Đặc điểm hình ảnh học ở bệnh nhân đau vùng thắt lưng

Mục tiêu nghiên cứu phân tích đặc điểm hình ảnh cộng hưởng từ (MRI) trên bệnh nhân đau cột sống thắt lưng nhằm xác định nguyên nhân và có phương pháp điều trị thích hợp. Nghiên cứu mô tả tiến cứu trên 55 bệnh nhân đau lưng. Tất cả được khám lâm sàng tỉ mỉ. Chụp X-quang quy ước và MRI được thực hiện trên những bệnh nhân đau lưng này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm hình ảnh học ở bệnh nhân đau vùng thắt lưngY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010Nghiên cứu Y họcĐẶC ĐIỂM HÌNH ẢNH HỌCỞ BỆNH NHÂN ĐAU VÙNG THẮT LƯNGLê Tự Phương Thảo*, Võ Hoàng Nghiệp**TÓM TẮTMục tiêu nghiên cứu: Phân tích ñặc ñiểm hình ảnh cộng hưởng từ (MRI) trên bệnh nhân ñau cột sống thắt lưng nhằmxác ñịnh nguyên nhân và có phương pháp ñiều trị thích hợp.Phương pháp: Nghiên cứu mô tả tiến cứu trên 55 bệnh nhân ñau lưng. Tất cả ñược khám lâm sàng tỉ mỉ. Chụp X-quangquy ước và MRI ñược thưc hiện trên những bệnh nhân ñau lưng này.Kết quả: Qua khảo sát 55 bệnh nhân ñau lưng có chụp X-Quang quy ước và MRI cho thấy: tuổi trung niên (41-60)thường gặp nhất (50,9%), yếu tố khởi phát chiếm 72,7%, ñau lan theo rễ L5 (43,6%), rễ S1 (34,5%), cả rễ L5 và S1 (78,1%).Dấu hiệu ñau theo rễ (chủ yếu rễ L5 và S1) tương quan với vị trí ñĩa thoát vị (ñĩa L4-L5 và L5-S1), p=0,026. Hướng thoát vịngang có tương quan với chân bị ảnh hưởng (p=0,000).Kết luận: Chụp MRI ghi nhận có 98,2% là bất thường, chỉ 1,8% là bình thường. MRI có giá trị trong chẩn ñoán thoát vịñĩa ñệm thắt lưng gây chèn ép rễ (74,5%).Từ khóa: Cộng hưởng từ cột sống, ñau thắt lưng, thoát vị ñĩa ñệm thắt lưng.ABSTRACTTHE CHARACTERISTIC OF MRI IN LUMBAR PAIN PATIENTSLe Tu Phuong Thao, Vo Hoang Nghiep* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 14 - Supplement of No 2 - 2010: 142 - 147Background: Analyze the manifestations of MRI (magnetic resonance imaging) in lumbar pain patients, to identify thecause and appropriate treatment.Methods: Fifty-fine patients with lumbar pain were reviewed prospectively, case series. An extensive neurologicalexamination was performed all patients. All patients were investigated by plain radiography and MRI of lumbar spine.Results: In 55 patients, middle-age (41-60 year old) was the most common seen about 50.9%. The onset riskfactors were about 72.7%. The pain of L5 root was counted 43.6%, of S1 root about 34.5%. The reduced or loss ofAchilles reflex correlated with herniated L5-S1 discs (p=0.03). The horizontal herniation correlated with affected leg.Conclusions: MRI was abnormality about 98.2% in lumbar pain patients. MRI play an important role in diagnosis ofherniation of lumbar intervertebral disc, causing root compression (74.5%).Keywords: spinal cord MRI, low back pain, lumbar disc herniationĐẶT VẤN ĐỀĐau lưng là triệu chứng rất phổ biến, thường gặp ở tuổi lao ñộng nên ảnh hưởng lớn ñến chất lượng cuộc sống vàhiệu suất lao ñộng của xã hội. Việc tầm soát nguyên nhân ñể có một chẩn ñoán sớm, chính xác và một chỉ ñịnh ñiều trịthích hợp là cần thiết. MRI là chọn lựa tối ưu bởi khả năng khảo sát ñược nhiều mặt phẳng và phát hiện tổn thương mômềm tốt lại không xâm lấn, không nhiễm tia xạ cho bệnh nhân.Các nghiên cứu trước ñây về ñặc ñiểm lâm sàng và MRI của thoát vị ñĩa ñệm ở bệnh nhân ñau thần kinh tọa…ñi thiên vềmột nguyên nhân gây ra ñau lưng, chưa cho thấy cái nhìn tổng quát về hình ảnh học trên bệnh nhân ñau lưng. Điều này lại cầnthiết cho việc ra chỉ ñịnh MRI ñể phát hiện sớm nguyên nhân gây bệnh.Mục tiêu nghiên cứuKhảo sát ñặc ñiểm lâm sàng ñau vùng thắt lưng.Khảo sát ñặc ñiểm MRI vùng cột sống thắt lưng.Đánh giá sự tương quan giữa lâm sàng và MRI.ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨUĐối tượng nghiên cứuBệnh nhân ñến khám ñau thắt lưng tại phòng khám nội thần kinh Bệnh viện Chợ Rẫy và BV Đại học Y Dược có thựchiện hai khảo sát hình ảnh học là chụp X-Quang quy ước và MRI cột sống thắt lưng.Phương pháp nghiên cứuNghiên cứu mô tả tiến cứu các trường hợp lâm sàng.* Bộ môn Thần kinh ĐHYK Phạm Ngọc Thạch ** Khoa Hồi Sức Cấp Cứu Bệnh viện Cái Bè, Tiền GiangTác giả liên lạc: BS. Lê Tự Phương Thảo ĐT: 0908227845 Email: letuphuongthao@gmail.comHội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Đại Học Y Phạm Ngọc Thạch Năm 2010142Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010Nghiên cứu Y họcThông tin ñược thu thập theo mẫu bệnh án thống nhất.Khai thác bệnh sử, tiền sử, thăm khám ñể ñánh giá các ñặc ñiểm lâm sàng.Khảo sát hình ảnh học: các biểu hiện thoái hóa cột sống, bệnh lý ñĩa ñệm, chèn ép ống sống, hẹp lỗ liên hợp, chèn ép rễthần kinh, trượt ñốt sống, dày dây chằng vàng.Số liệu ñược xử lý và phân tích bằng phần mềm thống kê SPSS 17.0.Thời gian nghiên cứu từ tháng 11 năm 2008 ñến tháng 5 năm 2009.KẾTQUẢĐặc ñiểm lâm sàngCác nhóm tuổiBiểu ñồ theo nhóm tuổi60.0tỷlệ%50.040.030.0Percent20.010.0.0tuoi (20-40)tuoi (41-60) tuoi (61-90)nhom tuoiBiểu ñồ 1: Nhóm tuổiNhận xét: tuổi gặp nhiều nhất là tuổi trung niên (41-60) chiếm 50,9%Giới tínhNam 51%, nữ 49%.Nhận xét: Số lượng bệnh nhân nam và nữ gần tương ñương.Yếu tố khởi phátKhông rõChấn thươngCD ñột ngộtTỷ lệ %Gắng sứcNâng VN010203040Biểu ñồ 2: Yếu tố khởi phátNhận xét: Yếu tố khởi phát ñau lưng chiếm 72,7%. Có 27,3% không rõ yếu tố khởi phát.Hướng lan của ñauKhông rõTheo rễ L3, L4Tỷ lệ %Theo rễ S1Theo rễ L50204060Biểu ñồ 3: Hướ ...