Chớ nên uống nước bưởi khi dùng thuốc

Chớ nên uống nước bưởi khi dùng thuốcTheo số liệu từ Bộ nông nghiệp Hoa Kỳ, mỗi năm, người Mỹ “lai rai” khoảng 164 triệu Gallons nước ép bưởi (theo đơn vị đo lường Mỹ thì 1 gallon tương đương với 3.785ml. khác với 1 gallon của Anh vốn tương đương với 4.545ml). Con số của Bộ Nông nghiệp Mỹ đã làm giật mình các bác sĩ và dược sĩ. Thật bất ngờ, sự tương tác giữa nước ép bưởi và các loại dược phẩm được khám phá một cách rất tình cờ cách nay vài thập kỷ. Vào lúc...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chớ nên uống nước bưởi khi dùng thuốc Chớ nên uống nước bưởi khi dùng thuốcTheo số liệu từ Bộ nông nghiệp Hoa Kỳ, mỗi năm, người Mỹ “lai rai” khoảng 164triệu Gallons nước ép bưởi (theo đơn vị đo lường Mỹ thì 1 gallon tương đương với3.785ml. khác với 1 gallon của Anh vốn tương đương với 4.545ml). Con số của BộNông nghiệp Mỹ đã làm giật mình các bác sĩ và dược sĩ.Thật bất ngờ, sự tương tác giữa nước ép bưởi và các loại dược phẩm được khám phá mộtcách rất tình cờ cách nay vài thập kỷ. Vào lúc đó, một loại thuốc trị cao huyết áp làfelodipine đã nổi đình nổi đám và là cứu tinh của không biết bao nhiêu bệnh nhân caohuyết áp. Các nhà bào chế ra dược phẩm này trong lúc nghiên cứu xem rượu hoặc cácchất cồn (alcohol) có tác động gì trên loại thuốc này hay không. Nhóm nghiên cứu ngườiCanada đã dùng một dung dịch chứa cồn, bỏ thêm một ít nước ép bưởi nhằm che bớt mùivị khó ưa của alcohol. Bỗng nhiên, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng nồng độ củafelodipine trong máu tăng gấp nhiều lần so với những lần nghiên cứu trước đó. Sự giatăng nồng độ của felodipine trong máu có thể làm tăng tác động và các tác dụng phụ củaloại thuốc này. Những nghiên cứu sâu hơn nữa đã cho thấy rằng, chính nước ép bưởi đãlàm tăng nồng độ trong máu của các loại thuốc được nghiên cứu. Tốt nhất là uống thuốc với nước lọc.Gần 20 năm nay, các bác sĩ và dược sĩ đã đếm được có trên 50 loại thuốc được kê toa vàkhông cần kê toa bị ảnh hưởng bởi dịch ép bưởi. Những nghiên cứu về sự tương tác giữanước bưởi và dược phẩm đã đặt giả thuyết rằng những hợp chất có trong nước bưởi cótên gọi là furanocoumarins chịu trách nhiệm chính trong việc tương tác với dược phẩm.Các nhà nghiên cứu cho rằng, furanocoumarins cùng với các chất naringin, bergamottinvà dihydroxybergamottin đã làm mất tác dụng của một loại enzyme có tên là CYP3A4hiện diện trong các tế bào màng ruột. Enzyme này có khả năng phân giải nhiều loạithuốc. Khi enzyme này bị nước bưởi “phế vỏ công” thì thuốc sẽ tự do đi vào hệ tuần hoànmáu, từ đó sẽ làm tăng sự hấp thu của những loại thuốc này. Điều này nghe có vẻ như cólợi cho việc sử dụng dược phẩm. Thực tế điều này sẽ gây nguy hiểm cho cơ thể. Nếu mộtthuốc được hấp thu nhanh hơn mong đợi, có nghĩa là thuốc ấy sẽ tăng tác động. Ví dụnhư một thuốc dùng để hạ huyết áp có thể sẽ làm hạ huyết áp quá mức. Nếu một thuốctăng hấp thu, đồng nghĩa với việc tăng những tác dụng phụ có hại hoặc ngộ độc thuốc,chẳng hạn như nếu đang dùng một loại thuốc hạ cholesterol, nếu có hiện diện của nướcép bưởi, nồng độ thuốc này trong máu sẽ cao hơn và có thể gây ra sự rối loạn cơ, tổnthương gan…Chỉ cần một ly nước bưởi chừng 200ml là đủ có thể “sinh sự” với thuốc. Tác động này cóthể kéo dài tới 24 giờ. Không giống như những dạng tương tác thuốc khác vốn có thểtránh được bằng cách sử dụng 2 tác nhân có thể gây ra sự tương tác thuốc cách nhau vàigiờ. Đối với nước bưởi này thì khoảng cách thời gian từ khi uống nước bưởi cho đến khisử dụng các loại dược phẩm (vốn có sự tương tác với nước bưởi) phải trên 24 giờ. Ví dụvề những loại dược phẩm có thể bị tác động bởi nước bưởi bao gồm:- Thuốc kháng sinh: bao gồm những tên thuốc như: clarithromycin, erythromycin,troleandomycin.- Thuốc chống lo âu: alprazolam, buspirone, midazolam, triazolam.- Thuốc chống loạn nhịp tim: amiodarone, quinidine.- Thuốc chống đông: warfarin.- Thuốc chống động kinh: carbamazepine (carpatrol, tegretol).- Thuốc kháng nấm: itraconazole.- Thuốc trị giun sán: albendazole.- Thuốc kháng histamine: fexofenadine.- Các thuốc kháng ung thư: cyclophosphamide, tamoxifen, vinblastine, vincristine.- Thuốc trị ho: dextromethorphan.- Thuốc kháng virút: amprenavir, indinavir, ritonavir, saquinavir, thuốc điều trịHIV/AIDS.- Thuốc ức chế kênh calcium trong điều trị cao huyết áp: diltiazem, felodipine,nicardipine, nifedipine, nimodipine, nisoldipine.- Thuốc trị rối loạn cương dương: sildenafil, tadalafil.- Thuốc ức chế miễn dịch: cyclosporine, sirolimus, tacrolimus.- Thay thế hormone: cortisol, estradiol, methylprednisolone, progesterone, testosterone.- Thuốc trị bệnh tuyến tiền liệt: finasteride.- Thuốc giảm đau: methadone. Nếu bệnh nhân được kê những loại thuốc thuộc các nhómbệnh trên thì cần phải hỏi ý kiến của thầy thuốc về những tương tác có thể xảy ra vớinước bưởi. Như đã nói, không phải loại thuốc nào cũng bị nước bưởi “sinh sự”, chỉ cómột số loại “không may mắn” mà thôi. Sự tác động của nước buởi lên dược phẩm biếnđổi từ người này sang người khác và cũng biến đổi tùy theo những giống bưởi khác nhau.Cũng đã có nhiều nghiên cứu cho thấy rằng, nếu ăn bưởi (thay vì uống dịch ép nướcbưởi) cũng sẽ ít nhiều có sự tương tác với dược phẩm. Vì vậy, lời khuyên của thầy thuốclà khi sử dụng bất kỳ loại dược phẩm nào, nếu muốn chắc ăn thì tránh bưởi chẳng… xấumặt nào. DS. NGUYỄN BÁ HUY CƯỜNG ...