Công cha - Nghĩa mẹ - Ơn thầy

Trong bản sắc văn hóa của dân tộc ta, có biết bao những nét đẹp truyền thống mà chỉ có thời gian mới làm sáng lên giá trị nhân văn của tinh hoa văn hóa được chắt lọc suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc. Theo lời dạy của ông cha ta "Ôn cố tri tân" tức là ôn xưa để hiểu nay. Nhân dịp đầu năm xin có vài dòng suy ngẫm về một đạo lý của tổ tiên ta "Công cha - nghĩa mẹ ơn thầy". Cụm từ thật đơn giản,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Công cha - Nghĩa mẹ - Ơn thầy Công cha - Nghĩa mẹ - Ơn thầy Trong bản sắc văn hóa của dân tộc ta, có biết bao những nét đẹp truyền thốngmà chỉ có thời gian mới làm sáng lên giá trị nhân văn của tinh hoa văn hóa được chắtlọc suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc. Theo lời dạy của ông cha ta Ôn cố tri tân tức là ôn xưa để hiểu nay. Nhân dịpđầu năm xin có vài dòng suy ngẫm về một đạo lý của tổ tiên ta Công cha - nghĩa mẹ -ơn thầy. Cụm từ thật đơn giản, nhưng càng đọc, càng tỉnh tâm suy ngẫm, ta càng cảmnhận được một ý nghĩa sâu xa về một đạo đức làm người được đúc kết từ xa xưa tổtiên mình. Có thể thấy cụm từ Công cha, Ơn thầy tựa hai đầu của chiếc đòn gánhcho mỗi đời người. Điểm trung gian của chiếc đòn gánh ấy chính là cụm từ Nghĩamẹ. Trước hết, con phải biết ơn cha, vì có công cha lao khổ nuôi dạy mới nênngười. Đồng thời con phải ghi nhớ nghĩa mẹ, vì nhờ có mẹ thường xuyên đùm bọc,chăm bẳm, thương yêu mới trưởng thành. Nhưng con người chỉ có sự tự tin vào cuộcđời, vào con đường thành công của sự nghiệp khi có sự dạy bảo của người thầy giáo,vì trong các quan hệ xã hội thì người thầy giáo là người giúp cho ta có được vốn trithức toàn diện để làm người. Người xưa đã dạy: Học để có được chữ nhân, học đểlàm người, học để hiểu cuộc đời mà đối nhân xử thế - Nhân bất học bất tri lý. Cụmtừ nghĩa mẹ phản ánh tình cảm ruột rà máu thịt, không thể dứt bỏ, khó bày tỏ đượcgiữa mẹ và con. Từ nghĩa trong từ điển tiếng việt là dạng tình cảm đặc biệt, rất sâunặng của con người. Tình cảm đó càng cảm nhận được bằng nỗi đau lìa cành, rách lá: Chiều chiều ra đứng hiên sau Ngóng về quê mẹ ruột đau chín chiều. Nói về công ơn cha mẹ, ca dao có câu: Công cha như núi Thái Sơn Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra. Núi Thái Sơn - một ngọn núi cao nhất đã đi vào huyền thoại của người TrungHoa. Người cha có thể sẵn sàng chịu mọi khổ cực nhằm mục đích mang lại nhữngđiều tốt đẹp cho cuộc đời của mỗi người con. Nỗi vất vả, cực nhọc của người làm chađược ví như núi đá Thái Sơn. Núi đá Thái Sơn là biểu tượng cho sự trường tồnmuôn thuở về sự nhọc nhằn của phận làm cha. Đó là sự vĩnh hằng, vĩ đại về công sứccủa người cha đối với con. Mỗi con người đều phải trải qua bổn phận làm con, nhờ công sinh thành, nuôidưỡng của cha mẹ mới nên người. Nhưng muốn thành danh trên cuộc đời thì nhất thiếtphải cần đến sự dạy bảo của người thầy giáo - Không thầy đố mày làm nên, Nhấttự vi sư bán tự vi sư. Từ thầy giáo ở đây theo quan niệm của thuở xa xưa không những là ngườithầy trên trường lớp, mà còn là những người cao tuổi đứng ở ngôi trưởng lão, nhữngngười già, những