Cơ sở thiết kế máy - Phần 1 Những vấn đề cơ bản trong thiết kế máy và chi tiết máy - Chương 2

NHỮNG CHỈ TIÊU CHỦ YẾU VỀ KHẢ NĂNG LÀM VIỆC CỦA CHI TIẾT MÁY Khả năng làm việc của chi tiết máy được đánh giá bằng các chỉ tiêu chủ yếu sau đây : • Độ bền • Độ cứng • Độ bền mòn • Khả năng chịu nhiệt • Độ ổn định dao động Vật liệu, hình dạng, kích thước của chi tiết máy được xác định theo một hay nhiều chỉ tiêu, tùy theo điều kiện làm việc của chi tiết máy. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cơ sở thiết kế máy - Phần 1 Những vấn đề cơ bản trong thiết kế máy và chi tiết máy - Chương 2 CHÆÅNG II NHÆÎNG CHÈ TIÃU CHUÍ YÃÚU VÃÖ KHAÍ NÀNG LAÌM VIÃÛC CUÍA CHI TIÃÚT MAÏY Khaí nàng laìm viãûc cuía chi tiãút maïy âæåüc âaïnh giaï bàòng caïc chè tiãu chuí yãúu sau âáy : • Âäü bãön • Âäüü cæïng • Âäü bãön moìn • Khaí nàng chëu nhiãût • Âäü äøn âënh dao âäüng Váût liãûu, hçnh daûng, kêch thæåïc cuía chi tiãút maïy âæåüc xaïc âënh theo mäüt hay nhiãöu chè tiãu, tuìy theo âiãöu kiãûn laìm viãûc cuía chi tiãút maïy. 2.1. Âäü bãön 1. Khaïi niãûm vãö âäü bãön Âäü bãön laì khaí nàng tiãúp nháûn taíi troüng cuía chi tiãút maïy maì khäng bë phaï hoíng. Âäü bãön laì chè tiãu quan troüng nháút âäúi våïi pháön låïn chi tiãút maïy. Nãúu chi tiãút maïy khäng âuí âäü bãön ⇒ bãn trong noï seî xuáút hiãûn biãún daûng dæ låïn ⇒ laìm thay âäøi hçnh daûng cuía chi tiãút maïy, phaï hoaûi âiãöu kiãûn laìm viãûc bçnh thæåìng cuía caïc bäü pháûn maïy, âäöng thåìi coï thãø phaï hoíng baín thán chi tiãút maïy (gaîy, våî hoàûc hæ hoíng bãö màût). Ngæåìi ta phán biãût hai daûng phaï hoíng : phaï hoíng ténh vaì phaï hoíng moíi liãn quan âãún âäü bãön ténh vaì âäü bãön moíi. + Phaï hoíng ténh : do æïng suáút laìm viãûc væåüt quaï giåïi haûn bãön ténh cuía váût liãûu (thæåìng do quaï taíi âäüt ngäüt gáy nãn). + Phaï hoíng moíi : do taïc duûng láu daìi cuía æïng suáút thay âäøi coï giaï trë væåüt quaï giåïi haûn bãön moíi cuía váût liãûu. 2. Phæång phaïp tênh âäü bãön Phæång phaïp tênh thäng duûng vãö âäü bãön laì so saïnh æïng suáút tênh toaïn våïi æïng suáút cho pheïp. Âiãöu kiãûn bãön coï daûng : σ ≤ [σ] τ ≤ [ τ] hay : σ , τ : æïng suáút sinh ra khi chi tiãút maïy chëu taíi [σ ] , [ τ] : æïng suáút cho pheïp Âäi khi tênh âäü bãön xuáút phaït tæì âiãöu kiãûn baío âaím hãû säú an toaìn låïn hån hoàûc bàòng hãû säú an toaìn cho pheïp : s ≥ [s ] s : hãû säú an toaìn [s ] : hãû säú an toaìn cho pheïp 3. Caïch xaïc âënh æïng suáút sinh ra trong chi tiãút maïy ÆÏng suáút sinh ra bãn trong chi tiãút maïy âæåüc tênh toaïn theo cäng thæïc cuía Sæïc bãön váût liãûu hay Lyï thuyãút âaìn häöi, coï xeït âãún hçnh daûng vaì âiãöu kiãûn laìm viãûc cuû thãø cuía chi tiãút maïy. Khi chi tiãút maïy chëu æïng suáút phæïc taûp ⇒ tiãún haình tênh toaïn theo æïng suáút tæång âæång : σ td = σ2 + 3τ2 (theo thuyãút bãön thãú nàng biãún âäøi hçnh daûng) 12 Baìi giaíng Cå såí thiãút kãú maïy - Pháön I - Lã Cung - Bäü män Nguyãn lyï Chi tiãút maïy - Khoa Sæ phaûm kyî thuáût σ td = σ2 + 4τ2 (theo thuyãút bãön æïng suáút tiãúp låïn nháút) Khi tênh toaïn âäü bãön bãö màût : - Diãûn têch tiãúp xuïc tæång âäúi låïn ⇒ duìng æïng suáút dáûp σd sinh ra trãn bãö màût laìm viãûc. - Diãûn têch tiãúp xuïc khaï nhoí so våïi kêch thæåïc chi tiãút maïy ⇒ duìng æïng suáút tiãúp xuïc cæûc âaûi σH sinh ra taûi tám vuìng tiãúp xuïc. Khi chi tiãút maïy chëu æïng suáút thay âäøi khäng äøn âënh : Giaí sæí chi tiãút maïy chëu taïc duûng cuía caïc æïng suáút σ σ1 , σ 2 , ..., σ n , våïi säú chu kyì taïc duûng cuía caïc æïng Hçnh 2.1 σ1 σtd = σmax = σ1 suáút naìy laì N1, N2 , ..., Nn (hçnh 2.1). Khi âoï ta quy vãö σ2 chãú âäü laìm viãûc äøn âënh tæång âæång : coi nhæ chi tiãút maïy chëu taïc duûng cuía æïng suáút thay âäøi äøn âënh laì σn σ td = σ max = max(σi ) æïng våïi säú chu kyì taïc duûng N1 N2 ... m Nn ⎛σ ⎞ n bàòng: N td = ∑ ⎜ i ⎟ .N i våïi m : báûc cuía âæåìng N i =1 ⎝ σ max ⎠ cong moíi. Ntd 4. Caïch xaïc âënh æïng suáút cho pheïp Tra baíng hay duìng caïc cäng thæïc thæûc nghiãûm : Bàòng thæûc nghiãûm, ngæåìi ta xáy dæûng âæåüc caïc baíng giaï trë æïng suáút cho pheïp cho caïc máùu thæí khaïc nhau, bàòng váût liãûu khaïc nhau, våïi tênh cháút laìm viãûc khaïc nhau... Ngoaìi ra, trong mäüt säú træåìng håüp, ngæåìi ta cuîng xáy dæûng caïc cäng thæïc thæûc nghiãûm ...