CYTOKINE – Phần 6

Trong đáp ứng miễn dịch lần đầu, một tế bào B nghỉ ngơi được hoạt hoá bởi kháng nguyên và các cytokine khác nhau của tế bào Th sẽ tiến triển từ trạng thái G0 vào chu trình tế bào rồi sau đó là tăng sinh và biệt hoá để rồi tạo ra các tế bào plasma làm nhiệm vụ chế tiết kháng thể. Quá trình hoạt hoá một tế bào B nghỉ ngơi cần phải có sự gắn của kháng nguyên vào kháng thể đã có sẵn trên màng tế bào và cũng cần phải có các tín...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CYTOKINE – Phần 6 CYTOKINE – Phần 6Sự hoạt hoá lympho BTrong đáp ứng miễn dịch lần đầu, một tế bào B nghỉ ngơi được hoạt hoá bởi khángnguyên và các cytokine khác nhau của tế bào Th sẽ tiến triển từ trạng thái G0 vàochu trình tế bào rồi sau đó là tăng sinh và biệt hoá để rồi tạo ra các tế bào plasmalàm nhiệm vụ chế tiết kháng thể. Quá trình hoạt hoá một tế bào B nghỉ ngơi cầnphải có sự gắn của kháng nguyên vào kháng thể đã có sẵn trên màng tế bào vàcũng cần phải có các tín hiệu đồng kích thích được tạo ra bởi IL-1 và IL-4. Các tếbào cũng có thể được hoạt hoá bằng các chất kích thích phân bào đối với tế bào B,là các lipopolysaccharide, hoặc bằng kháng thể kháng IgM gắn vào IgM trên bềmặt tế bào cùng với tín hiệu đồng kích thích là IL-4. Người ta đã chứng minh đượcrằng sự tương tác của kháng nguyên và kháng thể có sẵn trên màng tế bào đóngvai trò như một tín hiệu mở đường đẩy tế bào B nghỉ ngơi ở giai đoạn G0 vào giađoạn G1 sớm và ở giai đoạn này thì tế bào bắt đầu đáp ứng với IL-4. ở thời điểmnày sự tương tác của IL-4 với các tế bào B đóng vai trò như một tín hiệu mởđường chuyển tế bào từ giao đoạn G1 sớm sang G1 muộn. Interleukin-4 còn cóchức năng như một tín hiệu thúc đẩy đ ưa tế bào B qua điểm giới hạn G1 vào pha Scủa chu trình tế bào (hình 11.9b). Sự hoạt hoá của tế bào B, vai trò của IL-4 và cáccytokine khác sẽ được trình bầy chi tiết hơn trong chương đáp ứng miễn dịch thểdịch.Vai trò của cytokine trong đáp ứng vi êmTrong đáp ứng với các trường hợp nhiễm trùng hoặc tổn thương mô thì một chuỗihoàn chỉnh các yếu tố không đặc hiệu hay còn gọi là đáp ứng trong pha cấp (acute-phase response - APR) được khởi động để cung cấp cho cơ thể khả năng phòng vệsớm bằng cách hạn chế tổn th ương mô chỉ tập trung ở vị trí nhiễm trùng hoặc vị tríthương tổn thôi. Ðáp ứng trong pha cấp bao gồm cả các đáp ứng toàn thân và tạichỗ. Ðáp ứng viêm tại chỗ phát triển khi các yếu tố gây đông vón đ ược tạo ratrong huyết tương dẫn tới sự hoạt hoá các cục máu, sự tạo thành của kinin, và cáccon đường tiêu sợi fibrin. Các cytokine khác nhau cũng cho thấy là có ảnh hưởngđến đáp ứng viêm tại chỗ thông qua khả năng làm thúc đẩy cả khả năng bám dínhcủa các tế bào viêm vào các tế bào nội mô mạch máu và khả năng di chuyển xuyênqua thành mạch vào kẽ mô. Ðiều này dẫn đến sự tụ tập của các tế bào lympho,bạch cầu trung tính, các tế bào mono, bạch cầu ái toan, bạch cầu ái kiềm và các tếbào mast tại vị trí mô tổn thương và tại đó các tế bào này sẽ tham gia vào quá trìnhthanh lọc các kháng nguyên.