Đặc điểm dịch tễ học và các yếu tố liên quan đến bệnh hen phế quản tại xã Hồng Thái, huyện An Dương, Hải Phòng

Bài viết trình bày mô tả thực trạng mắc bệnh hen phế quản ở người trưởng thành tại cộng đồng dân cư xã Hồng Thái, huyện An Dương, Hải Phòng năm 2013; Xác định các yếu tố nguy cơ liên quan đến tình trạng tăng nặng hoặc tần xuất xuất hiện cơn hen ở các bệnh nhân tại địa phương; Đánh giá nhận thức của các bệnh nhân tại địa phương về bệnh hen.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm dịch tễ học và các yếu tố liên quan đến bệnh hen phế quản tại xã Hồng Thái, huyện An Dương, Hải Phòng ĐẶC ĐIỂM DỊCH TẾ HỌC VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN BỆNH HEN PHẾ QUẢN TẠI XÃ HỒNG THÁI, HUYỆN AN DƯƠNG, HẢI PHÒNG Nguyễn Quang Chính, Phạm Huy Quyến Trung tâm Truyền thông GDSK Hải Phòng Tóm tắt nghiên cứu Nghiên cứu cắt ngang về tình hình mắc bệnh hen phế quản ở cộng đồng dân cư xã Hồng Thái, huyện An Dương, Hải Phòng được thực hiện tháng 9 năm 2013. Bằng phương pháp chọn mẫu toàn bộ, nghiên cứu đã tiến hành điều tra tại 1.993 hộ dân, 5.323 người trên >16 tuổi đã tham gia vào nghiên cứu, kết hợp với khám bệnh, phỏng vấn sâu 200 bệnh nhân. Kết quả thu được: tỷ lệ mắc bệnh hen ở người trưởng thành của cộng đồng là 3,76%, tỷ lệ này ở nam là 3,41% và ở nữ là 4,08%; bệnh có thể xuất hiện lần đầu ở mọi lứa tuổi, mắc bệnh trước 9 tuổi và 40- 59 tuổi chiếm tỷ lệ cao (10,5%; 44,5%); bệnh có tính chất mạn tính, kéo dài nhiều năm; đa số bệnh nhân có cơ địa dị ứng (38,5%) hoặc gia đình có người mắc bệnh hen (24,0%), các yếu tố thúc đẩy cơn hen xuất hiện gồm thay đổi thời tiết (93,0%), gắng sức (59%), nhiễm lạnh (50,0%), nhiễm khuẩn hô hấp, khói thuốc, bụi, thức ăn… Người dân có hiểu biết đúng đắn về hậu quả, tác hại của bệnh hen; về cách điều trị dự phòng kiểm soát hen và hiệu quả mang lại của biện pháp đó chiếm tỷ lệ thấp, lần lượt là: 42,0%, 8,0%, và 57,5%. Tương ứng với hiểu biết chung ở mức độ tốt là 5,0%, hiểu biết trung bình 12,0%, hiểu biết kém 83,0%. 1. Đặt vấn đề Hen phế quản hiện đang là bệnh xã hội mang tính toàn cầu liên quan đến nhiều quốc gia trong đó Việt Nam không phải là ngoại lệ, bởi tỷ lệ mắc cao, gia tăng nhanh và ảnh hưởng đến sức khoẻ, sinh mạng của nhiều người. Nước ta chưa có nghiên cứu điều tra tổng thể tỷ lệ mắc hen trên phạm vi cả nước và chương trình điều trị kiểm soát hen tại cộng đồng theo GINA mới được triển khai và hầu như còn ít các nghiên cứu đánh giá tính phổ biến cũng như hiệu quả của hoạt động đó. Do vậy nghiên cứu tình hình mắc hen, các yếu tố nguy cơ liên quan đến tần xuất mắc bệnh, công tác điều trị kiểm soát hen ra sao tại các địa phương, vùng miền, để kịp thời kiến nghị các giải pháp hợp lý nhằm tăng cường công tác phòng chống bệnh hen ở địa phương là rất cần thiết. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu này tại cộng đồng xã Hồng Thái, huyện An Dương, Hải Phòng với các mục tiêu: 1. Mô tả thực trạng mắc bệnh hen phế quản ở người trưởng thành tại cộng đồng dân cư xã Hồng Thái, huyện An Dương, Hải Phòng năm 2013. 2. Xác định các yếu tố nguy cơ liên quan đến tình trạng tăng nặng hoặc tần xuất xuất hiện cơn hen ở các bệnh nhân tại địa phương. 3. Đánh giá nhận thức của các bệnh nhân tại địa phương về bệnh hen. 83 2. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu 2.1. Đối tượng nghiên cứu - Người dân trên 16 tuổi, đang sinh sống tại xã Hồng Thái, huyện An Dương. - Các bệnh nhân hen phế quản hiện mắc. 2.2. Phương pháp nghiên cứu 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu: Mô tả cắt ngang. 2.2.2.Cỡ mẫu và cách chọn mẫu: Chọn mẫu toàn bộ. - Chọn toàn bộ 5.323 người trên 16 tuổi đang sinh sống tại xã Hồng Thái. - Chọn toàn bộ bệnh nhân hen phế quản hiện mắc. Tiêu chuẩn chẩn đoán hen phế quản (theo hướng dẫn của GINA về chẩn đoán hen tại cộng đồng): + Hen điển hình khi hiện tại hay trong tiền sử có 4 dấu hiệu sau: Cơn khó thở tái đi tái lại nhiều lần, thở khò khè cò cử tái phát nhiều lần; ho dai dẳng kèm khạc đờm trắng tái phát; nặng ngực tái phát nhiều lần. Các dấu hiệu trên thường xảy ra trong hoàn cảnh giống nhau như thay đổi thời tiết, gắng sức, tiếp xúc với dị nguyên, nhiễm khuẩn hô hấp, cơn khó thở hay xuất hiện hoặc nặng lên về đêm và gần sáng, có thể tự hồi phục. + Trường hợp hen không điển hình khi người bệnh chỉ có khò khè dai dẳng, ho dai dẳng tái phát, nặng ngực kết hợp với tiền sử bản thân, gia đình có cơ địa mắc hen hoặc bệnh dị ứng, hoặc khi đó có kết quả điều trị đáp ứng tốt với thuốc corticoid hoặc thuốc giãn phế quản cũng có giá trị chẩn đoán mắc bệnh hen. Loại trừ các trường hợp khó thở do các nguyên nhân khác. 2.2.3. Thu thập và xử lý số liệu - Thu thập số liệu bằng cách phỏng vấn trực tiếp đối tượng tại hộ gia đình, phỏng vấn sâu bệnh nhân, khám lâm sàng, đo lưu lượng đỉnh thở ra, thu thập các kết quả xét nghiệm liên quan. - Công cụ nghiên cứu: phiếu điều tra, bảng câu hỏi, phiếu phỏng vấn sâu cho từng nhóm đối tượng nghiên cứu, dụng cụ khám bệnh, lưu lượng đỉnh kế… - Xử lý số liệu: bằng phần mềm SPSS 84 3. Kết quả nghiên cứu 3.1. Tình hình mắc bệnh hen phế quản Bảng 1: Phân bố bệnh nhân hen phế quản theo giới Đối tượng Tổng ...