Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng sau 1970 năm nhìn lại

Bài viết nghiên cứu cuộc đồng khởi toàn dân, Triều đình Trưng Vương và kinh đô Mê Linh; cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Đông Hán; chiến đấu đến người lính cuối cùng trên đất Cửu Chân...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng sau 1970 năm nhìn lạic u o c KHdl NGHIA HAI B A TRlIlVG SAU 1 9 7 0 ]^AM ]\HIM LAI NGUY£N QUANG NGOC* dat ban bo cua cac vua Hung, k6o dai tren C uoc khcli nghia no ra vao mua Xuan, thang 3 nSm Canh Ty (nam 40) taicfla song Hat v& bi Ma Vien danh bai ve cd hai bd song Hong tii phia tren cua dinh tam giac chau Viet Tri (Phii Tho) cho denban cl cam Khe vao diu H6, thang 4 nSm g^n noi thanh Ha Noi va trai rong tii vungQuy Dau (nSm 43), thdi gian ton tai thiic te niii Ba Vi sang viing niii Tam Dao, tUdngchl hdn 3 nSm. The nhiing day phai diidc dUdng vdi p h i n ldn cac tinh Phii Tho, Vinhcoi 1^ s\i ki^n co gia tri dSc bi$t nhat trong Phiic va Ha Noi hien nay. Nam 106 tr. CN,suot tien trinh lich sfl dat nU6c, khong chi nha Han dat chau Giao Chi thong suat 7vi no la cot moc ban le khSng dinh thanh quan cl luc dia va dSt tri sd cl quan Giaotiiu bat hii cua nhan dan ta trong thcfi dai Chl. Diing din chau Giao Chi la chiic Thiidiing nU6c dSu tien vk dinh hiidng cho sfl, dong tri sd tai Me Linh (lang Ha Loi, xatiidng lai phat trien cua cuoc dau tranh Me Linh, huyen Me Linh, Ha Noi). Nhathoat khoi ach thong tri nghin nSm cua ke Han ban diu dat ca Chau tri, Qu^n tri vathii phiidng BSc, ma con d cho no dUdc sfl Do uy tri Giao Chi cl tren dat Me Linh vdicu cua ca Trung Quoc va Vi^t Nam ghi lai muc dich viia cai quan toan viing Nam Vietkha cu t h l , v6i thai do tran trong va dUdc va Au Lac cii, viXa triic tiep khong che ddtkhac dam trong ky Uc dan gian nhU mot td cua ngiidi Lac Viet (1). Sach Dai Viet sdchan ly lich sfl, cang ngay cang rang rd, ky toan thU ch6p: TrUng Trac nguyen la hgcang ngay cang ngdi sang. Lac, con gdi cua Lac tUdng huyen Me Linh, Phong Chdu (2). 1. Cuoc ddng khfli toan dan, Trieudinh Trifng Yttdng va Kinh do Me Linh Theo truyen thuyet dan gian va t h i n tich mieu Men va dinh Nam Nguyen (nay 1.1. Ve que hxidng va dong doi Hai la thon Nam An, xa Cam Thiidng, huyenBaTri/ng ^ i o^ Ba Vi, Ha Noi) thi me Hai Ba TrUng la TrUng TrSc, TrUng Nhi la con gai ca cua chau ngoai vua Hung, ngUdi lang NamLac tiidng huyen Me Linh. Dat Me Linh la Nguyen. Ba goa chong sdm nen phai mot GS-TS. Vi?n Vigt Nam hoc vh Khoa hoc phat trien • DHQG HN Rghien curu Lich sfl. sg 3.2010minh dam dang viec nuoi day hai con gai ban hai huyen Me Linh, Chu Dien trdtrong dau chan tSm va chSm chi luyen tap thanh trung tam ehu^n bi khdi nghia.vo nghe. Truyen thuyet con ke r i n g que NhUng ching may cong viec bi bai 16. Tocha cua Hai Ba Triing la lang Ha Ldi (xa Dinh da t h i n g tay dan ap va giet chet ThiMe Linh, huyen Me Linh) va gia dinh bo Sach trUdc khi cuoc khdi nghia no ra (5).me cua Hai Ba Tning chuyen nghe trong Hanh vi bao ngUde cua To Dinh khongdau, chan tSm, det lua. Than tich lang Lau nhQng khong dap t i t y chi dau tranh euaThUdng (Bach Hac, Phii Tho) con giai thich TrUng Trie, ma trai lai cang lam cho ngonvi bo me Hai Ba Tning lam nghe chan tam Ifla cam thu boc cao.nen mdi dat ten con theo ten cac loai kin Thang 3 nam 40, TrUng Trie da ciing(k6n diy la triing chac, tiic TrUng Trie, con em la TrUng Nhi phat dong cuoc khdi nghiak6n mong la triing nhi tdc TrUng Nhi). d khu viie cfla song Hat (xa Hat Mon, Tuy chua co day dii tif lieu de xac dinh huyen Phiic Tho, Ha Noi) vdi muc dich denmot each that cu the, chinh xac que hUdng nd nUdc, tra thU nha. Sach Thien Nam ngUcua Hai Ba TrUng, nhUng v i n co the tin luc, thien sfl ca dUdm tinh dan gian the kydUdc r i n g Hai Ba sinh ra va ldn len gin bo XVII ch6p ve Ldi the cua TrUng Trie tnidcvdi khu viic hai ben bd song Hong, doan tii quan si, cho biet ly do khdi nghia:Ha Loi (Me Linh) len den chua Mia (xa Mgt xin rica sg,ch nUdc thii,DUdng Lam, Sdn Tay), mieu Men (xa CamThUdng, huyen Ba Vi), nay deu thuoc Ha Hai xin dem lai nghiep xUa hg Hiing.Noi (3) . Ba keo oan dc long chong, TrUng Trie la ngUdi phu nii rat hiing Bdn xin ven ven thda cdng lenh ndy (6).dUng, c6 can ddm, dung lUpc. Chong Nhiing ngUdi yeu nUde k h i p ndi r i m rSpTrUng Trie la Thi Sach, eon trai Lac tUdng k6o ve tu nghia d cfla song Hat.huyen Chu Dien (vung luu viic song Day va Cd nhiing ngUdi tif viing Phii Tho, Vinhmd sang ca song Hong bao gom khu viic Ha Phuc theo song Hong, song Thao xuoiNoi, Ha Nam hien nay). Sach Dai Viet sd xudng. Cd nhiing ngUdi tii mien dat Haiky todn thu giai thich kha cu the: Thi Phong, Quang Ninh, Hai DUdng, HUng YenSdch cung Id con Lac tUdng, con hai nhdLac tudng ket Hon vdi nhau (4). Viec hai theo sdng Kinh Thay, sdng Dudng, songgia dinh Lac tUdng eo the liic ...