Đặc điểm hình thái và giải phẫu một số loài trong chi solanum L. ở Việt Nam

Đề tài bước đầu khảo sát đặc điểm hình thái và giải phẫu của 7 loài có ở Việt Nam: S. americanum Mill., S. coagulans Forssk., S. diphyllum L., S. melongena L. var. esculentum Ness. cultivar Bride và cultivar Kermit., S. pseudocapsicum L., S. spirale Roxb. và S. torvum Sw... Nghiên cứu tiến hành mô tả các đặc điểm hình thái và giải phẫu. Xác định tên khoa học dựa trên cáckhóa định loài và mẫu tiêu bản khô được lưu trữ tại Viện Sinh học nhiệt đới TP. Hồ Chí Minh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm hình thái và giải phẫu một số loài trong chi solanum L. ở Việt NamNghiên cứu Y họcY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI VÀ GIẢI PHẪU MỘT SỐ LOÀITRONG CHI SOLANUM L. Ở VIỆT NAMTrần Thị Thu Thủy, Liêu Hồ Mỹ Trang*TÓM TẮTMục tiêu: Solanum L. là chi lớn nhất và đặc trưng của họ Cà (Solanaceae). Đề tài bước đầu khảo sát đặcđiểm hình thái và giải phẫu của 7 loài có ở Việt Nam: S. americanum Mill., S. coagulans Forssk., S. diphyllumL., S. melongena L. var. esculentum Ness. cultivar Bride và cultivar Kermit., S. pseudocapsicum L., S. spiraleRoxb. và S. torvum Sw..Phương pháp nghiên cứu: Mô tả các đặc điểm hình thái và giải phẫu. Xác định tên khoa học dựa trên cáckhóa định loài và mẫu tiêu bản khô được lưu trữ tại Viện Sinh học nhiệt đới TP. Hồ Chí Minh.Kết quả: Chi Solanum L. có một số đặc điểm đặc biệt như: Cây cỏ hay gỗ nhỏ. Lá đơn, mọc so le ở dưới vàtừng đôi ở đoạn mang hoa. Cụm hoa ngoài nách lá. Hoa đều, lưỡng tính hay đôi khi có thêm hoa đực, mẫu 5. Đàihợp. Tràng hình bánh xe. Nhị đính trên ống tràng, bao phấn xếp chụm thành một ống quanh vòi nhụy, mở bằnglỗ ở đỉnh. Lá noãn 2, đặt lệch, dính nhau thành bầu trên có 2 ô, thai tòa lồi. Quả mọng, hạt hình dĩa, mầm cong.Lông che chở đa bào thẳng hay phân nhánh. Libe quanh tủy hiện diện. Tinh thể calci oxalat dạng cát.Kết luận: Có thể nhận diện các loài trong chi Solanum L. dựa trên đặc điểm hình thái và giải phẫu.Từ khóa: Solanum, hình thái, giải phẫu.ABSTRACTMORPHOLOGICAL AND ANATOMICAL CHARACTERISTICS OF SOME SPECIESIN GENUS SOLANUM L. IN VIETNAMTran Thi Thu Thuy, Lieu Ho My Trang* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 1 - 2011: 476 - 480Objectives: Solanum L. is the biggest and specific genus of the family Solanaceae. Our subject isresearching morphological and anatomical characteristics of 7 species in Viet Nam such as: S. americanum Mill.,S. coagulans Forssk., S. diphyllum L., S. melongena L. var. esculentum Ness. cultivar Bride và cultivar Kermit.,S. pseudocapsicum L., S. spirale Roxb. and S. torvum Sw..Research methods: Description of morphological and anatomical characteristics. The scientific names ofspecies were determined by using the keys to species and comparing with herbarium type species in the TropicalBiology Institute HoChiMinh City.Results: The genus Solanum L. are herbs or small trees. Leaves simple, alternate below, but becoming pairedtowards the inflorescence. Inflorescences extra-axillary. Flowers bisexual or sometimes andromonoecious,actinomorphic, 5-merous. Corolla rotate or stellate. Stamens inserted high in corolla tube; anthers often conniventaround style, dehiscing by apical pores. Ovary 2 locular with enlarged placentae; ovules axile, numerous. Berriesmostly juicy; seeds discoid, embryo strongly curved. Hairs simple, branched, or stellate. Internal phloem present.The calci oxalate crystals in gtain of sand.Conclusion: Distinguishing the species of the genus Solanum L. relies on morphological and anatomicalcharacteristics.*Khoa Dược Đại Học Y Dược Thành phố Hồ Chí MinhTác giả liên lạc: ThS. Liêu Hồ Mỹ TrangĐT: 0909269326476Email: lieuhomytrang@gmail.comChuyên Đề Dược KhoaY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011Nghiên cứu Y họcKeywords: Solanum, morphology, anatomy.ĐẶT VẤN ĐỀSolanum L. là chi lớn nhất và đặc trưng củahọ Cà (Solanaceae) với 1000-2000 loài (trongtổng số 3000-4000 loài trong họ) phân bố trêntoàn thế giới, trong đó 30 loài có ở Việt Nam(5).Trên thế giới, cũng như ở Việt Nam, đã có rấtnhiều nghiên cứu về chi Solanum ở nhiều lĩnhvực: thực vật học, sinh học, y dược học,… chothấy đây là một chi quan trọng. Đề tài được thựchiện để góp phần bổ sung vào nguồn tài liệu vềThực vật Dược, phục vụ cho công tác giảng dạyvà nghiên cứu.PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUMẫu vật dùng để nghiên cứu là mẫu tươigồm các bộ phận: rễ, thân, lá, hoa và quả của cácloài trong chi Solanum L.. Nghiên cứu được tiếnhành qua các giai đoạn:- Thu thập 3-5 mẫu cây cho mỗi loài. Chụphình và ghi nhận đặc tính sinh thái. Mô tả đặcđiểm hình thái và giải phẫu các bộ phận, minhhọa bằng các hình chụp và các hình vẽ.- Xác định tên khoa học các loài dựa trêntheo các khóa định loài trong chi Solanum trongcác tài liệu(1,2,3,4,5), đối chiếu với mẫu tiêu bản khôlưu trữ tại Viện Sinh học nhiệt đới TP. HCM.KẾT QUẢKhảo sát bước đầu trên 8 mẫu: Solanumamericanum Mill. (Lù lù đực, Hột mít), S.coagulans Forssk. (Cà gai), S. diphyllum L. (Càhai lá), S. melongena L. var. esculentum Ness.(Cà tím) cultivar Bride và cultivar Kermit, S.pseudocapsicum L. (Cà sơri), S. spirale Roxb. (Càxoắn, Chanh trường), S. torvum Sw. (Cà dạihoa trắng).Đặc điểm chungHình tháiCây cỏ hay gỗ nhỏ. Lá đơn, mọc so le; đoạnmang hoa có hiện tượng lôi cuốn lá nên mỗimấu có một đôi gồm một lá to và một lá nhỏmọc thành góc 900; đáy phiến không đối xứng.Cụm hoa ngoài nách lá. Hoa đều, lưỡng tính,mẫu 5. Lá đ ...