Ðáp ứng toàn thân bao gồm phản ứng sốt, tăng tổng hợp các hormone như ACTHvà hydrocortisone, tăng tạo bạch cầu, và tăng sản xuất một số lượng lớn cácprotein của pha viêm cấp có nguồn gốc từ tế b ào gan bao gồm protein phản ứng C(C-reactive protein - CRP) và yếu tố dạng tinh bột A huyết thanh (SAA). Thânnhiệt tăng ức chế sự phát triển của một số tác nhân gây bệnh và hình như còn làmtăng đáp ứng miễn dịch chống lại tác nhân gây bệnh. Protein phản ứng C l à mộtprotein xuất hiện đầu tiên trong pha viêm cấp mà nồng độ của nó trong huyếtthanh tăng lên đến 1000 lần trong đáp ứng viêm cấp. Protein này bao gồm 5polypeptide giống hệt nhau liên kết với nhau bằng các liên kết không đồng hoá trị.Protein C có thể gắn vào rất nhiều vi sinh vật khác nhau và hoạt hoá bổ thể dẫnđến lắng đọng yếu tố bổ thể C3b trên bề mặt vi sinh vật. Các tế bào làm nhiệm vụthực bào thì lại có thụ thể dành cho C3b và vì thế thực bào các vi sinh vật đã bịgắn C3b trên bề mặt.Phản ứng viêm trong pha viêm cấp được bắt đầu sau khi có sự hoạt hoá của cácđại thực bào mô và giải phóng 3 cytokine đó là TNF-α, IL-1 và IL-6. Ba cytokinenày hoạt động hiệp đồng với nhau tạo ra rất nhiều thay đổi to àn thân và tại chỗ màta thấy trong pha viêm cấp. Cả ba cytokine này tác động tại chỗ lên các nguyênbào sợi và các tế bào nội mô gây ngưng tập tế bào và tăng tính thấm thành mạch.Cả TNF và IL-1 gây tăng biểu lộ các phân tử kết dính trên bề mặt các tế bào nộimô mạch máu. TNF gây tăng xuất hiện của ELAM-1 một phân tử kết dính bạchcầu nội mô gắn chọn lọc vào các bạch cầu trung tính. IL-1 gây tăng xuất hiện củaICAM-1 và VCAM-1 là các phân tử gây kết dính tế bào vào tế bào dành cho các tếbào lympho và tế bào mono. Các bạch cầu trung tính, tế bào mono và các lymphobào tuần hoàn trong máu khi nhận ra các phân tử kết dính này sẽ dính vào thànhmạch máu và sau đó chui qua thành mạch để vào kẽ mô (hình 11-10a). IL-1 vàTNF còn tác động lên các đại thực bào và các tế bào nội mô làm cho các tế bàonày sản xuất ra IL-8. IL-8 tham gia vào việc tập trung các bạch cầu trung tính tạimột vị trí nào đó bằng cách làm tăng khả năng dính của các tế bào này vào các tếbào nội mô mạch máu và bằng cách hoạt động như một yếu tố hoá hướng độngmạnh. Các cytokine khác cũng hoạt động nh ư các chất hoá hướng động đối với rấtnhiều quần thể bạch cầu khác nhau, ví dụ như IFN-( hấp dẫn theo kiểu hoá h ướngđộng đối với các đại thực bào dẫn đến tăng số lượng các tế bào thực bào tại vị trímà kháng nguyên khu trú. Hơn nữa IFN-( và TNF hoạt hoá đại thực bào và bạchcầu trung tính tăng cường hoạt động thực bào và giải phoáng các enzym có tácdụng phá huỷ vào kẽ mô.Hoạt động phối hợp của IL-1, TNF và IL-6 cũng có vai trò trong rất nhiều biến đổitoàn thân trong pha viêm cấp. Mỗi một trong số các cytokine này tác động lênvùng dưới đồi đều gây ra sốt. Trong vòng 12 đến 24 giờ của pha viêm cấp, nồngđộ của IL-1, TNF và IL-6 tăng lên làm cho các các tế bào gan sản xuất các proteincủa pha viêm cấp. TNF còn hoạt động trên các tế bào nội mô mạch máu và các đạithực bào gây chế tiết các yếu tố kích thích tạo thành các bào lạc như M-CSF, G-CSF và GM-CSF. Sự tạo thành của các yếu tố kích thích tạo bào lạc sẽ dẫn đến sựsản xuất của các yếu tố tạo máu dẫn đến tăng tạm thời số lượng bạch cầu cần thiếtđể chống lại nhiễm trùng.TNF, IL-1 và ...