Luật Doanh nghiệp số 68/2014/QH13 được Quốc hội thông qua ngày 26 tháng 11 năm 2014. Với đặc trưng là được thành lập theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp, ngoài mục tiêu sinh lợi như những doanh nghiệp truyền thống khác, còn nhằm giải quyết vấn đề xã hội, môi trường vì lợi ích cộng đồng và sử dụng phần lớn tổng lợi nhuận hằng năm (ít nhất 51%) để tái đầu tư nhằm thực hiện mục tiêu xã hội hoặc môi trường như đã cam kết, doanh nghiệp xã hội là “người bạn đồng hành” của Nhà nước trong việc phát triển bền vững kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, cho đến nay, số doanh nghiệp xã hội đăng ký thành lập theo Luật Doanh nghiệp 2014 vẫn còn rất khiêm tốn. Một trong các nguyên nhân dẫn đến thực trạng này là các chính sách ưu đãi đối với mô hình doanh nghiệp này còn chưa rõ ràng và cụ thể, đặc biệt là chính sách ưu đãi về thuế. Từ kết quả nghiên cứu, tác giả phân tích, làm rõ những bất cập và đề xuất những khuyến nghị hoàn thiện chính sách ưu đãi về thuế để khuyến khích, hỗ trợ, thúc đẩy cho doanh nghiệp xã hội, đảm bảo sự phát triển bền vững. Từ khóa: Chính sách ưu đãi; Thuế; Doanh nghiệp xã hội; Phát triển bền vững. ABSTRACT Social enterprises which are a cross between traditional enterprises and non-profit social organizations, are more and more popular all around the world. In Vietnam, from a legal perspective, social enterprises were first recognized in the Law on Enterprises No. 68/2014/QH13 adopted by the National Assembly on November 26, 2014. The characteristic of social enterprises is to be established in accordance with the law on enterprises, in addition to the profitability goal of other traditional businesses, but also to solve social and environmental issues for the benefit of the community. and use most of the total annual profit (at least 51%) to reinvest to meet the committed social or environmental goals. Thus, social enterprises are the 'companion' of the State in the sustainable socio-economic development of the country. However, so far, the number of social enterprises registered under the Enterprise Law 2014 is still very small. One of the reasons for this situation is that the preferential policies for this business model are not clear and specific, especially tax incentives. From the research results, the author analyzes, clarifies inadequacies and recommends recommendations to to complete the preferential policies on tax to encourage, support and promote social enterprises. Keywords: Preferential policies; Tax; Social enterprises; Sustainable development. 255 Hội thảo Khoa học quốc gia “Hệ thống Tài chính – Ngân hàng với sự phát triển kinh tế - xã hội miền Trung – Tây Nguyên trong bối cảnh cách mạng công nghệ”– DCFB 2020 1. Đặt vấn đề Sau hơn 30 năm Đổi mới, nền kinh tế Việt Nam đã có những tăng trưởng đáng kể, tốc độ tăng trưởng kinh tế trung bình khoảng 7%, vốn đầu tư phát triển kinh tế không ngừng tăng lên (Trần Thị Tuyết Lan, 2019). Tuy nhiên, khi nền kinh tế càng phát triển, các vấn đề xã hội càng phát sinh, đặc biệt là các vấn đề về môi trường và công bằng xã hội. Nhận thức được vấn đề này, quan điểm của Đảng và Nhà nước trong phát triển kinh tế xã hội luôn đặt mục tiêu hài hòa giữa phát triển kinh tế với phát triển xã hội và bảo vệ môi trường nhằm phát triển bền vững Việt Nam (Thủ tướng Chính phủ, 2012). Về vấn đề xã hội, Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về một số vấn đề chính sách xã hội giai đoạn 2012-2020 đã thể hiện quan điểm về việc xã hội hóa thực hiện an sinh xã hội: “Nhà nước bảo đảm thực hiện chính sách ưu đãi người có công và giữ vai trò chủ đạo trong việc tổ chức thực hiện chính sách an sinh xã hội; đẩy mạnh xã hội hóa, khuyến khích các tổ chức, doanh nghiệp và người dân tham gia”. Về vấn đề môi trường, nội dung các giải pháp tổng thể trong Chiến lược Bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 được ban hành kèm theo Quyết định số 1216/QĐ-TTg ngày 05 tháng 9 năm 2012 của Thủ tướng Chính phủ cũng nêu rõ: “Đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động bảo vệ môi trường, huy động sự tham gia của các thành phần kinh tế đầu tư cho bảo vệ môi trường. Có cơ chế, chính sách phù hợp để tăng cường huy động vốn cho bảo vệ môi trường, nhất là các nguồn vốn ngoài ngân sách”. Như vậy, có thể thấy vai trò của các doanh nghiệp trong giải quyết các vấn đề xã hội, môi trường là rất quan trọng. Bên cạnh những nỗ lực nhằm nâng cao trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp, chính sách khuyến khích và hỗ trợ các doanh nghiệp xã hội cũng là một trong các giải pháp quan trọng để giải quyết các vấn đề xã hội, môi trường. Từ khi Luật Doanh nghiệp số 68/2014/QH13 được Quốc hội thông qua ngày 26 tháng 11 năm 2014 (sau đây gọi là Luật Doanh nghiệp 2014), doanh nghiệp xã hội đã được chính thức thừa nhận tại Việt Nam. Mặc dù Luật Doanh nghiệp 2014 không đưa ra định nghĩa cụ thể về doanh nghiệp xã hội, tuy nhiên, căn cứ vào các tiêu chí để xác định doan ...