ĐÀ LẠT NĂM XƯA - Bác sĩ Yersin

ĐÀ LẠT NĂM XƯA Bác sĩ Yersin đặt chân lên cao nguyên Lang Bi-anlexandre John Émile Yersin (A-le-xăn-đrơ Giôn Ê-mi-lơ Y-e-xen) sinh ngày 229-1863 tại một vùng quê miền núi ở Lavaux (La-vô), thuộc tổng Vaud (Vô), nước Thụy Sĩ. Năm 1685, vua Louis (Lu-i) XIV huỷ bỏ chỉ dụ Nantes (Năng-tơ), không còn đối xử bình đẳng với những người theo giáo phái Calvin (Can-ven) như trước. Tổ tiên bên ngoại của Yersin bị khủng bố phải rời quê cha đất tổ vùng Languedoc (Lăng-gơ-đốc) (miền Nam nước Pháp), di cư sang Thụy Sĩ. Yersin là con út trong...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐÀ LẠT NĂM XƯA - Bác sĩ Yersin ĐÀ LẠT NĂM XƯA Bác sĩ Yersin đặt chân lên cao nguyên Lang Bi-anlexandre John Émile Yersin (A-le-xăn-đrơ Giôn Ê-mi-lơ Y-e-xen) sinh ngày 22-9-1863 tại một vùng quê miền núi ở Lavaux (La-vô), thuộc tổng Vaud (Vô),nước Thụy Sĩ. Năm 1685, vua Louis (Lu-i) XIV huỷ bỏ chỉ dụ Nantes (Năng-tơ), khôngcòn đối xử bình đẳng với những người theo giáo phái Calvin (Can-ven) nhưtrước. Tổ tiên bên ngoại của Yersin bị khủng bố phải rời quê cha đất tổ vùngLanguedoc (Lăng-gơ-đốc) (miền Nam nước Pháp), di cư sang Thụy Sĩ. Yersin là con út trong một gia đình có ba anh chị em. Cha của Yersin làgiáo viên sinh học, thích nghiên cứu côn trùng học, từ trần ba tuần trước khiYersin ra đời. Năm 20 tuổi (1883), Yersin học ngành y tại Lausanne (Lô-dan-nơ) (ThụySĩ), sau đó tiếp tục học tại Marbourg (Mạc-bua) (Đức) và tốt nghiệp đại họcPa-ri (Pháp) với luận án Tiến sĩ y khoa về bệnh lao của thỏ. Từ năm 1886, Yersin làm việc tại Viện Pasteur (Pa-xtơ) Pa-ri và cộng tácvới bác sĩ Roux (Ru) tìm ra độc tố của vi khuẩn bệnh bạch hầu. Năm 1889, Yersin được trở lại quốc tịch Pháp. Trong những năm miệt mài nghiên cứu tại Viện Pasteur, Yersin đã chứngtỏ một thiên tài hiếm có, một con người giàu nghị lực, thông minh, ham tìmtòi, học hỏi. Tương lai tươi sáng mở ra trước mắt Yersin, nhưng Yersin lạihướng về những chân trời mới, muốn tìm ra lối thoát khỏi cuộc sống hiện tại:“Tôi luôn luôn mơ ước thám hiểm, khám phá đất lạ; khi còn trẻ, ta luôn luôntưởng tượng những điều kỳ lạ sẽ đến, không có gì là không thể không làmđược”. Thế rồi, vào năm 1890, Yersin bất ngờ tạm rời bỏ ngành vi trùng học,sống đời thuỷ thủ và nhà thám hiểm, mở đầu một quãng đời khác thường kéodài hơn 50 năm. Trước hết, Yersin nhận làm bác sĩ trên một con tàu của Hãng Vận tảiđường biển đến Viễn Đông. Sau 6 tháng hoạt động trên tuyến đường Sài Gòn -Ma-ni-la (Phi-líp-pin), Yersin chuyển sang làm việc trên con tàu “Sài Gòn” chạytừ Sài Gòn đến Hải Phòng và ngược lại. Những tháng đầu tiên trong nghề hàng hải đối với Yersin thật quyến rũ!Yersin chưa từng tiếp xúc với biển cả, nhưng trong thời thanh