Cuộc đấu tranh chống lại cái cũ trong xã hội nông thôn Việt Nam trên báo Phong Hóa (1932- 1936)

Phong Hóa là tờ báo trào phúng đầu tiên của Việt Nam có mục đích bàn một cách vui (châm biếm, hài hước) về các vấn đề xã hội, chính trị, kinh tế để làm rõ hiện tình trong nước. Trong đó cuộc đấu tranh với cái cũ của xã hội nông thôn Việt Nam được phản ánh với giọng châm biếm và nổi bật tính thời sự.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cuộc đấu tranh chống lại cái cũ trong xã hội nông thôn Việt Nam trên báo Phong Hóa (1932- 1936)164 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ H NỘI CUỘ CUỘC ĐẤ ĐẤU TRANH CHỐ CHỐNG LẠ LẠI CÁI CŨ TRONG XÃ HỘ HỘI NÔNG THÔN VIỆ VIỆT NAM TRÊN BÁO PHONG HÓA (1932- (1932- 1936) Nguyễn Thị Thanh Thủy1 Trường Đại học Thủ ñô Hà Nội Tóm tắ tắt: Phong Hóa là tờ báo trào phúng ñầu tiên của Việt Nam có mục ñích bàn một cách vui (châm biếm, hài hước) về các vấn ñề xã hội, chính trị, kinh tế ñể làm rõ hiện tình trong nước. Trong ñó cuộc ñấu tranh với cái cũ của xã hội nông thôn Việt Nam ñược phản ánh với giọng châm biếm và nổi bật tính thời sự. Phong Hóa ñã dùng phương pháp trào phúng ñể ñả kích bài trừ sự cổ hủ, lạc hậu cũng như thói hư tật xấu của người dân nông thôn. Đây là cơ sở ñể Phong Hóa phổ biến tư tưởng dân chủ mới của phương Tây với quan ñiểm tiến bộ về cá nhân, gia ñình, xã hội và tuyên truyền các nội dung của chương trình cải cách nhằm xây dựng xã hội nông thôn mới. Từ khóa:Trào khóa phúng, nông thôn, lạc hậu, tiến bộ, cải cách xã hội.1. MỞ ĐẦU Đầu thế kỷ XX và nhất là sau khi kết thúc Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918),phương tiện báo chí do Pháp truyền bá ñã trở thành công cụ ñể tuyên truyền chính sách caitrị và văn hóa Pháp. Tuy nhiên việc thúc ñẩy sâu rộng phong trào Tân học và sử dụng chữQuốc ngữ trong dân chúng ñã là tiền ñề gây dựng nên ñội ngũ văn nhân ký giả Tây họcphát triển mạnh ở Việt Nam từ những năm 1930. Sự phát triển của báo chí tiếng Việt mạnhmẽ từ năm 1930 ñã tạo nên một không gian tương ñối dân chủ cho sự giao lưu văn hóa vàtruyền bá tư tưởng mới, cũng như diễn ñàn trao ñổi các vấn ñề liên quan tới ñời sống vănhóa, chính trị và tư tưởng ở Việt Nam, là nơi phổ biến thông tin, liên kết cộng ñồng trongnhững mối quan tâm chung. Phong Hóa là tờ báo trào phúng ñầu tiên của Việt Nam có mục ñích bàn một cách vuivề các vấn ñề cần thiết như xã hội, chính trị, kinh tế, làm rõ hiện tình trong nước. Phong1 Nhận bài ngày 29.3.2017; gửi phản biện, chỉnh sửa và duyệt ñăng ngày 20.6.2017 Liên hệ tác giả: Nguyễn Thị Thanh Thủy; Email: Thanhthuy@daihocthudo.edu.vnTẠP CHÍ KHOA HỌC − SỐ 17/2017 165Hóa là tờ báo ñã ñể lại một dấu ấn ñậm nét khi sử dụng phương pháp trào phúng trongcuộc ñấu tranh trên mặt trận báo chí, ñã sử dụng quyền tự do ngôn luận ñể ñả kích bài trừsự cổ hủ lạc hậu trong ñời sống xã hội Việt Nam mà nổi bật là khu vực nông thôn và phổbiến tư tưởng dân chủ mới của phương Tây với những quan ñiểm tiến bộ về cá nhân, giañình và xã hội cho mục tiêu vận ñộng cải cách, xây dựng một xã hội nông thôn mới trongthời Pháp thuộc. Phong Hóa là một tờ báo có dấu ấn ñậm nét trong lịch sử báo chí nên ñã ñược ñề cậpñến trong một số tác phẩm nghiên cứu như: Đỗ Quang Hưng (CB) (2000), Lịch sử báo chíViệt Nam1865 - 1945, Nxb Chính trị Quốc gia; Huỳnh Văn Tòng (2000), Báo chí Việt Namtừ khởi thủy ñến 1945, Nxb Thành phố Hồ Chí Minh; Nguyễn Việt Chước (1974), Lược sửbáo chí Việt Nam, Nam Sơn, Sài Gòn; Phạm Thế Ngũ (2000), Tự lực văn ñoàn trong tiếntrình văn học dân tộc - Nxb Văn hóa Thông tin... Tuy nhiên, do nghiên cứu về cả một giaiñoạn của báo chí nên những tác phẩm này chỉ dành một số trang nhất ñịnh ñể viết vềPhong Hóa trong giai ñoạn báo chí từ 1930 ñến 1945. Sự phát triển mạnh mẽ nhất của báochí Việt Nam trong thời Pháp thuộc là giai ñoạn 1930 - 1945 và Phong Hóa là một tờ báocó tiếng tăm trong thời gian này nhưng chưa ñược các nhà nghiên cứu quan tâm một cáchxứng ñáng về nội dung ñấu tranh với cái cũ ñể cải tạo xã hội. Vì vậy, ñể kiến giải và ñánhgiá rõ rét hơn những nội dung ñả kích cái cũ, phổ biến và tuyên truyền cho cuộc cải cáchxã hội ở khu vực nông thôn mà Phong Hóa phản ánh, gây tác ñộng lớn trên thực tế ñờisống xã hội Việt Nam chính là nội dung mà bài viết này muốn quan tâm giải quyết.2. NỘI DUNG2.1. Điều kiện lịch sử của sự ra ñời báo Phong Hóa Ngay trong giai ñoạn ñầu của quá trình thực dân hóa ở Việt Nam, người Pháp ñã có ýñồ xoá bỏ nền văn hoá bản ñịa ñể cấy vào ñó một mô hình văn hoá ñược sao chép từ chínhquốc nhằm thống trị tinh thần người bản xứ, phục vụ mục tiêu cai trị lâu dài, ñặt ñược vĩnhviễn ảnh hưởng của người Pháp trên mảnh ñất Đông Dương. Một trong những công cụ màngười Pháp sử dụng ñể tuyên truyền tư tưởng và văn hóa Pháp chính là ...