CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI CỦA HỒ QUÝ LÝ _2

III. Cải cách quan hệ sở hữu sức lao động bằng biện pháp “hạn nô”Chính sách hạn nô được ban hành sau chính sách hạn điền 4 năm tức là vào năm 1401.Chính sách hạn nô được tiến hành như sau:Năm 1401, Hán Thương lập phép hạn chế gia nô: “Chiếu theo phẩm cấp được có số lượng khác nhau, còn thừa phải dâng lên nhà nước.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI CỦA HỒ QUÝ LÝ _2CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI CỦA HỒ QUÝ LÝ III. Cải cách quan hệ sở hữu sức lao động bằng biện pháp“hạn nô”Chính sách hạn nô được ban hành sau chính sách hạn điền 4 năm tứclà vào năm 1401.Chính sách hạn nô được tiến hành như sau:Năm 1401, Hán Thương lập phép hạn chế gia nô: “Chiếu theo phẩmcấp được có số lượng khác nhau, còn thừa phải dâng lên nhà nước.Mổi tên được trả 5 quan tiền. Người nào đáng được có gia nô phảixuất trình chúc thư ba đời. Nô người nước ngoài thì không theo lệ này.Các nô đều thích vào trán để đánh dấu,…”Mục tiêu của “hạn nô” cũng đồng nhất với “hạn điền” là đánh vào cảthế và lực của quý tộc phong kiến, như sử cũ ghi rõ: “Bấy giờ bọn sĩđại phu tham phú quý, mong được lòng họ Hồ, đâng thư khuyên giếthại con cháu nhà Trần, giảm bớt số ruộng và nô để nén bớt thế lựccủa họ, như bọn Hoàng Hối Khanh, Nguyễn Hy Chu, Đồng Thức, cònlại thì nhiều vô kể”Đây không chỉ giảm ưu thế về kinh tế, mà còn làm giảm sức mạnhquân sự của quý tộc. Sức mạnh quân sự của gia nô, nô tì thời Trần đảđược biểu lộ trong cuộc chiến thắng Nguyên Mông, nay quý tộc có thểdùng sức mạnh đó đánh vào “kẻ tiếm ngôi” là Hồ Quý Ly”, buộc họ Hồphải đề phòng. Mặt khác cũng để hạn chế sự rối loạn xã hội bởi vìtrong khủng hoảng, nhiều gia nô đã bỏ chủ đi theo nông dân khởinghĩa,..Nhưng cũng như hạn điền, “hạn nô” cũng là chính sách nửa vời.Đáng lẻ “hạn nô” là để giải phóng sức sản xuất xã hội, thì đây lại đưanô xung công và xung vào quân dịch để cũng cố chế độ phong kiếnquan liêu. Như vậy là vẫn duy trì tàn dư của phương thức sản xuấtchâu Á về công hữu hóa sức lao động, hạn chế sự phát triển kinh tếhàng hóa- tiền tệ. Cũng có thể nói như ngôn ngữ ngày nay là “hạnnô” đúng ở đầu vào nhưng sai ở đầu ra.IV. Cải cách về quân sựTrước sự lăm le xâm lược của nhà Minh, Hồ Quý Ly tích cực chấnchỉnh quân đội, xây thành, đóng thuyền chiến, v.v. Ông thường hỏicác quan:Ta làm thế nào cho có 100 vạn quân để dánh giặc Bắc?