Đặc điểm hình thái và giải phẫu các loài của chi ocimum họ bạc hà (lamiaceae) ở Việt Nam

Trong nghiên cứu này với mục đích khảo sát đặc điểm hình thái và giải phẫu của 4 loài trong chi Ocimum gồm O. tenuiflorum L., O.gratissimum L., O. basilicum L., O. americanum L. một thứ O. basilicum var. pilosum (Willd.) Benth...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm hình thái và giải phẫu các loài của chi ocimum họ bạc hà (lamiaceae) ở Việt NamNghiên cứu Y họcY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI VÀ GIẢI PHẪU CÁC LOÀI CỦA CHI OCIMUMHỌ BẠC HÀ (LAMIACEAE) Ở VIỆT NAMTrần Lê Ánh Thùy*, Trương Thị Đẹp*TÓM TẮTMở đầu: Chi Ocimum họ Bạc hà (Lamiaceae) ở Việt Nam có 4 loài. Những loài này được dùng để chiết tinhdầu, làm thuốc giải cảm, giải nhiệt, lợi tiểu, … Góp phần phân biệt các loài trong chi Ocimum, trong nghiên cứunày chúng tôi khảo sát đặc điểm hình thái và giải phẫu của 4 loài trong chi Ocimum gồm O. tenuiflorum L., O.gratissimum L., O. basilicum L., O. americanum L. một thứ O. basilicum var. pilosum (Willd.) Benth..Phương pháp nghiên cứu: Mô tả và chụp hình các đặc điểm hình thái và giải phẫu. Vi phẫu của thân, lá vàcuống lá được nhuộm bằng phẩm nhuộm son phèn và lục iod. Xác định tên khoa học của loài bằng cách dựa vàocác tài liệu và so sánh với đặc điểm hình thái của cây khảo sát, đồng thời so sánh với loài chuẩn tiêu bản khô ởViện Sinh học Nhiệt đới Tp. Hồ Chí Minh.Kết quả: Hình thái: Các loài này toàn cây có mùi rất thơm, thân vuông. Lá đơn, mọc đối chéo chữ thập.Cụm hoa kiểu chùm xim bó ở ngọn cành. Đài hình chuông, trên chia 2 môi 1/4. Tràng chia 2 môi 4/1. Bộ nhị kiểu2 trội hướng xuống môi dưới. Đĩa mật ở gốc bầu dạng 4 gờ nạc. Quả bế 4, rốn hơi hẹp ở đáy, đựng trong đàiđồng trưởng màu vàng nâu khô xác. Giải phẫu: Vi phẫu thân non vuông, mô dày góc tập trung nhiều dưới biểubì của 4 góc thân; trụ bì hóa mô cứng; tầng sinh bần xuất hiện dưới trụ bì; có thể có sợi libe. Thân, lá, cuống láđều có lông tiết và lông che chở đa bào một dãy.Kết luận: Hình dạng vi phẫu cuống lá và phiến lá của các loài trong chi Ocimum rất khác nhau. Đặc điểmnày góp phần cùng với đặc điểm hình thái để phân biệt các loài trong chi Ocimum.Từ khóa: Họ Bạc hà, Ocimum, hình thái, giải phẫu, O. tenuiflorum, O. gratissimum, O. basilicum, O.americanum,O. basilicum var. pilosumABSTRACTMORPHOLOGICAL AND ANATOMICAL CHARACTERISTICS OF THE SPECIESIN GENUS OCIMUM (LAMIACEAE) IN VIETNAMTran Le Anh Thuy, Truong Thi Dep* Y Hoc TP. Ho Chi Minh* Vol. 15 - Supplement of No 1 - 2011: 378 - 385Background: Genus Ocimum (Lamiaceae) has four species in Vietnam. These species are used to extractessential oil, as an cold remedy, diuretic,... Contributing to distinguish species in the genus Ocimum, in thisstudy we examine the morphological and anatomical characteristics of four species in the genus Ocimum,including O. tenuiflorum L., O. gratissimum L., O. basilicum L., O. americanum L. and a varietas O. basilicumvar. pilosum (Willd.) Benth.Research methods: Description and photograph of morphological and anatomical characteristics. The stem,leaf and petiole sections were stained with carmine alum and iodine green dye. The scientific names of specieswere determined by relying on the documents and comparing morphological characteristics of the tree survey,and compared with herbarium type species in the Tropical Biology Institute Hochiminh city.Results: Morphology: mostly aromatic herbs, quadrangular stems. Leaves opposite, simple. Inflorescence*Bộ môn Thực vật Khoa Dược-Đại học Y Dược TP. Hồ Chí MinhTác giả liên lạc: PGS. TS. Trương Thị Đẹp ĐT: 0909513419Email: trgdep@gmail.com378Chuyên Đề Dược KhoaY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011Nghiên cứu Y họcterminal, verticillate-cyme (6 flowers in a verticel) formed raceme. Calyx persistent, 2-lipped 1/4. Corolla 2-lipped4/1. 4 stamens, anterior 2 longer, declined on lower corolla lip. Hypogynous disk present. Fruit is 4 dry nutletsenclosed in the persistent calyx. Anatomy: Young stems usually tetragonal, collenchyma was present usually atthe corners of stem; pericycle form sclerenchyma groups; cork cambium is found within the pericycle; possiblephloem fibers. Stems, leaves and petiole have glandular hairs and range of multicellular hairs.Conclusion: The petioles and leaves sections of species in the genus Ocimum are very different. This featureand morphological characteristics contribute to distinguish the species of the genus Ocimum.Keywords: Lamiaceae, Ocimum, morphology, anatomy, O. tenuiflorum, O. gratissimum, O. basilicum, O.americanum,O. basilicum var. pilosummục tiêu nhằm phân biệt về hình thái và giảiĐẶT VẤN ĐỀphẫu của các loài trong chi Ocimum để tránhChi Ocimum họ Bạc hà (Lamiaceae) ở Việtnhầm lẫn khi thu hái sử dụng cũng như phụcNam được ghi nhận(9) có 4 loài: O. tenuiflorumvụ công tác kiểm nghiệm và giảng dạy mônL. (Hương nhu tía: HNT), O. gratissimum L.Thực vật dược, chúng tôi đã thu thập 4 loài và(Hương nhu trắng: HNTr), O. basilicum L.1 thứ vừa nêu trên của chi Ocimum để khảo sát(Húng quế: HQ), O. americanum L. (É hoang:về đặc điểm hình thái và vi học.EH); trong đó loài O. basilicum L. có một thứVẬTLIỆU - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUchuẩn là cây O. basilicum L. và một thứ khác làO ...