Củ cốt khí

Củ cốt khí Còn gọi là hoạt huyết đan, tử kim long, ban trượng căn, hổ trượng căn, điền thất (miền nam).Tên khoa học Reynoutrua japonica Houtt. Polygonum cuspidatum Sieb et Zucc. Polygonum reyoutria Makino. Thuộc họ rau răm Polygonaceae.Củ cốt khí (Radix polygoni cuspidan) là rễ phơi hay sấy khô của cây củ cốt khí. Cần chú ý là chữ cốt khí còn dùng chỉ hạt và lá của nhiều cây khác thuộc họ Đậu. Đặc biệt qua cuộc điều tra nghiên cứu, chúng ta chỉ thấy có cây này Rcynoutria japonica mang tên cốt khí lại thuộc họ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Củ cốt khí Củ cốt khí Củ cốt khí Còn gọi là hoạt huyết đan, tử kim long, ban tr ượng căn, hổ trượng căn, điềnthất (miền nam). Tên khoa học Reynoutrua japonica Houtt. Polygonum cuspidatum Sieb etZucc. Polygonum reyoutria Makino. Thuộc họ rau răm Polygonaceae. Củ cốt khí (Radix polygoni cuspidan) là rễ phơi hay sấy khô của cây củ cốtkhí. Cần chú ý là chữ cốt khí còn dùng chỉ hạt và lá của nhiều cây khác thuộc họĐậu. Đặc biệt qua cuộc điều tra nghiên cứu, chúng ta chỉ thấy có cây nàyRcynoutria japonica mang tên cốt khí lại thuộc họ rau răm. A. Mô tả cây Cốt khí là một loại cây nhỏ sống lâu năm, thân mọc thẳng, th ường cao 0,5-1m nhưng đặc biệt có nơi cao tới 2m. Thân không có lông, trên thân và cànhthường có những đốm màu tím hồng. Lá mọc so le có cuống ngắn. Phiến lá hìnhtrứng, rộng, đầu trên hơi thăt nhon, phía cuống hoặc hơi phẳng hoặc hơi dẹp lại,mép nguyên, dài 5-12cm, rộng 3,5-8cm, mặt trên màu xanh nâu đậm mặt dướimàu nhạt hơn.Cuống dài 1-3cm, bẹ chìa ngắn. Hoa mọc thành chùm ở kẽ lá, mangrất nhiều hoa nhỏ. Cánh hoa màu trắng, hoa khác gốc, hoa đực có 8 nhị hoa cái cóbầu hình trứng với 3 cạnh, 3 núm. Quả khô, 3 cạnh, màu nâu đỏ B. Phân bổ, thu hái và chế biến Cây cốt khi mọc hoang ở nhiều nơi đặc biệt rất nhiều ở Sâp. Mọc hoang ởđồi núi hoặc đường. Miền đồng bằng có mọc và được trồng để lấy củ làm thuốc.Trồng bằng củ, rất dễ mọc. Còn thấy ở Trung Quốc (Giang Tô, Triết Giang). Trồng thử ở đồng bằng, chúng tôi thấy cây ra hoa vào các tháng 8-9, ra quảvào các tháng 9-10. Thường người ta ít chú ý vì hoa quả rất nhỏ cho nên ít ngườitrông thấy nên thường người ta nói cây này không có hoa. Mùa thu hoạch quanh năm, nhưng tôt nhất vào mùa the (tháng 8-9), có nơithu hái vào các tháng 2-3. Đào về, cắt bỏ rễ con, rửa sạch đất cắt thành từng mẩungắn dài không đều hoặc thái mỏng, phơi hay sấy khô. Vị thuốc dài ngắn khôngđều thường dài 1-8cm, đường kính 0,6-2cm, mặt ngoài màu nâu vàng, khi bẻ haycắt ngang có màu vàng, mùi không rõ, vị hơi đắng. C. Thành phần hoá học Trong rễ cây này có antraglucozit chủ yêu là emodin hay rheum emodinC16H12O5 dưới dạng tự do và kết hợp. Ngoài ra còn có chất polygonin C12H20O10và tanin. D. Công dụng và liều dùng Trong nhân dân Việt Nam củ cốt khí là một vị thuốc dùng chữa tê hấp, dobị ngã, bị thương mà tổn thương đau đớn, còn là một vị thuốc thu liễm cầm máu. Vị thuốc được ghi trong bộ Bản thảo cương mục của Lý Thời Trân (TrungQuốc, thế kỷ 16). Theo tính chất ghi trong tài liệu cổ thì vị thuốc có tác dụng lợitiểu, thông kinhm giảm đau giảm độc, dùng cho những người bị kinh nguyệt bếtắc, kinh nguyệt khó khăn đau đớn, do bị ngã bị thương mà đau đớn, đẻ xonghuyết ứ, bụng trướng, tiểu tiện khó khăn. Ngày dùng 6-10g dưới dạng thuốc sắc hay ngâm rượu cùng nhiều vị thuốckhác mà uống.