Chương VII: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VĂN HÓA, ĐẠO ĐỨC VÀ XÂY DỰNG CON NGƯỜI

1– Văn hoá và quan niệm của Hồ Chí Minh về văn hoá a- Văn hoá là gì ? Có nhiều định nghĩa khác nhau về văn hoá. Tuy nhiên vẫn có một điểm chung được mọi người thừa nhận : Văn hoá là một hệ thống các giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra trong quá trình lịch sử. b- Quan niệm của Hồ Chí Minh về văn hoá “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống , loài người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chương VII: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VĂN HÓA, ĐẠO ĐỨC VÀ XÂY DỰNG CON NGƯỜI Chương VII TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VĂN HÓA, ĐẠO ĐỨC VÀ XÂY DỰNG CON NGƯỜI MỚI I- TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VĂN HOÁ 1– Văn hoá và quan niệm của Hồ Chí Minh về văn hoá a- Văn hoá là gì ? Có nhiều định nghĩa khác nhau về văn hoá. Tuy nhiên vẫn có một điểm chung được mọi người thừa nhận : Văn hoá là một hệ thống các giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra trong quá trình lịch sử. b- Quan niệm của Hồ Chí Minh về văn hoá “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống , loài người mới sáng tạo - và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học nghệ thuật , những công cụ cho sinh hoạt hằng ngày về mặc, ăn ở và các phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phat minh đó tức là văn hoá.Văn hoá là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng với biểu hiện của nó mà loài người đã sản sinh ra nhằm thích ứng những nhu cầu của đời sống và đòi hỏi của sự sinh tồn” .(T III, tr 431) 2. Nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa a) Văn hóa không thể đứng ngoài mà phải ở trong chính trị và kinh tế. Đây là quan điểm của HCM về mối quan hệ giữa văn hóa và chính trị, giữa văn hóa và kinh tế ØQuan hệ giữa văn hóa và chính trị : - Dưới chế độ thực dân phong kiến, giai cấp thống trị đưa ra luận điệu “ Văn nghệ chí thượng “có sứ mệnh cao quý là phục vụ “vô tư” tất cả mọi người, nó dứng trên giai cấp và ở ngoài chính trị để mê hoặc các nhà văn hoá. - Hồ Chí Minh vạch rõ : “Xã hội thế nào, văn nghệ thế ấy… Dưới chế độ thực dân phong kiến nhân dân ta bị nô lệ, thì văn nghệ cũng bị nô lệ, bị kìm hãm không thể phát triển lên được”(VII-443) Người chỉ ra hai thứ văn chương dưới chế độ thực dân ở nước ta: thứ “văn chương nịnh Tây” và “văn chương cách mạng” “Văn chương cách mạng như những thơ ca của các cụ Phan Châu Trinh, Phan Bội Châu và những người yêu nước khác thì bị gọi là “cấm vật”. Nếu không giữ được bí mật, thì người viết cũng như người xem đều bị bắt bớ tù đày, vì “đã có tác dụng cổ vũ tinh thần cách mạng. Từ đó người rút ra kết luận: “Dân tộc bị áp bức thì văn nghệ cũng mất tự do. Văn nghệ muốn tự do phải tham gia cách mạng” (T X, tr 646). Nói cách khác, văn hoá văn nghệ không thể tách rời đời sống chính trị.( Bài nói chuyện tại đại hội văn nghệ toàn quốc lần III) - Văn hoá và chính trị đều là những yếu tố của kiến trúc thượng tầng và có quan hệ mật thiết với nhau. 1 PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Một nền chính trị đúng đắn bao giờ cũng được xây dựng trên một nền văn hoá tiến bộ. Một nền văn hoá tiến bộ phải hướng vào mục tiêu phục vụ chính trị. “ Văn hoá có liên lạc với chính trị mật thiết” ØQuan hệ giữa văn hóa và kinh tế : + Kinh tế là điều kiện phát triển của văn hoá . “Văn hoá là kiến trúc thượng tầng, những cơ sở hạ tầng có kiến thiết rồi văn hoá mới kiến thiết được và đủ điều kiện phát triển được”. “ Muốn tiến lên CNXH phải phát triển kinh tế và văn hoá. Vì sao không nói phát triển văn hoá và kinh tế ? Tục ngữ ta có câu: có thực mới vực được đạo, vì thế kinh tế phải đi trước” + Văn hoá thúc đẩy kinh tế phát triển : “ Trình độ văn hoá của nhân dân nâng cao sẽ giúp cho chúng ta đẩy mạnh công cuộc khôi phục kinh tế, phát triển dân chủ, cần thiết để xây dựng nước ta thành một nước hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh” ( T VIII, tr 281 ) + Văn hoá ở trong kinh tế còn có nghĩa là các hoạt động kinh tế cũng phải có văn hoá ( ví dụ : văn hoá kinh doanh,… ) Năm 1988, mở đầu thập kỷ thế giới phát triển văn hoá” Tổng giám đốc UNESCO đã phát biểu : văn hoá và phát triển là hai mặt gắn liền nhau … hễ nước nào tự đặt cho mình mục tiêu phát triển mà tách rời môi trường văn hoá thì nhất định sẽ xảy ra những mất cân đối nghiêm trọng cả về mặt kinh tế lẫn văn hoá và tiềm năng sáng tạo của nước ấy sẽ bị suy yếu nhiều”… “văn hoá cần coi mình là nguồn cổ vũ trực tiếp cho phát triển và ngược lại , phát triển cần thừa nhận văn ...