niên, Yersin đãquen với nước hồ Léman (Lê-măn). Khi thuyền lênh đênh trên đại dương,Yersin nhìn lên bầu trời và học cách xác định toạ độ; khi tàu cặp bến, Yersintập sự dùng kính thiên văn. Trong những năm sau, Yersin say mê thiên vănhọc và về sau tìm hiểu cả điện khí quyển, quang phổ mặt trời. Tàu chạy trên tuyến đường Sài Gòn - Hải Phòng, khi tiến lại gần bờ biển,lúc vượt sóng ra ngoài khơi xa. Dãy Trường Sơn hùng vĩ ở phía Tây hiện tratrước mắt Yersin gợi lại những kỷ niệm tuổi học trò. Ngày ấy, Yersin đã cùngcác bạn leo lên sườn núi Valais (Va-le). Dãy Trường Sơn tuy không có nhữngđường nét và màu sắc giống như dãy Alpes (An-pơ) nhưng có sức hấp dẫn kỳlạ. Yersin muốn tìm lại những cảm giác thân thiết xa xưa khi khám phá đượcnhững điều bí ẩn, đặt chân lên miền đất lạ. [34, 71 - 78] TRÊN ĐƯỜNG THÁM HIỂM Ngay trong chuyến đầu tiên nhìn thấy Nha Trang, phong cảnh Nha Trangđã quyến rũ tâm hồn Yersin. Yersin dự định đi bằng đường bộ từ Nha Trangđến Sài Gòn bằng cách trước tiên đi về hướng Tây đến tận dãy Trường Sơn,sau đó đi theo hướng Tây Nam để đến Sài Gòn. Yersin tính sẽ thực hiện chuyếnđi ngang qua vùng rừng núi hoàn toàn chưa được biết đến trong 10 ngày, đủthời gian để lên tàu trước khi tàu nhổ neo về lại Hải Phòng. Vào một ngày tháng 7 năm 1891, tàu cặp bến Nha Trang. Yersin liền đếngặp ông Lenormand (Lơ-noọc-măn), sĩ quan hàng hải, công sứ tỉnh Khánh Hoà,đang ở trong một mái nhà tranh trên bờ biển, gần một làng chài. Lenormandrất quan tâm đến ý định của Yersin, sẵn sàng giúp đỡ Yersin và nhờ các viênquan của thành Khánh Hoà tìm cho Yersin một người dẫn đường. Nhưng khôngmột người dân nào ở đây có gan mạo hiểm lên đến dãy Trường Sơn, một vùngrừng núi được coi như bất khả xâm phạm! Lenormand khuyên Yersin thay đổi ýđịnh, nên tiếp tục đi theo con đường cái quan đến Phan Rang, nơi ấy có thể cónhững đường mòn dẫn đến Trường Sơn. Trước đây, để tránh đàn áp tôn giáo,một linh mục truyền giáo ở Phan Rang đã trốn lên miền Thượng trong vùngrừng núi phía Tây. Yersin cưỡi ngựa đi trên đường cái quan lúc đó chỉ là một con đường mònvà đến Phan Rang trong thời gian ngắn nhất. Linh mục truyền giáo chỉ nhớmang máng về lần trốn lên xứ Thượng và khuyên Yersin tiếp tục cuộc hànhtrình đến Phan Rí, ở đó chắc chắn Yersin sẽ tìm được người dẫn đường lên vùngrừng núi. Yersin tiếp tục đi đến Phan Rí. Viên quan địa phương tìm ngay cho Yersinmột người biết rõ những nẻo đường tiến sâu vào dãy Trường Sơn. Không đợiđến ngày hôm sau, Yersin cùng một người hướng đạo khởi hành ngay từ giữatrưa. Về đồ đạc, Yersin chỉ mang theo vài hộp thịt bò, bánh quy khô do ngườinấu bếp trên tàu tặng Yersin. Tháng 7 là tháng của gió mùa Tây Nam, nhữngtrận giông bão dữ dội giáng xuống núi rừn ...