Chụp cộng hưởng từ trong chẩn đoán bệnh động mạch chủ

Nội dung bài viết trình bày chụp Cộng Hưởng Từ (MRI) là phương pháp chẩn đoán kỹ thuật cao và không xâm lấn, cung cấp các hình ảnh chất lượng cao của tim và các mạch máu quanh tim. Đặc biệt là động mạch chủ theo các mặt phẳng ngang, mặt phẳng trước sau và mặt phẳng trán. Kỹ thuật chụp Spin-echo kết hợp với chụp mạch cộng hưởng từ (MRA) giúp khảo sát tốt chi tiết giải phẫu học để chẩn đoán xác định bệnh lý động mạch chủ từ các dị tật bẩm sinh đến phình và bóc tách đông mạch chủ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chụp cộng hưởng từ trong chẩn đoán bệnh động mạch chủNghieân cöùu Y hoïcY Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7* Phuï baûn cuûa Soá 1* 2003CHUÏP COÄÂNG HÖÔÛNG TÖØTRONG CHAÅN ÑOAÙN BEÄNH ÑOÄNG MAÏCH CHUÛNguyeãn Tuaán Vuõ*, Phan Thanh Haûi**, Ñaëng Vaïn PhöôùcTOÙM TAÉTChuïp Coäng Höôûng Töø (MRI) laø phöông phaùp chaån ñoaùn kyõ thuaät cao vaø khoâng xaâm laán, cung caápcaùc hình aûnh chaát löôïng cao cuûa tim vaø caùc maïch maùu quanh tim. Ñaëc bieät laø ñoäng maïch chuû theocaùc maët phaúng ngang, maët phaúng tröôùc sau vaø maët phaúng traùn. Kyõ thuaät chuïp Spin-echo keát hôïp vôùichuïp maïch coäng höôûng töø (MRA) giuùp khaûo saùt toát chi tieát giaûi phaãu hoïc ñeå chaån ñoaùn xaùc ñònh beänhlyù ñoäng maïch chuû töø caùc dò taät baåm sinh ñeán phình vaø boùc taùch ñoâng maïch chuû... Kyõ thuaät chaån ñoaùnhình aûnh naøy duø khoâng ñoøi hoûi chaát töông phaûn tieâmtónh maïch vaãn cung caáp ñaày ñuû thoâng tin coù giaùtrò cho chæ ñònh ñieàu trò noäi khoa hoaëc phaãu thuaät.SUMMARYMRI AND MRA IN DIAGNOSIS OF AORTIC DISEASESNguyen Tuan Vu, Phan Thanh Hai, Dang Van Phuoc * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 7 * Supplementof No 1 * 2003: 5 - 10Magnetic Resonance Imaging is a noninvasive and advanced diagnostic method that produces highquality images in the transverse, sagittal and coronal planes of the the heart and surrounding vessels,especially the Aorta.The Spin-echo MRI ssociated with MR Angiography provides anatomical detail toconfirm the diagnosis of aortic diseases from congenital abnormalities to aortic aneurysm anddissection...This imaging technique does not require the use of intravenous contrast material but still givesvaluable informations prior to institution of medical or surgical therapy.MÔÛ ÑAÀUChuïp coäng höôûng töø (MRI:MagneticResonance Imaging) ñöôïc thöïc hieän laàn ñaàu tieânvaøo 1973 bôûi Lauterbur treân 2 tube nöôùc (twotubes of water), sau ñoù 1976 chuïp hình coänghöôûng töø ngoùn tay (finger) treân ngöôøi, 1977Damadian vaø coäng söï chuïp loàng ngöïc baèng kyõthuaät coäng höôûng töø...Sau ñoù coäng höôûng töø ngaøycaøng phaùt trieån vaø höùa heïn laø moät phöông phaùpchaån ñoaùn khoâng xaâm laán, noù cung caáp nhieàuthoâng tin quí baùu veà giaûi phaåu, chöùc naêng cuõngnhö chuyeån hoaù cuûa cô quan caàn khaûo saùt, ñaëc bieätñoái vôùi beänh lyù tim maïch.