CHƯƠNG II - TỶ SUẤT LỢI NHUẬN

Công thức chung của tư bản là T - H - T nghĩa là người ta ném vào trong lưu thông một lượng giá trị để rút từ trong lưu thông ra một lượng giá trị lớn hơn. Quá trình sản sinh ra lượng giá trị lớn hơn ấy, chính là sản xuất tư bản chủ nghĩa; quá trình thực hiện lượng giá trị lớn hơn ấy, chính là lưu thông của tư bản. Nhà tư bản sản xuất hàng hóa không phải vì bản thân hàng hóa, cũng không phải vì giá trị sử dụng của hàng hóa hay...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CHƯƠNG II - TỶ SUẤT LỢI NHUẬN72 phÇn thø nhÊt. - sù chuyÓn hãa gi¸ trÞ thÆng d... Ch¬ng II. - tû suÊt lîi nhuËn 73 Nhµ t b¶n ch¼ng cÇn biÕt r»ng h¾n øng t b¶n bÊt biÕn ®Ó rót l·i ra tõ t b¶n kh¶ biÕn, hay lµ h¾n øng t b¶n kh¶ biÕn ®Ó lµm cho t b¶n bÊt biÕn t¨ng thªm gi¸ trÞ; h¾n ch¼ng cÇn biÕt r»ng h¾n chi tiÒn ra ch¬ng II ®Ó tr¶ tiÒn c«ng lµ nh»m lµm cho m¸y mãc vµ nguyªn liÖu t¨ng thªm tû suÊt lîi nhuËn gi¸ trÞ, hay lµ øng tiÒn ra díi h×nh thøc m¸y mãc vµ nguyªn liÖu ®Ó cã thÓ bãc lét lao ®éng. MÆc dÇu chØ cã bé phËn kh¶ biÕn cña t b¶n lµ C«ng thøc chung cña t b¶n lµ T - H - T nghÜa lµ ngêi ta nÐm vµo t¹o ra gi¸ trÞ thÆng d, nhng bé phËn kh¶ biÕn chØ lµm ®îc nh vËy víitrong lu th«ng mét lîng gi¸ trÞ ®Ó rót tõ trong lu th«ng ra mét lîng gi¸ ®iÒu kiÖn lµ nh÷ng bé phËn kh¸c, tøc lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn s¶n xuÊttrÞ lín h¬n. Qu¸ tr×nh s¶n sinh ra lîng gi¸ trÞ lín h¬n Êy, chÝnh lµ s¶n cÇn thiÕt cho lao ®éng, còng ®îc øng ra. V× nhµ t b¶n chØ cã thÓ bãcxuÊt t b¶n chñ nghÜa; qu¸ tr×nh thùc hiÖn lîng gi¸ trÞ lín h¬n Êy, lét ®îc lao ®éng b»ng c¸ch øng tríc t b¶n bÊt biÕn vµ chØ cã thÓ lµmchÝnh lµ lu th«ng cña t b¶n. Nhµ t b¶n s¶n xuÊt hµng hãa kh«ng ph¶i cho t b¶n bÊt biÕn t¨ng thªm gi¸ trÞ b»ng c¸ch øng tríc t b¶n kh¶ biÕn,v× b¶n th©n hµng hãa, còng kh«ng ph¶i v× gi¸ trÞ sö dông cña hµng nªn trong t tëng cña h¾n, c¶ hai lo¹i t b¶n Êy ®Òu nhËp côc lµm mét.hãa hay v× sù tiªu dïng c¸ nh©n cña h¾n. S¶n phÈm mµ nhµ t b¶n Ên tîng nµy l¹i cµng s©u s¾c, v× møc l·i thùc tÕ cña h¾n kh«ng ph¶ithËt sù quan t©m ®Õn kh«ng ph¶i lµ b¶n th©n c¸i s¶n phÈm cô thÓ, do tû sè gi÷a tiÒn l·i ®ã víi t b¶n kh¶ biÕn quyÕt ®Þnh, mµ do tû sèmµ lµ phÇn gi¸ trÞ d«i ra cña s¶n phÈm so víi gi¸ trÞ cña t b¶n ®· tiªu