CƠ CHẾ CHỨNG ĐAU ĐẦU

Đau đầu là một triệu chứng thường gặp nhất trong bệnh lý của nhiều bệnh, là một cảm giác chủ quan phụ thuộc không những vào các tổn thương thực thể tại chỗ hay ở các cơ quan khác nhau trong cơ thể, mà còn do tác động và ảnh hưởng của nhiều yếu tố thời tiết, khí hậu, tâm lý, xã hội và cả trình độ của người bệnh, có chủ chứng là đau ở đầu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CƠ CHẾ CHỨNG ĐAU ĐẦU CƠ CHẾ CHỨNG ĐAU ĐẦUĐau đầu là một triệu chứng thường gặp nhất trong bệnh lý của nhiều bệnh, là mộtcảm giác chủ quan phụ thuộc không những vào các tổn thương thực thể tại chỗhay ở các cơ quan khác nhau trong cơ thể, mà còn do tác động và ảnh hưởng củanhiều yếu tố thời tiết, khí hậu, tâm lý, xã hội và cả trình độ của người bệnh, có chủchứng là đau ở đầu.Sáu cơ chế sinh đau đầu là : động mạch, tĩnh mạch, thần kinh, cơ bắp, tâm lý tinhthần, thực thể khác.1.Đau đầu do cơ chế động mạch thường là nguyên phát do giãn mạch, do cấu trúccảm giác của các mạch căng giãn bị kích thích nên đau, cường độ đau tỷ lệ thuậnvới độ căng giãn mạch, đau liên tục hoặc đau kịch phát.-Đau đầu liên tục không có cơn và cảm giác đau cũng không theo nhịp đập nhanhchậm hoặc mạch đập mạnh yếu, thường là triệu chứng của một nguyên nhân toànthân dẫn đến căng giãn động mạch ở trong sọ, nguyên nhân thường là bệnh Horton– Viêm động mạch thái dương, khi động mạch bị đè ép hoặc bị căng kéo từ bênngoài hoặc khi các khối u đè ép vào thân các động mạch lớn và vừa ở nền sọ, tănghuyết áp thường xuyên hay tăng huyết áp cơn do căng giãn động mạch quá mứckhi : sốt, nhiễm độc do carbon oxít CO hoặc r ượu, sốc phản vệ, thiếu oxy não, hạđường máu, dùng các chất có nhiều dẫn xuất nitơ, do tăng histamine.-Đau đầu kịch phát, có cơn đau vài giờ đến vài ngày, cảm giác đau theo nhịp mạchđập, thường là do : cơn Migren đơn thuần, cơn Migren loạn thị, cơn Migren hỗnhợp, hội chứng Bing-Sluder-Horton, cơn giãn mạch ở các nhánh sâu và nông củađộng mạch cảnh ngoài (hết đau khi dùng thuốc ergotamine), đau do tác động tớivỏ não và các cấu trúc bài tiết.2. Đau đầu do cơ chế tĩnh mạch khi có căng giãn các tĩnh mạch, các xoang ở màngcứng, khi ấn vào tĩnh mạch cổ, tác động từ bên ngoài (kéo, căng, đè ép) trên thànhtĩnh mạch; đau thường xuyên hay có cơn kịch phát.-Đau đầu thường xuyên do cơ chế tĩnh mạch thiếu oxy, suy hô hấp, suy tim nặng.-Đau đầu do cơ chế tĩnh mạch có cơn kịch phát như đau đầu do gắng sức TINEL,nguyên phát không liên quan gì với gắng sức thường gặp trong : chấn thương sọnão, u não.3. Đau đầu do cơ chế thần kinh có 2 dạng : đau thường xuyên và đau kịch phát.-Đau đầu thần kinh thường xuyên liên tục : lúc nào cũng đau chứ không phải làđau nhói, đau theo định khu, ví dụ đau thân dây thần kinh, đau kèm theo cảm giáckhác ở từng khu vực, nguyên nhân : có thể ở trong hộp sọ như do u đè ép, căngkéo các dây thần kinh cảm giác, phồng động mạch, viêm nhiễm não; ở ngoài hộpsọ như sẹo, viêm nhiễm, …; ở chính ngay hộp sọ như các lỗ, nơi đi ra của các dâythần kinh sọ não, bị u xâm nhập.-Đau đầu thần kinh kịch phát có cơn đau thưòng ngắn do kích thích một vùng gâyphản xạ, hầu hết là cơn đau kịch phát tiền phát : các dây thần kinh sọ não cảm giácnhất là dây tam thoa kèm theo có dây thiệt hầu, ít khi có cơn đau nhói Arnold,không thấy đau với dây thần kinh Wrisberg, l àm hết cơn đau bằng cách cắt cungphản xạ hoặc gây tê phong bế vùng đó.4. Đau đầu do cơ chế cơ bắp là các cơ vùng sau cổ có chức năng chủ yếu là giữ tưthế thẳng đầu và các cơ nhai cơ thái dương có diện bám rộng vào hộp sọ bị căngquá mức, bị kéo dài ra gây đau : bệnh uốn ván; bệnh viêm màng não và dấu hiệucứng gáy; đau đầu do cơ ở vùng gáy kiệt sức, tăng khi mệt nhọc, giảm khi đượcnằm nghỉ hoặc gây tê phong bế vùng cơ thường gặp ở những người dùng đầu đểđội đỡ, những người có biến đổi tư thế cột sống cổ.5. Đau đầu do cơ chế tâm lý, tinh thần với biểu hiện lâm sàng : khó chịu, cảm giáccăng nặng trong đầu liên quan đến rối bản thể thường khu trú ở đỉnh đầu, hay gặpở người : loạn thần kinh chức năng, rối loạn thâm thần kiểu lo âu, trầm cảm.6. Đau đầu do cơ chế thực thể khác trong và ngoài hộp sọ đều có thể gây đau đầu :-Viêm nhiễm, phù não, sang chấn, tụ máu, xung huyết, … .-Bệnh của khớp xương, đĩa đệm cột sống : thoái hoá đốt sống cổ, thoái khớp h àmthái dương, … đau xuất hiện khi cử động hoặc khớp để trong tư thế khác thường,hay kết hợp với co cứng cơ lân cận.-Các u đè kéo gây kích thích của màng cứng, lều tiểu não.-Viêm nhiễm ở : mô tế bào ở dưới da màng xương, các bộ phận giác quan nh ư mắttai có liên quan, các hốc mũi, hốc mắt, xoang, mồm, răng, vùng mặt. ...