Cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay và tương lai của chủ nghĩa tự do mới xét từ góc độ giải quyết mối quan hệ giữa cái kinh tế và cái xã hội trong phát triển

Bài viết nghiên cứu về cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay và tương lai của chủ nghĩa tự do mới xét từ góc độ giải quyết mối quan hệ giữa cái kinh tế và cái xã hội trong phát triển. Để nắm chi tiết nội dung nghiên cứu mời các bạn cùng tham khảo bài viết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay và tương lai của chủ nghĩa tự do mới xét từ góc độ giải quyết mối quan hệ giữa cái kinh tế và cái xã hội trong phát triển Cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ toµn cÇu hiÖn nay vµ t−¬ng lai cña chñ nghÜa tù do míi xÐt tõ gãc ®é gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a c¸i kinh tÕ vµ c¸i x· héi trong ph¸t triÓn Ph¹m Xu©n Nam (*) 1. C¸ch ®©y 20 n¨m, khi lµn sãng nghÜa tù do míi giµnh ®−îc vÞ trÝ −u cña c¸i gäi lµ cuéc c¸ch m¹ng nhung th¾ng ®èi víi lý thuyÕt Keynes, vèn ra ®ang lan trµn kh¾p §«ng ¢u dÉn tíi sù ®êi tõ nh÷ng n¨m 30 cña thÕ kû tr−íc, sôp ®æ cña bøc t−êng Berlin, råi kÐo råi ®−îc nhiÒu n−íc t− b¶n ¢u - Mü ¸p theo sù tan r· cña Liªn X« hai n¨m sau dông trong nhiÒu thËp kû? Giê ®©y, ®ã, hµng lo¹t chÝnh kh¸ch vµ lý luËn gia trong bèi c¶nh cña cuéc khñng ho¶ng ë ph−¬ng T©y ®· lín tiÕng tuyªn bè: kinh tÕ toµn cÇu, chñ nghÜa tù do míi Chñ nghÜa x· héi ®· c¸o chung (!?), ®ang ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc Chñ nghÜa t− b¶n ®· toµn th¾ng (!?). g× vµ t−¬ng lai cña nã sÏ ra sao? §Ó tr¶ Francis Fukuyama – ng−êi ®−îc xem lµ lêi nh÷ng c©u hái nµy, chóng ta cÇn cè vÊn (think-tank) cña Bé Ngo¹i giao nh×n l¹i – dï chØ l−ít qua – nh÷ng b−íc Hoa Kú håi ®ã – cßn ra søc chøng minh th¨ng trÇm cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng vÒ sù tËn cïng ®Ých thùc cña lÞch sö, TBCN qua mÊy giai ®o¹n chÝnh.∗ tøc sù tËn cïng cña sù tiÕn hãa vÒ ý 2. §· cã mét thêi gian dµi, nÒn kinh thøc hÖ cña loµi ng−êi vµ sù phæ qu¸t tÕ thÞ tr−êng t¹i c¸c n−íc TBCN ®−îc hãa nÒn d©n chñ tù do ph−¬ng T©y nh− vËn hµnh theo c¬ chÕ hoµn toµn tù do. lµ mét h×nh thøc cuèi cïng cña tæ chøc Ng−êi ®Çu tiªn tiÕn hµnh tæng kÕt thùc qu¶n lý trong x· héi loµi ng−êi (1). tÕ ®ã vµ kh¸i qu¸t hãa thµnh lý luËn lµ §©y chÝnh lµ lóc chñ nghÜa tù do nhµ kinh tÕ häc cæ ®iÓn Anh Adam míi (neo-liberalisme) ®· lªn ng«i thay Smith. Trong t¸c phÈm ®å sé cña m×nh cho lý thuyÕt Keynes trong vai trß chi vÒ Cña c¶i cña c¸c d©n téc (1776), A. phèi ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh Smith ®· ®−a ra mét quan ®iÓm cã ý tÕ thÞ tr−êng ë nhiÒu n−íc t− b¶n trªn nghÜa triÕt lý bao qu¸t lµ: H·y ®Ó cho thÕ giíi. thÞ tr−êng vËn hµnh. Bëi, theo «ng, d−íi VËy thùc chÊt cña chñ nghÜa tù do míi lµ g×? §©u lµ lý do khiÕn cho chñ (∗) GS., TS., ViÖn Khoa häc x· héi ViÖt Nam Cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ… 13 sù dÉn d¾t cña bµn tay v« h×nh, c¬ chÕ nghiªm