Trong thời đại hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học, kỹ thuật, các ngành hóa học, dược học cũng phát triển không ngừng và đã cho ra đời nhiều sản phẩm hóa, dược học được sử dụng rộng rãi trong cuộc sống, trong nông nghiệp cũng như trong y học. Nếu sử dụng đúng nguyên tắc, phương pháp, hàm lượng, liều lượng... thì có hiệu quả rõ rệt. Ngược lại nếu sử dụng một cách bừa bãi, không có sự quản lý chặt chẽ sẽ gây tác hại nghiêm trọng cho cơ thể con người...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chương 6: ÐỘC CHẤT HỌC Y PHÁP 50Chương 6 ÐỘC CHẤT HỌC Y PHÁPI. ÐẠI CƯƠNG Trong thời đại hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học, kỹ thuật, các ngành hóahọc, dược học cũng phát triển không ngừng và đã cho ra đời nhiều sản phẩm hóa, dược họcđược sử dụng rộng rãi trong cuộc sống, trong nông nghiệp cũng như trong y học. Nếu sử dụng đúng nguyên tắc, phương pháp, hàm lượng, liều lượng... thì có hiệu quả rõrệt. Ngược lại nếu sử dụng một cách bừa bãi, không có sự quản lý chặt chẽ sẽ gây tác hạinghiêm trọng cho cơ thể con người cũng như môi trường sống. Trong cuộc sống hàng ngày xung quanh chúng ta có rất nhiều những chất gây độc, từcây cỏ tự nhiên đến các sản phẩm hóa học, hóa dược, nên người ta thường dễ kiếm, dễ sử dụngvà tình trạng trúng độc ngày càng tăng.1. Phân loại chất độc1.1. Chất độc vô cơ Là các loại chất độc thường ở dạng nguyên tố hoặc các sản phẩm được sử dụng trongcông nghiệp như: Arsenic, chì, thủy ngân, phosphor... có đặc tính là không, hoặc rất ít bị quátrình hư thối làm phân hủy. Vì vậy khi nạn nhân bị chết do trúng độc loại này nó tồn tại rất lâutrong các bộ phận của cơ thể.1.2. Ðộc chất hữu cơ Thường gặp ở các dạng tự nhiên, trong cây cỏ như: Cà độc dược, tam thất, lá ngón... cácchế phẩm dùng trong y tế như: Morphin, barbituric... hoặc các sản phẩm dùng trong nôngnghiệp như: DDT (Dichloro-Diphenyl-Trichloroethane), 666 (Hexachlorane), Wolfatox... Ðặctính của các loại độc chất hữu cơ là bị thời gian và quá trình hư thối làm phân hủy.1.3. Ðộc chất ở dạng hơi hoặc dễ bay hơi Thường là các chất độc hữu cơ nhưng được điều chế ở dạng hơi hoặc dễ bay hơi như:Formol, ether...1.4. Các loại ngộ độc thức ăn Ngộ độc thức ăn là hiện tượng gây nên bởi chất độc có sẵn trong thức ăn hoặc do quátrình phân hủy thức ăn, cũng như sự bội nhiễm của vi trùng. Ðặc tính của ngộ độc loại nàythường mang tính chất hàng loạt. Mức độ ngộ độc nặng, nhẹ phụ thuộc vào chất độc, cơ địa vàsố lượng thức ăn đưa vào cơ thể. Có rất nhiều loại nguyên nhân gây nên nhưng người ta chia ra3 nhóm chính : - Ngộ độc thức ăn nguyên phát Là bản thân các loại thức ăn đó có chất độc nhưng không được chế biến hoặc khi ăn màkhông xác định được như: Nấm độc: Loại nấm ăn được rõ ràng như nấm hương (mọc ở gỗ thông mục), Nấm rơm(mọc ở rơm rạ) hoặc mộc nhĩ (mọc ở những cây mục ẩm khác). Tuy nhiên có loại nấm độc cóhình thù như trên nên người ta nhầm lẫn như nấm sáng trăng (chứa phosphor) hoặc có loại nấmăn nhiều sẽ gây độc... Sắn: Trong sắn chứa nhiều acid cyanhydric gây độc mạnh. 51 Mật ong: Là loại saccharose chứa nhiều sinh tố và được sử dụng khá rộng rãi. Tuy nhiênnếu mật ong lấy tinh chất (lim, bạch đàn...) và trong đó có một số loại độc chất chưa phân lậpđược nếu ăn nhiều sẽ gây độc (say mật). - Ngộ độc thức ăn thứ phát Là bản thân các loại thức ăn đó không có chất độc nhưng trong quá trình bảo quảnkhông tốt sẽ biến thành một số chất gây độc cho cơ thể như : Sự lên men vi khuẩn của proteinphát sinh một số chất độc như histamine, esther de choline, dimethyl, guanidine gây nên triệuchứng ở dạ dày, gây dị ứng (allergie) hoặc nổi mày đay (urticaire), nhức đầu, hạ huyết áp. Các loại thức ăn mang tính acid như khế, sấu, dấm trong nồi đồng và để lâu tạo điềukiện tác dụng lên đồng phân hủy thành muối đồng (CuSO4) gây độc. Các loại rau xanh được phun thuốc trừ sâu: DDT, 666... mà rửa không kỹ đây là nguyênnhân thường gặp khi thời tiết hạn, nóng. - Ngộ độc thức ăn do vi trùng Ðây là loại ngộ độc thường gặp và rất nguy hiểm vì gây rối loạn tiêu hóa nặng, nhiễmđộc, nhiễm trùng. Có nhiều loại vi trùng gây nên nhưng trên lâm sàng người ta chia làm hai thể: Thể tiêu hóa: Xuất hiện sớm sau bữa ăn với biểu hiện đau bụng, nôn mửa, ỉa lỏng, nhứcđầu, mệt mỏi, sau vài ngày sẽ khỏi, nếu nặng có thể tử vong. Ngộ độc này thường dosalmonella, staphylocoque, enterocoque... Thể thần kinh: Thường do độc tố của vi khuẩn yếm khí clostridium botulinum có trongcác loại đồ hộp, với các dấu hiệu chính hoa mắt, chóng mặt, nhìn đôi, nhức đầu, giảm thị lực,khó thở , nhịp tim chậm, huyết áp giảm ngoài ra nó còn biểu hiện hội chứng tiêu hóa. Tỷ lệ tửvong 2 - 10% do sốc.2. Phân loại đường gây độc - Ðường hô hấp: Thường gặp do các loại chất độc ở dạng hơi hoặc dễ bay hơi như mặtnạ (mask) gây mê bị hở, phun thuốc sâu, muỗi đi ngược chiều gió... - Ðường tiêu hóa: Ðây là đường hay gặp nhất, do ăn uống nhầm, tự dùng thuốc độchoặc bị bỏ thuốc độc vào trong thức ăn nước uống. - Ðường máu: Chủ yếu gặp trong tai nạn liên quan đến con đường tiêm truyền hoặc cácchất độc tác dụng trực tiếp lên bề mặt các vết thương. - Ðường da và niêm mạc: Các chất độc tác dụng trực ...