Chuyển giá và những vấn đề đặt ra đối với kiểm toán nhà nước

Bài viết dựa trên khái quát hóa những nghiên cứu về chuyển giá tại các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam, từ đó, xác định những vấn đề đặt ra và đề xuất những giải pháp đối với KTNN trong việc tham gia vào hoạt động kiểm soát (chống) chuyển giá của Chính phủ Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chuyển giá và những vấn đề đặt ra đối với kiểm toán nhà nước TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN THÖÏC TIEÃN CHUYEÅN GIAÙ VAØ NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ ÑAËT RA ÑOÁI VÔÙI KIEÅM TOAÙN NHAØ NÖÔÙC PGS.TS. Đinh Trọng Hanh* V iệc phát triển các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vào Việt Nam đã mang lại những kết quả rất tích cực cho sự phát triển của nền kinh tế. Tuy nhiên, từ sự phát triển đó đã phát sinh vấn đề “chuyển giá”, tác động tiêu cực đến nền kinh tế. Chuyển giá là vấn đề kinh tế có tính thời sự, đã có nhiều công trình nghiên cứu về chuyển giá và giải pháp chống chuyển giá. Bài viết này, Tác giả dựa trên khái quát hóa những nghiên cứu về chuyển giá tại các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam, từ đó, xác định những vấn đề đặt ra và đề xuất những giải pháp đối với KTNN trong việc tham gia vào hoạt động kiểm soát (chống) chuyển giá của Chính phủ Việt Nam. Từ khóa: Chuyển giá, Kiểm toán nhà nước, FDI Pricing transfer and issues for SAV The development of foreign invested enterprises (FDI) into Vietnam has brought about very positive results for the development of the economy. However, from that development, the issue of “transfer pricing” has been negatively impacted on the economy. Transfer pricing is a timely economic issue, there are many studies on transfer pricing and anti- transfer pricing solutions. In this paper, the author bases on generalizing research on transfer pricing in FDI enterprises in Vietnam, thus identifies issues and proposes solutions for SAV to participate in the fight against transfer pricing of the Government of Vietnam. Key words: Pricing transfer, State Audit, FDI 1. Tổng quan về chuyển giá trong các doanh luật của Việt Nam, các doanh nghiệp được coi là nghiệp FDI liên kết khi có một trong 2 điều kiện sau: 1.1. Khái niệm, phạm vi và mục đích của - Một doanh nghiệp tham gia vào quản lý, điều chuyển giá hành hay góp vốn vào doanh nghiệp kia một cách trực tiếp hoặc gián tiếp hoặc qua trung gian; Chuyển giá là việc doanh nghiệp thực hiện chính sách giá đối với hàng hóa, dịch vụ và tài sản - Hai doanh nghiệp có cùng một hoặc nhiều được chuyển dịch giữa các thành viên trong tập người hay những thực thể khác tham gia quản lý, đoàn tại các quốc gia không theo giá thị trường điều hành hay góp vốn một cách trực tiếp hoặc nhằm tối thiểu hóa số thuế của các công ty đa quốc gián tiếp hoặc thông qua trung gian. gia trên toàn cầu. Nếu tại một quốc gia chưa có các quy định pháp Việc chuyển giá được thực hiện giữa các doanh luật riêng về chống chuyển giá thì hoạt động chuyển nghiệp thành viên trong tập đoàn gọi chung là giá của các doanh nghiệp chỉ là sự lựa chọn nơi ưu các doanh nghiệp liên kết thông qua xác định giá đãi thuế để tối đa hóa lợi nhuận của tập đoàn mà trị chuyển dịch hàng hóa dịch vụ giữa các doanh không trái pháp luật. Tuy nhiên, do việc đầu tư của nghiệp liên kết. Theo thông lệ quốc tế và theo pháp các tập đoàn kinh tế giữa các nước trở thành phổ * Chuyên gia, Nguyên Kiểm toán trưởng KTNN Khu vực X 24 Số 132 - tháng 10/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN biến nên hoạt động chuyển giá cũng trở thành phổ Qua nhiều công trình nghiên cứu và kết quả của biến, gây thiệt hại về thuế và tác động tiêu cực đến công tác thanh tra, cơ quan chức năng đã xác định nền kinh tế của các quốc gia nên các nước thường những hình thức cơ bản, phổ biến trong chuyển giá ban hành các quy định pháp luật về chống chuyển của các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam gồm: giá nhằm kiểm soát hoạt động chuyển giá của các - Nâng giá trị vốn góp: Nâng giá trị máy móc, doanh nghiệp, giảm thiểu hậu quả tác động đến thiết bị và công nghệ, giá trị thương hiệu... của vốn thuế và kinh tế. Như vậy, mục đích của chuyển giá góp cao hơn giá thị trường; là nhằm đạt lợi nhuận tối đa trong hoạt động kinh - Bán giá thấp: Công ty ở Việt Nam bán cho công doanh của các tập đoàn xuyên quốc gia, dựa trên ty liên kết tại nước ngoài hàng hoá, dịch vụ, vốn với việc làm thay đổi tổng nghĩa vụ thuế của họ. giá thấp hơn giá thị trường hoặc giá trị thực; Các doanh nghiệp liên kết thực hiện chuyển giá - Mua giá cao: Các tập đoàn, công ty mẹ, công dựa trên các cơ sở: i) Quyền quyết định giá cả trong ty liên kết tại nước ngoài bán hàng hóa, dịch vụ cho kinh doanh; ii) Mối quan hệ về lợi ích toàn cục giữa công ty liên kết tại Việt Nam cao hơn giá thị trường các doanh nghiệp liên kết; và iii) Sự thay đổi tổng hoặc giá trị thực; nghĩa vụ thuế của các doanh nghiệp liên kết. Việc chuyển giá của doanh nghiệp FDI có thể Do có sự khác nhau về điều kiện của nền kinh theo chiều ngược lại với các biểu hiện trên trong tế và chính sách phát triển kinh tế giữa các quốc gia trường hợp việc ưu đãi thuế tại Việt Nam c ...