CHƯƠNG 1: CÁC KHÁI NIỆM CƠ SỞ CỦA LẬP TRÌNH HƯỚNG ĐỐI TƯỢNG

Trong thế giới thực, chung quanh chúng ta là những đối tượng, đó là cácthực thể có mối quan hệ với nhau. Ví dụ các phòng trong một công ty kinhdoanh được xem như những đối tượng. Các phòng ở đây có thể là: phòngquản lý, phòng bán hàng, phòng kế toán, phòng tiếp thị,
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CHƯƠNG 1: CÁC KHÁI NIỆM CƠ SỞ CỦA LẬP TRÌNH HƯỚNG ĐỐI TƯỢNGCHƯƠNG 1 CÁC KHÁI NIỆM CƠ SỞ CỦA LẬP TRÌNH HƯỚNG ĐỐI TƯỢNG Chương 1 trình bày những vấn đề sau: Thảo luận về cách tiếp cận hướng đối tượng, những nhược điểm của lập trình truyền thống và các đặc điểm của lập trình hướng đối tượng. Các khái niệm cơ sở của phương pháp hướng đối tượng: • Đối tượng • Lớp • Trừu tượng hóa dữ liệu và bao gói thông tin • Kế thừa • Tương ứng bội • Liên kết động • Truyền thông báo Các bước cần thiết để thiết kế chương trình theo hướng đối tượng Các ưu điểm của lập trình hướng đối tượng Các ngôn ngữ hướng đối tượng Một số ứng dụng của lập trình hướng đối tượng1.1. Giới thiệu1.1.1. Tiếp cận hướng đối tượng Trong thế giới thực, chung quanh chúng ta là nh ững đối t ượng, đó là cácthực thể có mối quan hệ với nhau. Ví dụ các phòng trong một công ty kinhdoanh được xem như những đối tượng. Các phòng ở đây có thể là: phòngquản lý, phòng bán hàng, phòng kế toán, phòng tiếp thị,... Mỗi phòng ngoàinhững cán bộ đảm nhiệm những công việc cụ thể, còn có những dữ liệuriêng như thông tin về nhân viên, doanh số bán hàng, hoặc các dữ li ệu khác cóliên quan đến bộ phận đó. Việc phân chia các phòng chức năng trong công tysẽ tạo điều kiện dễ dàng cho việc quản lý các hoạt động. Mỗi nhân viêntrong phòng sẽ điều khiển và xử lý dữ liệu của phòng đó. Ví dụ phòng k ếtoán phụ trách về lương bổng nhân viên trong công ty. Nếu bạn đang ở b ộphận tiếp thị và cần tìm thông tin chi tiết về lương của đơn vị mình thì s ẽ gởiyêu cầu về phòng kế toán. Với cách làm này bạn được đảm bảo là ch ỉ có 1nhân viên của bộ phận kế toán được quyền truy cập dữ li ệu và cung c ấpthông tin cho bạn. Điều này cũng cho thấy rằng, không có người nào thuộc bộphận khác có thể truy cập và thay đổi dữ li ệu c ủa bộ ph ận k ế toán. Kháiniệm như thế về đối tượng hầu như có thể được mở rộng đối với mọi lĩnhvực trong đời sống xã hội và hơn nữa - đối với việc tổ ch ức chương trình.Mọi ứng dụng có thể được định nghĩa như một tập các thực thể - hoặc cácđối tượng, sao cho quá trình tái tạo những suy nghĩa của chúng ta là gần sátnhất về thế giới thực. Trong phần tiếp theo chúng ta sẽ xem xét phương pháp lập trình truyềnthống để từ đó thấy rằng vì sao chúng ta cần chuyển sang phương pháp lậptrình hướng đối tượng.1.1.2. Những nhược điểm của lập trình hướng thủ tục Cách tiếp cận lập trình truyền thống là lập trình hướng th ủ tục(LTHTT). Theo cách tiếp cận này thì một hệ th ống phần m ềm đ ược xem nh ưlà dãy các công việc cần thực hiện như đọc dữ liệu, tính toán, x ử lý, l ập báocáo và in ấn kết quả v.v... Mỗi công việc đó sẽ được thực hiện bởi một sốhàm nhất định. Như vậy trọng tâm của cách tiếp cận này là các hàm ch ứcnăng. LTHTT sử dụng kỹ thuật phân rã hàm chức năng theo cách tiếp cận trênxuống (top-down) để tạo ra cấu trúc phân cấp. Các ngôn ngữ lập trình b ậccao như COBOL, FORTRAN, PASCAL, C, v.v..., là nh ững ngôn ng ữ l ập trìnhhướng thủ tục. Những nhược điểm chính của LTHTT là: Chương trình khó kiểm soát và khó khăn trong việc bổ sung, nâng cấp chương trình. Chương trình được xây dựng theo cách TCHTT thực chất là danh sách các câu lệnh mà theo đó máy tính cần thực hiện. Danh sách các lệnh đó được tổ chức thành từng nhóm theo đơn vị cấu trúc c ủa ngôn ng ữ lập trình và được gọi là hàm/thủ tục. Trong chương trình có nhiều hàm/thủ tục, thường thì có nhiều thành phần dữ liệu quan trọng sẽ được khai báo tổng thể (global) để các hàm/thủ tục có thể truy nhập, đọc và làm thay đ ổi giá trị của biến tổng thể. Điều này sẽ làm cho chương trình rất khó kiểm soát, nhất là đối với các chương trình lớn, phức tạp thì vấn đề càng trở nên khó khăn hơn. Khi ta muốn thay đổi, bổ sung cấu trúc d ữ li ệu dùng chung cho một số hàm/thủ tục thì phải thay đổi h ầu nh ư t ất c ả các hàm/thủ tục liên quan đến dữ liệu đó. 2 Mô hình được xây dựng theo cách tiếp cận h ướng th ủ t ục không mô t ả được đầy đủ, trung thực hệ thống trong thực tế. Phương pháp TCHTT đặt trọng tâm vào hàm là hướng tới hoạt động s ẽ không thực sự tương ứng với các thực thể trong h ệ th ống của th ế gi ới thực.1.1.3. Lập trình hướng đối tượng Lập trình hướng đối tượng (Object Oriented Programming - LTHĐT) làphương pháp lập trình lấy đối tượng làm nền tảng để xây dựng thuật giải,xây dựng chương trình. Đối tượng được xây dựng trên cơ sở gắn cấu trúc d ữliệu với các phương thức (các hàm/thủ tục) sẽ thể hiện được đúng cách màchúng ta suy nghĩ, bao quát về thế giới thực. LTHĐT cho phép ta k ết h ợpnhững tri thức bao quát về các quá trình với những khái niệm trừu tượngđược sử dụng trong máy tính. Điểm căn bản của phương pháp LTHĐT là thiết kế chương trình xoayquanh dữ liệu của hệ thống. Nghĩa là các thao tác xử lý của hệ thống đượcgắn liền với dữ liệu và ...