Mối quan hệ của Chủ nghĩa Siêu thực với hội họa vẫn là một câu hỏi chưa được sáng tỏ, vấn đề khó khăn này đã được các nhà lịch sử mỹ thuật hé mở hơn khi chú ý ở khía cạnh hình tượng xảy ra trong các giấc mơ và coi đó là một hành vi đặc biệt của phong cách nghệ thuật hiện đại.
Điều cốt lõi trong những tranh luận của Breton là vấn đề thị giác hay thị giác là cảm giác mạnh mẽ nhất và khả năng khắc ghi những hình ảnh thị giác. Nghĩa là...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chủ Nghĩa Siêu Thực Và Hội Họa (Breton, André )
Chủ Nghĩa Siêu Thực Và
Hội Họa (Breton, André )
Mối quan hệ của Chủ nghĩa Siêu thực với hội họa vẫn là một
câu hỏi chưa được sáng tỏ, vấn đề khó khăn này đã được các
nhà lịch sử mỹ thuật hé mở hơn khi chú ý ở khía cạnh hình
tượng xảy ra trong các giấc mơ và coi đó là một hành vi đặc
biệt của phong cách nghệ thuật hiện đại.
Điều cốt lõi trong những tranh luận của Breton là vấn đề thị
giác hay thị giác là cảm giác mạnh mẽ nhất và khả năng khắc
ghi những hình ảnh thị giác. Nghĩa là chủ nghĩa siêu thực đã
quan tâm tới hội họa. Các vấn đề của hội họa cho đến thời
điểm này chỉ tập trung vào thế giới bên ngoài, và như vậy, nó
sẽ chẳng bao giờ cạnh tranh với hiện thực. Tuy nhiên, khi
thay đổi mối quan tâm vào hiện thực bên trong, thì hội họa
thực sự có thể thành công trong các tác phẩm của các họa sĩ
siêu thực. Hình mẫu của Breton là Picasso. Cần phải ghi nhận
rằng ông vẫn giữ một thái độ không thù địch gay gắt với
công việc phê bình nghệ thuật thông thường cũng như với
những họa sĩ cấp tiến như Matisse, Derain và người cộng sự
ban đầu của Picasso nhưng ít danh tiếng hơn là Braque.
Không đề cập tới những người đã biến chủ nghĩa Lập thể
thành một trường phái. Những tác phẩm Siêu thực đầu tiên
(cuộc triển lãm đầu tiên diễn ra vào tháng 11 năm 1925) thử
nghiệm mang tính Lập thể và kỹ thuật mang tính vô thức gợi
ý từ các tác phẩm văn học. Bài viết Chủ nghĩa Siêu Thực và
hội họa được đăng tải đầy đủ trong một cuốn sách nhỏ lần
đầu vào năm 1928, nhưng thực tế nó đã xuất hiện trước đó
trong giai đoạn Cách mạng của các nhà Siêu thực. Đoạn trích
dưới đây lấy từ bản dịch tiếng Anh của David Gascoyne,
London , 1936.
Con mắt tồn tại ở trạng thái sơ khai. Sự kỳ diệu của trái đất là
cao hàng trăm phít, điều kỳ diệu của đại dương là sâu hàng
trăm phít và nhân chứng của chúng chỉ là con mắt rộng lớn
của cầu vồng bảy sắc. Đó là hiện diện của sự trao đổi thông
thường những tín hiệu mà những cuộc thám hiểm của trí tuệ.
Nhưng ai là người vẽ ra cán cân của thị giác? Có rất nhiều
thứ tôi đã nhìn thấy không chỉ một lần và người khác nói với
tôi rằng chúng tương tự như thế, những thứ mà tôi tin rằng tôi
có thể nhớ được dù tôi có quan tâm tới chúng hay không, ví
như mặt ngoài của nhà hát nhạc kịch Paris hay con ngựa hoặc
đường chân trời. Có những sự vật mà rất hiếm khi tôi nhìn
thấy hoặc tôi không định quên chúng hoặc không được phép
quên chúng nếu có thể. Có những sự vật tôi đã quan sát một
cách thờ ơ. Tôi không muốn nhìn và đó là những sự vật mà
tôi thích (sự hiện diện của chúng choán hết tâm trí tôi). Có
những thứ mà người khác đã nhìn thấy và họ bằng cách này
hay cách khác gợi ý hoặc không làm cho tôi chú ý tới chúng,
có những thứ mà tôi nhìn nhận rất khác với những người
khác và có cả những thứ mà tôi bắt đầu nhìn mà không thấy.
