Cơ hội phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong tiến trình hội nhập thương mại quốc tế của thành phố Hải Phòng

Nghiên cứu chỉ ra được cơ hội phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao của Hải Phòng cũng như đưa ra một số gợi ý nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong bối cảnh hội nhập thương mại quốc tế.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cơ hội phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong tiến trình hội nhập thương mại quốc tế của thành phố Hải Phòng Hội thảo Khoa học quốc gia “Thương mại quốc tế - Chính sách và thực tiễn tại Việt Nam”, ISBN: 978 – 604 – 67 – 1403 – 3 CƠ HỘI PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CHẤT LƢỢNG CAO TRONG TIẾN TRÌNH HỘI NHẬP THƢƠNG MẠI QUỐC TẾ CỦA THÀNH PHỐ HẢI PHÕNG Opportunities for developing high quality human resources in the process of international trade integration of Hai Phong city NCS. Nguyễn Thị Thu Thảo Khoa KT&QTKD, Trường Đại học Hải Phòng TÓM TẮT Nguồn nhân lực luôn đƣợc xem là yếu tố thúc đẩy sản xuất và phát triển kinh tế- xã hội. Phát triển nguồn nhân lực chất lƣợng cao sẽ đẩy nhanh quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động theo hƣớng công nghiệp hóa- hiện đại hóa và hội nhập thƣơng mại quốc tế. Hải Phòng là một trong 4 thành phố lớn của cả nƣớc do đó việc phát triển nguồn nhân lực chất lƣợng cao đáp ứng yêu cầu hội nhập càng trở nên cần thiết. Trƣớc thực tế đó, thành phố Hải Phòng đã và đang quan tâm hơn đến vấn đề phát triển nguồn nhân lực chất lƣợng cao để có thể kịp thời đáp ứng đƣợc nhu cầu phát triển của xã hội và nhu cầu hội nhập quốc tế. Nghiên cứu chỉ ra đƣợc cơ hội phát triển nguồn nhân lực chất lƣợng cao của Hải Phòng cũng nhƣ đƣa ra một số gợi ý nhằm đáp ứng 805 International science conference “International trade - Policies and practices in vietnam”, ISBN: 978 – 604 – 67 – 1403 – 3 yêu cầu phát triển nguồn nhân lực chất lƣợng cao trong bối cảnh hội nhập thƣơng mại quốc tế. Từ khóa: nguồn nhân lực, nguồn nhân lực chất lƣợng cao, cơ hội và thách thức phát triển nguồn nhân lực, hội nhập thƣơng mại quốc tế 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Cách mạng công nghiệp 4.0 với xu hƣớng phát triển dựa trên nền tảng tích hợp cao độ của hệ thống kết nối số hóa, vật lý, sinh học với trí tuệ nhân tạo, internet kết nối vạn vật, rô bốt, công nghệ nano, công nghệ sinh học đang làm thay đổi căn bản nền sản xuất của thế giới,làm thay đổi nhanh chóng cơ cấu lao động và thị trƣờng lao động. Các hệ thống tự động hóa sẽ thay thế dần lao động thủ công trong nền kinh tế, nhu cầu sử dụng lao động kỹ năng thấp ngày càng giảm. Đặc biệt cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tƣ không chỉ đe dọa việc làm của lao động trình độ thấp mà ngay cả lao động có kỹ năng bậc trung cũng sẽ bị ảnh hƣởng, nếu nhƣ họ không đƣợc trang bị những kỹ năng mới – kỹ năng sáng tạo cho nền kinh tế hội nhập thƣơng mại quốc tế sâu rộng nhƣ hiện nay.Khi cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động dịch chuyển theo hƣớng CNH-HĐH, hội nhập thƣơng mại quốc tế đòi hỏi khả năng thích ứng cao hơn của nguồn nhân lực