träng. Theo nhËn xÐt cña nhµ thÞ tr−êng tù do sÏ b¶o ®¶m cho x· héi kinh tÕ Heibroner, ChÝnh phñ bçng nh÷ng g× s¶n xuÊt ra phï hîp víi nhu nhiªn trë thµnh mét nhµ ®Çu t− chÝnh: cÇu cña c¸c thµnh viªn cña nã vµ theo ®−êng s¸, ®Ëp n−íc, c¸c phßng häp, c¸c nh÷ng sè l−îng mong muèn. Sù t¸c gi¶ng ®−êng, c¸c s©n bay, bÕn c¶ng vµ ®éng qua l¹i gi÷a nh÷ng ng−êi tù do c¸c c«ng tr×nh nhµ ë cø mäc lªn nh− træ c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng dï víi ®éng hoa (4, tr.349). c¬ vÞ kû nhÊt còng sÏ ®−a tíi kÕt qu¶ Trªn lÜnh vùc lý luËn, ng−êi ®¹i diÖn cuèi cïng lµ sù hµi hßa x· héi (2, tiªu biÓu nhÊt cho sù chuyÓn biÕn tõ t− tr.648). duy kinh tÕ thÞ tr−êng tù do sang t− duy Trung thµnh víi triÕt lý cña m×nh, kinh tÕ thÞ tr−êng cã sù ®iÒu tiÕt cña A. Smith cho r»ng trong mét x· héi dùa nhµ n−íc lµ John Maynard Keynes. trªn nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng tù do th× Trong t¸c phÈm Lý thuyÕt tæng qu¸t vÒ nhµ n−íc ph¶i lµ tèi thiÓu. Nhµ n−íc viÖc lµm, l·i suÊt vµ tiÒn tÖ (1936), J. M. tuyÖt ®èi kh«ng ®−îc can thiÖp vµo nÒn Keynes chøng minh r»ng: muèn tho¸t kinh tÕ, mµ chØ cÇn tËp trung vµo ba khái khñng ho¶ng, thÊt nghiÖp vµ nguy chøc n¨ng: chèng giÆc ngo¹i x©m, b¶o vÖ c¬ bïng næ x· héi, nhµ n−íc ph¶i ®iÒu x· héi vµ duy tr× c¸c tæ chøc. tiÕt nÒn kinh tÕ. ¤ng b¸c bá kh¸i niÖm nhµ n−íc tèi thiÓu vµ ®Ò xuÊt chñ Tuy nhiªn, do kh«ng thÊy ®−îc tr−¬ng më réng chøc n¨ng cña nhµ nh÷ng m©u thuÉn néi t¹i cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng TBCN, nªn niÒm tin cña n−íc, xem ®ã lµ ph−¬ng tiÖn duy nhÊt A. Smith vµo sù hµi hßa tù ph¸t cña x· ®Ó tr¸nh khái sù ph¸ hñy hoµn toµn c¸c héi trong c¬ chÕ thÞ tr−êng tù do ®· thÓ chÕ kinh tÕ ®−¬ng thêi. ¤ng nhÊn kh«ng hÒ ®−îc thùc tÕ chøng minh (3, m¹nh: Ngoµi viÖc ®øng ra g¸nh lÊy mét tr.44), nh− chÝnh c¸c nhµ nghiªn cøu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp vÒ møc ®Çu t− cã lÞch sö t− t−ëng kinh tÕ ë ph−¬ng T©y thÓ thùc hiÖn ®−îc, nhµ n−íc cÇn ph¶i sau nµy ®· nhËn xÐt. cã chÝnh s¸ch t¸c ®éng ®Õn viÖc gi¶m l·i suÊt ng©n hµng nh»m khuyÕn khÝch c¸c §Æc biÖt, tr−íc nh÷ng hËu qu¶ x· nhµ kinh doanh vay vèn ®Ó ®Çu t− më héi nÆng nÒ g©y ra bëi cuéc ®¹i khñng réng s¶n xuÊt hµng hãa vµ dÞch vô, qua ho¶ng kinh tÕ b¾t nguån tõ Mü råi lan ®ã võa kÝch thÝch nhu cÇu cña ng−êi nhanh ra toµn thÕ giíi TBCN trong tiªu dïng võa t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm nh÷ng n¨m 1929-1933, Tæng thèng Mü míi cho ng−êi lao ®éng. lóc ®ã lµ F. Roosevelt ®· buéc ph¶i tõ bá lý luËn vÒ bµn tay v« h×nh cña c¬ chÕ Râ rµng, theo lý thuyÕt cña Keynes, thÞ tr−êng ®Ó chuyÓn sang thùc hiÖn rèt cuéc kh«ng cã c¬ chÕ tù ®éng b¶o mét sè chÝnh s¸ch can thiÖp cÊp thêi cña ®¶m an toµn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng nhµ n−íc nh»m h¹n chÕ tÝnh v« chÝnh tù do. V× thÕ, «ng chñ tr−¬ng: NÒn kinh phñ cña tù do c¹nh tranh vµ gi¶i quyÕt tÕ thÞ tr−êng ph¶i ®−îc ®iÒu tiÕt bëi nhµ c¸c vÊn ®Ò x· héi nãng bá ...