Đặc điểm kiểu hình và di truyền phân tử của bệnh nhân đái tháo đường sơ sinh tại Bệnh viện Nhi Trung ương

Đái tháo đường (ĐTĐ) sơ sinh là tình trạng tăng glucose máu xuất hiện trong 6 tháng đầu sau đẻ. Bài viết trình bày các nội dung: Phát hiện đột biến của các gen ở các bệnh nhân đái tháo đường sơ sinh; Mô tả kiểu hình lâm sàng và hóa sinh ở bệnh nhân đái tháo đường sơ sinh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm kiểu hình và di truyền phân tử của bệnh nhân đái tháo đường sơ sinh tại Bệnh viện Nhi Trung ương TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 497 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2020 ĐẶC ĐIỂM KIỂU HÌNH VÀ DI TRUYỀN PHÂN TỬ CỦA BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG SƠ SINH TẠI BỆNH VIỆN NHI TRUNG ƯƠNG Cấn Thị Bích Ngọc*, Vũ Chí Dũng*TÓM TẮT 19 bệnh nhân có đột biến gen FOXP3, 1 bệnh nhân Đái tháo đường sơ sinh (ĐTĐSS) là bệnh có đột biến gen EIF2B1 và 1 bệnh nhân có độthiếm với tỷ lệ 1/300000-1/400000 trẻ sơ sinh đẻ biến gen IL2RA. Kết luận: phân tích gen chosống là tình trạng tăng glucose máu trong vòng 6 bệnh nhân ĐTĐSS giúp chẩn đoán xác địnhtháng đầu sau đẻ, phải điều trị bằng insulin. bệnh, hiểu rõ về cơ chế bệnh sinh và lựa chọnNguyên nhân của ĐTĐSS là do đột biến gen. phương pháp điều trị phù hợp.Chẩn đoán phân tử trong ĐTĐSS đóng vai trò Từ khóa: neonatal diabetes mellitus, Đái tháoquan trong thực hành lâm sàng. Mục tiêu: 1/ đường sơ sinh tạm thời, Đái tháo đường sơ sinhPhát hiện đột biến của các gen ở các bệnh nhân vĩnh viễnđái tháo đường sơ sinh. 2/ Mô tả kiểu hình lâmsàng và hóa sinh ở bệnh nhân đái tháo đường sơ SUMMARYsinh. Đối tượng và phương pháp: 51 bệnh nhân PHENOTYPE AND MOLECULARđược mô tả triệu chứng lâm sàng, sinh hóa và đột GENETICS OF PATIENTS WITHbiến gen. Bệnh nhân và bố mẹ được phân tích NEONATAL DIABETES MELLITUS INgen theo phương pháp PCR, giải trình tự gen thế VIETNAM NATIONAL CHILDRES’Shệ mới, PCR-methylation, cho các gen đã được HOSPITALxác định gây ĐTĐSS. Kết quả: 51 bệnh nhân Neonatal diabetes mellitus (NDM) is a raređược chẩn đoán 7-357 ngày tuổi (Trung vị: 44,5) (1:300,000-400,000 newborns) but potentiallytuổi thai 39,0 ± 1,7 tuần, cân nặng lúc sinh devastating metabolic disorder characterized by2698,0 ± 527,0g, cân nặng lúc sinh thấp < 10th hyperglycemia combined with low levels ofchiếm 64,7% các trường hợp. Tỷ lệ nhập viện có insulin.The major causes of neonatal diabeticbiểu hiện nhiễm toan xê tôn là 60,8% với pH mellitus are gene mutation. Molecular diagnosis7,14 ± 0,2, glucose máu 37,1 ± 12,9 mmol/l, of patients with NDM is important in clinicalHbA1C 7,26 ± 2,9 %. Phân tích gen có 14 bệnh practice. Objective:1/ To identify genenhân đột biến sai nghĩa dị hợp tử KCNJ11, 13 mutations in the patients with neonatal diabetes.bệnh nhân có đột biến ABCC8, 10 bệnh nhân có 2/To describle clinical and biochemistrybất thường vùng in dấu di truyền trên nhiễm sắc phenotypes of patient with NDM. Subject andthể số 6 (6q24), 9 bệnh nhân có đột biến gen methods: clinical features, biochemical finding,INS, 2 bệnh nhân có đột biến gen EIF2AK3, 1 mutation analysis of 51 cases from 51 unrelated families were study. DNA from patients and*Bệnh viện Nhi Trung Ương parents was mutation analysis by PCR orChịu trách nhiệm chính: Cấn Thị Bích Ngọc sequencing, PCR-methylation method for genesEmail: ngocctb@nhp.org.vn identified to cause diabetes. Rerults: 51 casesNgày nhận bài: 26.9.2020 onset at 7-357 days of age (median: 44.5) withNgày phản biện khoa học: 10.10.2020 gestation age of 39.0 ± 1.7 weeks and birthNgày duyệt bài: 19.11.2020 141 CHUYÊN ĐỀ SÀNG LỌC VÀ CHẨN ĐOÁN BỆNH DI TRUYỀNweight of 2698.0 ± 527.0g, low birth weight khi được chẩn đoán nhiễm toan xê tôn. Bệnhunder 10th in 64.7% cases. The rate of cases ĐTĐ sơ sinh nếu không được chẩn đoán vàadmitted with the feature of diabetes keton điều trị kịp thời sẽ tử vong hoặc di chứngacidosis is 60.8% with pH of 7.14 ± 0.2, blood tâm thần kinh.glucose of 37.1 ± 12.9mmol/L, HbA1C of 7.26 ± Nhờ những tiến bộ của di truyền phân tử,2.9%. Mutation analysis showed 14 patients with hiện nay, chúng ta có thể phát hiện đột biếnheterozygous for a KCNJ11missense mutation, gây ĐTĐ sơ sinh, giúp khẳng định chẩn13 patients with ABCC8 mutations, 10 patients đoán, quyết định phương pháp điều trị, tiênwith abnormal of imprinting on chromosom 6 lượng bệnh đối với bệnh nhân cũng như các(6q24), and 9 patients with INS mutation, two thành viên khác trong gia đình và tư vấn dipatients with EIF2AK3, one patient with FOXP3, truyền. Đặc biệt, phát hiện được các đột biếnone patient with EIF2B1 and one patient with gen gây ĐTĐ sơ sinh đã làm thay đổi chiếnIL2RA gene mutation. Conclusions: Determine lược điều trị. Chính vì vậy, nghiên cứu đượcgene mutations for neonatal diabetic mellitus tiến hành với các mục tiêu:help to confirm diagnosis, understand the 1. Phát hiện đột biến của các gen ở cácpathology, diagnosis and chose a suitable therapy bệnh nhân đái tháo đường sơ sinh. Key word: neonatal diabetes mellitus, 2. Mô tả kiểu hình lâm sàng và hóa sinh ởTransient neonatal diabetes, Permanent neonatal bệnh nhân đái tháo đường sơ sinh.diabetes. II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUI. ĐẶT VẤN ĐỀ 2.1. Đối tượng Đái tháo đường (ĐTĐ) sơ sinh là tình Đối tượng nghiên cứu bao gồm 51 bệnhtrạng tăng glucose máu xuất hiện trong 6 nhân nhỏ hơn 12 tháng tuổi được chẩn đoántháng đầu sau đẻ. Đây là bệnh lý bẩm sinh ĐTĐ tại Khoa Nội tiết - Chuyển hóa - Dihiếm gặp với tỷ lệ mới mắc là 1/215000 - truyền, Bệnh ...