Đặc điểm dịch tễ học, lâm sàng, giải phẫu bệnh học của ung thư lưỡi tại Bệnh viện Chợ Rẫy

Bài viết trình bày nghiên cứu về đặc điểm dịch tễ học, lâm sàng, giải phẫu bệnh học của bệnh nhân ung thư lưỡi thực hiện trên 33 bệnh nhân bị ung thư lưỡi đến khám tại bệnh viện Chợ Rẫy từ 01/2009-12/2011.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm dịch tễ học, lâm sàng, giải phẫu bệnh học của ung thư lưỡi tại Bệnh viện Chợ Rẫy Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013 Nghiên cứu Y học ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ HỌC, LÂM SÀNG, GIẢI PHẪU BỆNH HỌC CỦA UNG THƯ LƯỠI TẠI BỆNH VIỆN CHỢ RẪY Nguyễn Thanh Tùng*, Trần Phan Chung Thủy*, Lý Xuân Quang*, Trần Minh Trường* TÓM TẮT Mục tiêu nghiên cứu: nghiên cứu về đặc điểm dịch tễ học, lâm sàng, giải phẫu bệnh học của bệnh nhân ung thư lưỡi đến khám tại bệnh viện Chợ Rẫy. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: hồi cứu mô tả 33 bệnh nhân bị ung thư lưỡi đến khám tại bệnh viện Chợ Rẫy từ 01/2009-12/2011. Kết quả: Tuổi trung bình 56,3 tuổi. Tỉ lệ nam/nữ : 5,6. Triệu chứng lâm sàng thường gặp: loét lưỡi. Bệnh nhân thường nhập viện ở giai đoạn muộn. Carcinome tế bào gai chiếm tỉ lệ cao nhất. Kết luận: Ung thư lưỡi là ung thư thường gặp nhất ở vùng miệng. Cần tuyên truyền giáo dục cho người dân về các yếu tố nguy cơ và dấu hiệu lâm sàng của bệnh. Từ khóa: Ung thư lưỡi, loét lưỡi, hạch cổ ABSTRACT EPIDEMIOLOGIC, CLINICAL AND PATHOLOGIC CHARACTERISTICS OF TONGUE CANCER AT CHORAY HOSPITAL Nguyen Thanh Tung, Tran Phan Chung Thuy, Ly Xuan Quang, Tran Minh Truong * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 - Supplement of No 1 - 2013: 431 - 434 Objective: Analyze epidemiologic, clinical and pathologic characteristics of tongue cancer cases at Cho ray Hospital. Method: retrospective study. Describe 33 tongue carcinomas at Cho ray Hospital from 01/2009 to 12/2011. Result: Mean age: 56.3. Male/Female: 5.6. Common clinical sign: ulcer. Most cases come at late stage. Squamous cell carcinoma is the most common. Conclusion: Tongue cancer is the most common cancer in the oral cavity. We should raise awareness about the risk factors and clinical signs of tongue cancer. Keywords: Tongue cancer, tongue ulcer, neck onde ĐẶT VẤN ĐỀ Ung thư lưỡi là bệnh lý do tăng sinh ác tính của niêm mạc hoặc mô liên kết của lưỡi. Ung thư lưỡi là loại ung thư thường gặp nhất (khoảng 30%) trong các ung thư vùng miệng. Xuất độ của ung thư lưỡi là khoảng 3/100.000 dân. Lưỡi là cơ quan nằm ở vị trí dễ quan sát nên có thể chẩn đoán và điều trị sớm. Tuy nhiên đa số bệnh nhân đến bệnh viện khi bệnh đã ở giai đoạn muộn. Để góp phần tìm hiểu về bệnh, chúng tôi tiến hành * Khoa Tai Mũi Họng - BV Chợ Rẫy Tác giả liên lạc: BSCKI Nguyễn Thanh Tùng nghiên cứu về đặc điểm dịch tễ học, lâm sàng, giải phẫu bệnh học của bệnh nhân ung thư lưỡi đến khám và điều trị tại khoa Tai Mũi Họng bệnh viện Chợ Rẫy từ 01/2009-12/2011. ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU Đối tượng Đối tượng nghiên cứu gồm 33 bệnh nhân ung thư lưỡi điều trị tại khoa Tai Mũi Họng bệnh viện Chợ Rẫy từ 2009-2011. ĐT: 0903127902 email: thanhtungng@yahoo.com Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2012 431 Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013 Nghiên cứu Y học Phương pháp nghiên cứu Phương pháp hồi cứu mô tả dựa vào hồ sơ bệnh án. KẾT QUẢ Giai đoạn thường gặp là T3 chiếm 36,3%. Dịch tễ học Bảng 1: Tần suất ung thư lưỡi dựa theo tuổi, giới Nhóm tuổi 0-39 40-49 50-59 60-69 >70 Tổng Hạch cổ sờ được trên lâm sàng trong 45,5% trường hợp. Kích thước hạch dưới 3cm (78,3%), cùng bên với sang thương nguyên phát chiếm 86,7%, nhiều nhất là nhóm I chiếm 55,7%. Nam Số trường hợp 1 5 8 13 1 % 3 15,1 24,2 39,3 3 Nữ Số trường hợp 0 1 2 2 0 % Giải phẫu bệnh học Thường gặp nhất là carcinome tế bào gai chiếm 97% trong đó chủ yếu là biệt hóa cao (54,5%), biệt hóa vừa (30,3%). 3 6 6 0 Tuổi trung bình 56,3 tuổi. Tuổi thường gặp: 60-69 tuổi. Nam: 28 trường hợp (85%). Tỉ lệ nam/nữ: 5,6. 76,3% nam giới có hút thuốc. 60,2 % nam giới có uống rượu. 52,6% nam giới vừa hút thuốc vừa uống rượu. Hình 2: Giải phẫu bệnh vi thể K lưỡi Lâm sàng Bảng 2: Các đặc điểm của ung thư lưỡi Đa số bệnh nhân đến khám trong vòng 6 tháng, chiếm 79,6%. Thời gian khởi bệnh trung bình là 4,8 tháng. Đặc điểm Số trường ung thư hợp Loại ung thư Carcinome tế bào gai 31 Loại khác 2 Vị trí Bờ lưỡi 26 Bụng lưỡi 5 Lưng lưỡi 1 Đầu lưỡi 1 Triệu chứng Loét 20 chính U 9 Đau 2 Hạch cổ 2 Phân loại mô Biệt hóa Cao 18 học Vừa 10 Kém 5 Triệu chứng thường gặp nhất là vết loét không lành chiếm 60,6%. 78,7% bướu ở bờ lưỡi. 44,8% trường hợp bướu xâm lấn sang các vị trí xung quanh trong đó sàn miệng thường gặp nhất chiếm 33,3%. % 94 6 78,7 15,3 3 3 60,6 27,4 6 6 54,5 30,3 15,2 Bảng 3: Xếp hạng theo giai đoạn TNM T N Hình 1: Đại thể K lưỡi 432 T1 T2 T3 T4 N0 Số trường hợp 8 10 12 3 18 % 24,2 30,3 36,3 8,9 54,5 N1 9 27,2 N2 N3 5 1 15,1 3,2 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2012 Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013 M Giai đoạn M0 M1 I II III IV Số trường hợp 32 1 6 6 13 8 % 97 3 18,2 18,2 39,4 24,2 BÀN LUẬN Dịch tễ Ung thư lưỡi thường xảy ra ở người lớn tuổi, hiếm gặp dưới 40 tuổi(6). Tuổi trung bình trong nghiên cứu của chúng tôi 56,3 tuổi, cũng phù hợp với các tác giả khác(4,5). Theo tác giả Kantola(2), tuổi trung bình là 64 (26 ...