cả về trình độ học vấn, trí tuệ, năng lực sáng tạo, trình độ chuyên môn kỹ thuật, kỹ năng nghề nghiệp, thể lực cũng nhƣ phẩm chất tâm sinh lý, ý thức, lối sống, đạo đức… Đây là sự tƣơng quan chặt chẽ giữa kết quả của phát triển nguồn nhân lực với sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động của mỗi quốc gia và thành phố. Thành phố Hải Phòng trong những năm gần đây luôn đƣợc xem là một trong những điểm đầu tƣ FDI hấp dẫn trong khu vực và cả nƣớc. Sự phát triển của thành phố Hải Phòng phụ thuộc rất lớn vào việc khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực nhƣ : nguồn vốn, hệ thống cơ sở vật chất, sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật công nghệ, nhân lực. Các yếu tố này có mỗi quan hệ chặt chẽ, tƣơng trợ với nhau góp phần 806 Hội thảo Khoa học quốc gia “Thương mại quốc tế - Chính sách và thực tiễn tại Việt Nam”, ISBN: 978 – 604 – 67 – 1403 – 3 tạo nên sự phát triển cho thành phố. Những yếu tố nhƣ máy móc thiết bị, khoa học công nghệ có thể mua, sao chép đƣợc nhƣng nguồn nhân lực thì không thể. Do đó phát triển nguồn nhân lực có ý nghĩa quan trọng đóng góp cho sự tăng trƣởng kinh tế của thành phố Hải Phòng. Nghiên cứu về cơ hội phát triển nguồn nhân lực chất lƣợng cao đáp ứng yêu cầu của quá trình hội nhập thƣơng mại quốc tế là một nghiên cứu có ý nghĩa nhằm cao chất lƣợng nguồn nhân lực cho thành phố, từ đó góp phần phát triển bền vững kinh tế - xã hội Hải Phòng nói riêng , và cả nƣớc nói chung. Một số khái niệm Khái niệm nguồn nhân lực Nguồn nhân lực cần đƣợc xem xét trên cả ba yếu tố: số lƣợng (quy mô số dân), thể hiện quy mô nhân lực; chất lƣợng thể hiện mối quan hệ giữa các yếu tố thành nên bản chất bên trong của nguồn nhân lực, đƣợc biểu hiện thông qua các tiêu trí về sức khỏe, trình độ học vấn, trình độ chuyên môn/lành nghề; và cơ cấu. Số lƣợng, chất lƣợng và cơ cấu quan hệ với nhau tạo nên sức mạnh và sự phát triển của nguồn nhân lực. Nguồn nhân lực là dạng đặc biệt của nguồn lực nói chung, là nguồn lao động, gồm tổng thể các yếu tố tạo nên sức mạnh của con người và cộng đông xã hội;là tổng thể số lượng có thể huy động vào phát triển kinh tế - xã hội. Theo khái niệm trên, nguồn nhân lực bao gồm cả những ngƣời đang lao động, trong độ tuổi lao động; cả những ngƣời trong độ tuổi lao động sức khỏe bình thƣờng nhƣng chƣa có việc làm; cả những ngƣời chuẩn bị đến tuổi lao động, ở dạng dự trữ, với các tiêu chí cụ thể cề thể lực, trí lực, tâm lực để có khả năng trực tiếp huy động vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Những ngƣời không có khả năng lao động, không thể huy động vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội thì không nằm trong nội hàm khái niệm này. 807 International science conference “International trade - Policies and practices in vietnam”, ISBN: 978 – 604 – 67 – 1403 – 3 Nguồn nhân lực chất lượng cao Tiếp cận khái niệm nguồn nhân lực chất lƣợng cao phát xuất phát trực tiếp từ khái niệm nguồn nhân lực và thực tiễn đất nƣớc, địa phƣơng, lĩnh vực trong những giai đoạn cụ thể. Theo đó, nguồn lực chất lƣợng cao là lực lƣợng lao động có học vấn, trình độ chuyên môn cao và nhất là có khả năng ...