Chuyên đề ôn thi đại học và cao đẳng môn: Ngữ văn - Trường THPT Lê Xoay

Nhằm giúp các bạn đang học và ôn thi đại học và cao đăng có thêm tài liệu phục vụ nhu cầu học tập và ôn thi. Mời các bạn cùng tham khảo chuyên đề ôn thi đại học và cao đẳng môn "Ngữ văn - Trường THPT Lê Xoay" dưới đây. Hy vọng nội dung tài liệu phục vụ hữu ích nhu cầu học tập và ôn thi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chuyên đề ôn thi đại học và cao đẳng môn: Ngữ văn - Trường THPT Lê Xoay Chuyên đề ôn thi đại học và cao đẳng Người viết : Trần Thị Thu Nga Chức vụ : Giáo viên Đơn vị công tác : Trường THPT Lê Xoay Đối tượng bồi dưỡng : Học sinh lớp 12A.Mục đích yêu cầu: - Bồi dưỡng cho học sinh nắm được các kiến thức cơ bản và nâng cao thường được dùng các kì thi đại học và cao đẳng. - Bồi dưỡng cụ thể và chuyên sâu về chuyên đề các vấn đề lí luận văn học trong đề thi.B. Cấu trúc chuyên đề: - Chương trình ôn luyện thi đại học lớp 12 bao gồm 120 tiết chia làm 4 chuyên đề: 1. Chuyên đề về đọc- hiểu văn bản (15 tiết) 2. Chuyên đề về làm văn- Luyện kĩ năng giải đề (90 tiết) 3. Chuyên đề về lí luận văn học- Các vấn đề lí luận văn học trong đề thi ĐH&CĐ( 9tiết ). 4. Chuyên đề về nghị luận xã hội ( 6tiết).- Trong khuôn khổ giới hạn tôi xin trình bày khái quát về một chuyên đề cụ thể mà tôiđã từng thực hiện với các em học sinh lớp 12. Chuyên đề này đã đem lại kết quả nhấtđịnh cho học sinh thi ĐH&CĐ ở những năm trước ,đó là các vấn đề lí luận văn họctrong đề thi ĐH&CĐ.C. Nội dung cụ thể. I. Tên chuyên đề: Các vấn đề lí luận văn học trong đề thi đại học và cao đẳng. II. Dự kiến số tiết: 9tiết III. Kiến thức sử dụng trong chuyên đề: - Các kiến thức cơ bản trong SGK lớp 11&12 - Mở rộng thêm các kiến thức nâng cao. Đặc biệt chú trọng những kiến thức đã thi ĐH&CĐ trong các năm gần đây. IV. Các bước tiến hành. 1. Các vấn đề lí luận văn học: a. Lí luận văn học là gì? - Là các vấn đề thuộc các khái niệm , các thể loại, các thuật ngữ, các vấn đề thuộc tính chất, đối tượng... của văn học. - Ví dụ: Hình tượng văn học, đề tài, chủ đề, tư tưởng chủ đề, kết cấu ,cốt truyện...của văn học. Hay các thể loại văn học như: Thơ ca, tiểu thuyết, kịch, kí...Các khái niệm: Tính giai cấp, tính Đảng, tính nhân dân, tính dân tộc trong văn học. Hay các thuật ngữ: Chủ nghĩa lãng mạn, chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa nhân đạo, chủ nghĩa hiện thực xã hội chủ nghĩa...Trào lưu văn học, thời kì văn học... b. Vì sao phải nắm vững kiến thức về lí luận văn học? - Trong trường phổ thông, môn Ngữ văn giữ một vị trí quan trọng trong việc giáodục đạo đức, giáo dục tri thức, giáo dục ngôn ngữ cho học sinh. Muốn phát huy đượchết khả năng giáo dục đó của văn học thì người thầy giáo cần phải có những hiểu biếtnhất định về lí luận văn học. - Lí luận văn học có ý nghĩa phương pháp luận cho việc giảng dạy môn Ngữ văn ở tấtcả các cấp học, đặc biệt là cấp THPT. - Người thầy giáo nắm được kiến thức về lí luận văn học sẽ tránh được việc dạy văntheo điệu sáo, dập khuôn và từ từ bộc lộ phong cách giảng dạy của người thầy. Dạy vănlà dạy rung cảm , tìm tòi, suy nghĩ, là dạy học sinh phát hiện con người mình từ cơ sởcảm và hiểu bài văn. - Học sinh nắm được bản chất của vấn đề lí luận văn học thì sẽ hiểu đề và biết cáchkhai thác bài làm đúng nhất. Không lan man, xa đề hoặc lệch đề.2. Nội dung cụ thể a. Ôn lại kiến thức lí thuyết cơ bản: - Học sinh nhắc lại, giáo viên bổ sung, sửa chữa. + Lớp 11: Thể loại: tiểu thuyết? truyện ngắn? kịch bản văn học? + Lớp 12: Quá trình văn học là gì? Phong cách văn học? Giá trị văn học? Tiếp nhậnvăn học? + Kiến thức nâng cao: Hình tượng văn học? Nhân vật điển hình? Nhân vật điển hìnhtrong văn xuôi?...các khái niệm, ý nghĩa của các thuật ngữ văn học. b.Luyện tập giải đề Đề 1 Tràng giang của Huy Cận là bài thơ mang vẻ đẹp vừa cổ điển vừa hiện đại. Anh( chị)hãy phân tích bài thơ trên để làm sáng tỏ nhận xét. Gợi ý 1. Giải thích đề: - Vẻ đẹp cổ điển? là vẻ đẹp cổ xưa, cổ kính, trang nghiêm. - Vẻ đẹp hiện đại? là vẻ đẹp đổi mới, mang tính thời đại. - Tràng giang của Huy Cận là bài thơ mang vẻ đẹp vừa cổ điển,vừa hiện đại ở đề tài, cảm hứng, ở chất liệu thi ca và thể loại bút pháp. 2. Phân tích, chứng minh a. Vẻ đẹp cổ điển thể hiện ở:  Đề tài, cảm hứng: Tràng giang nghĩa là sông dài, từ Hán Việt cùng âm “ang” gợi nỗi buồn lan toả. Tràng giang mang nỗi sầu từ vạn cổ của con người bé nhỏ, hữu hạn trước thời gian, không gian vô hạn, vô cùng.  Chất liệu , thi ca: Ở Tràng giang ta bắt gặp nhiều hình ảnh quen thuộc trong thơ cổ( tràng giang, bờ bãi đìu hiu, cánh chim trong bóng chiều...) nhiều hình ảnh, tứ thơ được gợi từ thơ cổ.  Thể loại, bút pháp: Tràng giang mang đậm phong vị cổ điển qua việc vận dụng nhuần nhuyễn thể thơ 7 chữ với cách ngắt nhịp, gieo vần, cấu trúc đăng đối, bút pháp tả cảnh ngụ tình gợi hơn tả. Những từ Hán Việt cổ kính ( Tràng giang, cô liêu...) b. Vẻ đẹp hiện đại thể hiện ở:  Đề tài, cảm hứng ...