gi÷a tiÒn l·i ®ã víi toµn bé t b¶n quyÕt ®Þnh, kh«ng ph¶i do tû suÊtdïng ®Ó s¶n xuÊt ra nã. Nhµ t b¶n øng tríc toµn bé t b¶n mµ kh«ng gi¸ trÞ thÆng d quyÕt ®Þnh, mµ do tû suÊt lîi nhuËn quyÕt ®Þnh, - tûchó ý ®Õn t¸c dông kh¸c nhau cña c¸c bé phËn cÊu thµnh cña t b¶n suÊt lîi nhuËn nµy, nh chóng ta sÏ thÊy, cã thÓ vÉn y nguyªn nh thÕ,®ã trong viÖc s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ thÆng d. H¾n øng ra tÊt c¶ mäi bé nhng l¹i biÓu thÞ nh÷ng tû suÊt gi¸ trÞ thÆng d kh¸c nhau.phËn cÊu thµnh Êy mét c¸ch gièng nhau nh»m môc ®Ých kh«ng nh÷ng Chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm gåm tÊt c¶ nh÷ng yÕu tè gi¸ trÞ cñalµ ®Ó t¸i s¶n xuÊt sè t b¶n ®· øng ra, mµ lµ ®Ó s¶n xuÊt mét gi¸ trÞ nã mµ nhµ t b¶n ®· bá tiÒn ra tr¶, hay ®· nÐm vµo s¶n xuÊt mét vËtd«i ra so víi t b¶n Êy. Gi¸ trÞ cña t b¶n kh¶ biÕn mµ h¾n øng ra, h¾n ngang gi¸ ®Ó bï vµo. Muèn cho t b¶n ®îc duy tr× mét c¸ch gi¶n ®¬n,chØ cã thÓ chuyÓn hãa thµnh mét gi¸ trÞ lín h¬n b»ng c¸ch ®em trao hay ®îc t¸i s¶n xuÊt víi sè lîng y nguyªn nh cò, th× ph¶i thu l¹i ®îc®æi lÊy lao ®éng sèng, b»ng c¸ch bãc lét lao ®éng sèng. Nhng h¾n nh÷ng chi phÝ Êy.chØ cã thÓ bãc lét ®îc lao ®éng b»ng c¸ch ®ång thêi còng øng lu«n ra Gi¸ trÞ chøa ®ùng trong hµng hãa b»ng thêi gian lao ®éng cÇnnh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn lao ®éng Êy: t liÖu lao ®éng vµ ®èi thiÕt ®Ó chÕ t¹o ra hµng hãa ®ã, vµ tæng sè thêi gian lao ®éng nµytîng lao ®éng, m¸y mãc vµ nguyªn liÖu, nghÜa lµ b»ng c¸ch chuyÓn bao gåm lao ®éng ®îc tr¶ c«ng vµ lao ®éng kh«ng ®îc tr¶ c«ng. Ngîchãa mét tæng sè gi¸ trÞ, mµ h¾n cã ®îc thµnh nh÷ng ®iÒu kiÖn s¶n l¹i, ®èi víi nhµ t b¶n th× chi phÝ s¶n xuÊt hµng hãa chØ bao gåm béxuÊt; còng nh, nãi chung, së dÜ h¾n lµ nhµ t b¶n, së dÜ h¾n cã thÓ phËn lao ®éng ®· vËt hãa trong hµng hãa mµ h¾n ®· tr¶ c«ng. Laob¾t tay vµo qu¸ tr×nh bãc lét lao ®éng, chØ v× víi t c¸ch lµ ngêi ®éng thÆng d chøa ®ùng trong hµng hãa kh«ng tæn phÝ g× cho nhµ tsë h÷u nh÷ng ®iÒu kiÖn lao ®éng, h¾n ®èi lËp víi c«ng nh©n lµ ngêi b¶n c¶, mÆc dÇu nã còng lµm cho ngêi c«ng nh©n ph¶i tèn kÐm laochØ cã søc lao ®éng cña m×nh mµ th«i. ë trªn, trong quyÓn I 18, chóng ®éng nh phÇn lao ®éng ®îc tr¶ c«ng, vµ mÆc dÇu gièng nh phÇn laota ®· thÊy r»ng chÝnh c¸i t×nh tr¹ng ...