Và đó cũng không phải là tất cả. [...]
Cần phải khắc ghi những hình ảnh của thị giác bất kể những
hình ảnh này tồn tại sự ám ảnh hay không, không mang tính
thời gian và dẫn dắt dự sáng tạo đi đến một ngôn ngữ thực
sự, đối với tôi nó dường như không giả tạo hơn bất kỳ cái gì
khác, hơn cả những thứ ban đầu mà tôi thấy không cần phải
nấn ná ở đây. Điều mà tôi có thể làm là cân nhắc xem hiện
trạng của ngôn ngữ ở cùng một góc độ ngôn ngữ của thi ca.
Dường như với mình, tôi đã đòi hỏi một năng lực lớn hơn
bao trùm tất cả những thứ khác tạo thuận lợi cho bản thân tôi
- cho cảm xúc bao trùm cái vẫn được hiểu theo cách thông
thường là cái thực. Tại sao tôi lại quan tâm tới vài dòng chữ?
vài mảng màu?
Đối tượng, bản thân cái đối tượng kỳ quặc ấy được vẽ từ
những sự vật này và có khả năng tác động mạnh mẽ và chỉ có
Chúa mới biết đây là sự khiêu khích hay không, hay là tôi
không hiểu nổi, nó đang bị hao mòn? Sự vật ra sao, cho dù
nếu tôi có tin vào mắt mình, rằng cần phải nói tới một vấn đề
cụ thể. Trong phạm vi ấy, tôi đã sử dụng khả năng tưởng
tượng trong chừng mực nào đó, nếu không cẩn thận, tôi sẽ
ngừng nhận thức. Nếu phút giây này, tôi trở lại với vài bức
vẽ minh họa hoặc một cuốn sách, sẽ chẳng có điều gì ngăn
trở thế giới xung quanh tôi hết tồn tại. Xung quanh tôi bây
giờ là cái gì khác, ví dụ, tôi có thể dễ dàng tham dự một lễ kỷ
niệm nào đó... Góc nhà nằm giữa hai bức tường trong tranh
có thể dễ dàng thay thế cho góc nhà giữa trần và hai bức
tường này. Tôi giở tiếp mấy trang sách và mặc dù cái hơi
nóng khó chịu, ít nhất tôi cũng không từ chối phong cảnh
mùa đông này. Tôi có thể chơi đùa với những đứa trẻ có cánh
Anh nhìn thấy một hang lớn trước mặt đang tỏa sáng và
thực tế tôi cũng nhìn thấy thật. Tôi quan sát nó với đôi mắt
như đang nhìn anh bây giờ, người mà tôi đang viết thư, và tôi
viết một ngày nào đó tôi sẽ có thể nhìn thấy anh như thể cái
khoảnh khắc tôi đã sống ở cây thông Noel này, ở cái hang toả
sáng này, hay cùng những thiên thần có cánh. Bất kể có cảm
nhận được sự khác nhau giữa những sự sống hiện ra như thế
với sự sống thực, sự khác biệt này có thể tạo ra bất cứ lúc
nào. Cho nên, tôi không thể nhìn nhận một bức tranh như bất
cứ thứ gì nhưng với một khung cửa sổ khi tôi chú ý lần đầu
tiên, tôi biết rằng nó nhìn ra bên ngoài hay nói cách khác từ
nơi tôi đứng có một cảnh đẹp và tôi chẳng yêu thích cái
gì quá như khi tôi dõi tầm mắt ở phía trước cho tới nơi xa
thẳm. Bên trong chiếc khung bao gồm một người lạ, mặt đất -
hay bờ biển, tôi có thể thưởng ngoạn một khung cảnh tuyệt
vời. [...]
Giờ đây khi nói rằng tôi đi hết căn phòng như một kẻ điên,
căn phòng có sàn nhà bóng lộn của bảo tàng, và không chỉ
một mình tôi. Mặc cho đã nhận được vài ánh mắt lấp lánh
của vài phụ nữ, giống hôm nay, tôi chưa bao giờ bị đánh lừa
bởi người lạ rằng những bức tường ngầm đã hiện ra trước tôi.
Tôi bỏ lại đằng sau những lời thỉnh cầu thành kính mà không
hề nuối tiếc. Có quá nhiều cảnh tượng đến cùng một lúc, tôi
không cần tâm trí nào để suy đoán. Khi tôi đi qua những tác
phẩm mang tính tôn giáo v ...