Để có nhiều quân, năm 1401 Hồ Quý Ly lập ra hộ tịch bắt mọi ngườicứ 2 tuổi trở lên phải kê khai ai ẩn náu phải phạt. Hộ tịch làm xong,số người từ 15 tuổi đến 60 hơn gấp mấy lần trước. Quân số do vậytăng thêm nhiều.Năm 1402, xét duyệt quân ngũ, chọn tráng đinh, cho người nghèosung vào quân trợ dịch sau đó đổi thành quân bồi vệ,…Hồ Quý Ly đặc biệt chú trọng luyện tập thủy binh để giữ mặt sôngmặt biển. Ông cho đóng những con thuyền lớn bên trên lát ván để đilại dễ dàng, khoang dưới cho người chèo chống rất lợi hại. ở các cửabể và những nơi hiểm yếu trên các sông lớn, ông cho đóng cọc, hìnhthành những trận địa mai phục quy mô.Năm 1405, chấn chỉnh lại tổ chức quân đội. Về biên chế quân đội, QuýLy phân chia Nam Bắc gồm 12 vệ, Đông Tây phân ra 8 vệ. Mỗi vệ có18 đội, mỗi đội có 18 người. Đại quân có 30 đội, trung quân 20 độiMỗi doanh có 15 đội, mỗi đoàn có 10 đội. Ngoài ra còn 5 đội cấm vệquân. Tất cả do một Đại tướng thống lĩnh.Ông còn cho xây dựng thành trì mới, xây dựng kinh đô ở An Tôn (VĩnhTôn- Thanh Hóa)Năm Ất Dậu (1405) sau những năm tháng ngoại giao mềm mỏng,chịu lép không kết quả, cha con Hồ Quý Ly phải đứng trước thử tháchhiểm nghèo: Đối phó với cuộc xâm lược của nhà Minh. Hồ Quý Ly giaocho con cả là Hồ Nguyên Trừng chỉ huy đắp thành Đa Bang, lấy gỗđóng cọc ở sông Bạch Hạc (Việt Trì) và đưa quân đóng giữ các nơi.Nhưng đúng như Hồ Nguyên Trừng nói: Thần không ngại đánh, chỉsợ lòng dân có theo hay không theo mà thôi. Chính vì họ Hồ khôngđược lòng dân nên khi Trương Phụ và Mộc Thạnh đem 20 vạn bộ binhkỵ binh và hàng chục vạn phu dịch sang xâm lược nước ta, triều Hồđã thất bại.Trước các mũi tiến công của địch, đội quân nhà Hồ có chặn đánh ởmột vài nơi rồi rút về giữ phòng tuyến Nam sông Hồng. Quân Minhthừa cơ hội đã tập trung binh lực vượt sông Hồng đánh chiếm thànhĐa Bang. Cuối năm Bính Tuất (20-1-1407) thành Đa Bang thất thủ,tuyến phòng ngự của quân nhà Hồ cũng tan vỡ nhanh chóng. Từ ĐaBang ngày 22-1-1407, quân địch tràn xuống chiếm kinh thành ThăngLong. Quân nhà Hồ lại một lần nữa rút lui xuống miền hạ lưu sôngHồng. Và sau một vài trận phản công thất bại, Hồ Quý Ly và Hồ HánThương đem theo bọn thuộc hạ chạy ra biển rồi vào Thanh Hóa.Đến Lỗi Giang (Mã Giang) quân Minh đuổi kịp, quân Hồ lại một phentan tác. Tướng Hồ là Ngụy Thức thấy thế nguy cấp, bèn tâu:Nước đã mất, làm ông vua không nên để cho người ta bắt được, xinBệ hạ tự đốt đi mà chết còn hơn. Hồ Quý Ly giận lắm, bắt Ngụy Thứcchém rồi chạy vào Nghệ An. Quân Minh tiếp tục đuổi theo, đến Kỳ La(Kỳ Anh, Hà Tĩnh) cha con Hồ Quý Ly đều bị bắt. Lúc đó là tháng 6năm Đinh Hợi (1407). Có thuyết nói ông bị nhà Minh sát hại khi sangYên Kinh (Bắc Kinh), có thuyết lại nói ông bị đày làm lính ở QuảngTây.Nhà Hồ làm vua từ năm Canh Thìn (1400) đến năm Đinh Hợi (1407),được trọn 7 năm thì sụp đổ. Việt Nam lại nằm trong vòng đô hộ nhàMinh. ...