thợ cả dẫn dắt cộng đồng bằng những kinh nghiệm trong cuộc sống,hiểu được những hiện tượng thiên nhiên thay đổi v.v... Sự truyền đạt kinh nghiệm thông qua nhiều con đường: Do mỗi người tự chắtlọc trong cuộc sống, do được người đời chỉ dẫn hoặc được học qua trường lớp. Nhữngngười muốn thành đạt trong cuộc sống, nhất thiết phải trải qua quá trình tầm sư họcđạo. Hoàng đế Quang Trung khi đã lên ngôi mà vẫn một tuần dành ra một buổi đểnghe một viên quan giỏi sử sách phụ đạo về lịch sử nước Tàu và lịch sử nước Việt,đặc biệt vị Hoàng đế áo vải này rất biết trọng dụng người tài. Trong lần kéo đại binhra Bắc dẹp giặc, vua đã ghé vào vấn an bậc đại trí sĩ Nguyễn Thiếp, mặc dù ông nàykhông mấy mặn mà với triều đại Tây Sơn. Ở Việt Nam, có không ít những tấm gươngbiết trọng đạo lý Kính thầy. Chu Văn An - người thầy giàu trí tuệ và lòng nhân áiđược cả nước tôn vinh, khi qua đời được đưa vào thờ ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám HàNội. Thời gian trôi qua nhanh, cha mẹ nuôi con không quản nhọc nhằn, thầy giáodạy bảo học trò không quản khó khăn. Thầy giáo là người cha, là người mẹ thứ hai cócông khai trí cho lớp lớp người kế tiếp nhau. Mỗi dịp xuân về, dân gian ta có tục lệ ơnthầy, ơn cha mẹ: Mồng một tết cha Mồng ba tết thầy. Tết thầy không cầu kỳ, rất đơn giản - chỉ đôi bánh chưng xanh, tượng trưng chotrời đất và sự sống; với trầu tượng trưng cho chất men và sắc màu của cuộc đời giàuân nghĩa. Trò đến tết thầy cũng là dịp đầu năm chúc thầy trường thọ dạy bảo nênngười. Mỗi con người, mỗi cuộc đời đều phải chịu sự chi phối của quy luật tự nhiên,quy luật xã hội nhưng khi trở thành người hữu ích hoặc may mắn đều cảm nhận đượcđạo lý Công cha - nghĩa mẹ - ơn thầy bằng chính sự trải nghiệm của riêng mình. Ăn cỗ đi trước , lội nước đi sau - Bài làm 1 Trong xã hội có rất nhiều loại người.Bên cạnh những người tốt lấy laođộng,cống hiến làm niềm vui,còn có không ít những kẻ chỉ biết thủ lợi cho riêngmình,khi hưởng thụ thì có mặt trước nhưng lúc khó khăn nguy hiểm thì tìm cách tránhné,đùn đẩy cho người khác.Lối sống cá nhân,ích kỉ ấy đã bị nhân dân ta phê phán quacâu tục ngữ : “Ăn cỗ đi trước,lội nước đi sau”. Nghĩa tường minh của câu tục ngữ này tương đối dễ hiểu bởi nó nêu lên hai sựviệc khá quen thuộc trong đời sống hàng ngày.Thường thường,nếu được mời đi “ăncỗ” (dự đám giỗ,đám tiệc,…),người đi trước (đến sớm) sẽ được chủ nhân mời ngồichỗ tốt ở bàn trên,mâm trên,thức ăn đầy đủ,ngon lành.Ai chậm chân đến sau tất nhiênsẽ thiệt thòi hơn.Còn “lội nước” thì “đi sau” để còn biết nông sâu ra sao mà tránh,vì đitrước sẽ không lường được nguy hiểm. Nhưng ý nghĩa câu tục ngữ này không dừng ở đó.Nó nêu lên quan điểm sốngthực dụng của những kẻ tham lam và ích kỉ.Khi hưởng thụ,họ sẽ có mặt đầu tiên đểtranh giành quyền lợi,vơ vét phần hơn về mình.Khi cảm thấy có sự bất trắc,khôngthuận lợi cho bản thân thì né tránh,nhất là lúc gian nan vất vả,hiểm nguy thì chẳngthấy họ đâu. Đây là quan điểm sống của kẻ cơ hội.Họ chỉ giành thuận lợi về mình và đẩykhó khăm,vất vả,thậm chí hiểm nguy cho người khác.Đó là cách sống đi ngược vớiđạo lí dân tộc.Chúng ta thử suy ngẫm xe ...