(7)Caùc nguyeân lyù cô baûn cuûa chuïp coänghöôûng töøMoment töø tröôøng haït nhaân (nucleusmagnetic moment)Moãi haït nhaân nguyeân töû ñeàu coù caùc protonhoaëc caùc neutron coù khaû naêng xoay quanh truïc cuûachính noù sinh ra caùc töø tröôøng toái thieåu quanh haïtnhaân. Nhö vaäy moãi haït nhaân nguyeân töû seõ coù moätmoment töø tröôøng coøn goïi laø Spin. Khi moät nhaânnguyeân töû ñöôïc ñaët trong moät töø tröôøng tónh B0thì vectô moment töø tröôøng cuûa haït nhaân seõ xoayquanh höôùng cuûa töø tröôøng tónh naøy.* Tröôøng Ñaïi hoïc Y döôïc TP. Hoà Chí Minh - MEDIC** Trung taâm Y khoa MEDIC - TP. Hoà Chí Minh*** Boä moân Noäi Tröôøng Ñai hoc Y döôc TP. Hoà Chí MinhChuyeân ñeà Ngoaïi Loàng ngöïc vaø Tim Maïch5Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003Nghieân cöùu Y hoïckhi ñoù raát yeáu.Muoán tín hieäu coäng höôûng töø maïnhleân thì ta seõ duøng RF ñaåy vectô M0 ñi moät goùc 90ñoä cho M0 naèm trong maët phaúng cuûa 2 truïc x,yvuoâng goùc vôùi tröïc z. Kyõ thuaät ñaåy M0 ñi moät goùc90 ñoä nhö vaäy goïi laø kyõ thuaät chuïp Spin Echo. Kyõthuaät naøy thöôøng duøng khaûo saùt caáu truùc giaûi phaåuhoïc.Hình 1: Moment töø cuûa haït nhaân nguyeân töûTín hieäu coäng höôûng töø (magneticresonance signal)Khi moät töø tröôøng tónh B0 ñöôïc aùp leân moät heäthoáng Spin thì seõ coù söï saép xeáp caùc moment töøtröôøng theo 2 höôùng song song vôùi höôùng cuûa töøtröôøng B0:cuøng chieàu (parallel) vaø ngöôïc chieàu(antiparallel). Caùc nhaân nguyeân töû ngöôïc chieàu coùnaêng löôïng cao hôn caùc nhaân cuøng chieàu. Khi aùpmoät chuoãi xung X quang cao taàn (RF pulse) leân heäthoáng Spin naøy seõ laømmoät soá nhaân chuyeån ñoåi töømöùc naêng löôïng thaáp sang möùc naêng löôïng caonhôø haáp thu theâmnaêng löôïng.Söï haáp thu naênglöôïng naøy ñöôïc ghi nhaän nhö laø tín hieäu coänghöôûng töø.Hình 3:Vectô toång hôïp caùc Spin M0 höôùng theochieàu B0Thôøi gianTimes)thögiaõn(RelaxationSau khi caùc Spin ñaõ naèm treân maët phaúng x,yvaø RF ñaõ taét ñi thì caùc Spin tieáp tuïc xoay trong maëtphaúng naøy vôùi taàn soá Larmor, nhöng do söï khoângñoàng nhaát cuûa töø tröôøng tónh laøm thay ñoåi taàn soáLarmor, tín hieäu maát daàn, naêng löôïng giaûi phoùngra ñöôïc coil (boä phaän taïo ra RF pulse ñaët taïi vuøngcaàn chuïp) ghi nhaän laïi. Söï giaûm tín hieäu theo thôøigian naøy ñöôïc goïi laø Free Induction Decay(FID).Hình 2: Cô cheá taïo tín hieäu coäng höôûng töø.Kyõ thuaät chuïp Spin EchoKhi caùc Spin haït nhaân trong cô theå ngöôøi ñöôïcñaët döôùi moät töø tröôøng coá ñònh thì caùc Spin seõ da ...