ĐẶC ĐIỂM NGỮ NGHĨA CỦA CÂU HỎI 'YES-NO' TRONG TIẾNG ANH SO VỚI Ý NGHĨA TƯƠNG ĐƯƠNG TRONG TIẾNG VIỆT

Bài nghiên cứu này nhằm tìm hiểu về những đặc điểm ngữ nghĩa của câu hỏi “Yes-No” (Y-N) trong tiếng Anh, trên cơ sở đó xác lập những mô hình cấu trúc để chuyển nghĩa sang tiếng Việt. Với kết quả khảo sát, đề tài nêu lên một số khó khăn mà sinh viên thường gặp trong quá trình dịch câu hỏi “Yes-No” từ tiếng Anh sang tiếng Việt. Đề tài cũng đưa ra một số khuyến nghị về việc ứng dụng kết quả nghiên cứu cho dạy và học tiếng Anh nói chung, học môn dịch nói riêng....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐẶC ĐIỂM NGỮ NGHĨA CỦA CÂU HỎI “YES-NO” TRONG TIẾNG ANH SO VỚI Ý NGHĨA TƯƠNG ĐƯƠNG TRONG TIẾNG VIỆTTuyển tập Báo cáo “Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học” lần thứ 6 Đại học Đà Nẵng - 2008 NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM NGỮ NGHĨA CỦA CÂU HỎI “YES-NO” TRONG TIẾNG ANH SO VỚI Ý NGHĨA TƯƠNG ĐƯƠNG TRONG TIẾNG VIỆT AN INVESTIGATION INTO THE SEMANTICS OF YES-NO QUESTIONS IN ENGLISH VERSUS VIETNAMESE TRANSLATIONAL EQUIVALENTS SVTH : HỒ THỊ THANH HÀ Lớp: 04CNA07, Trường Đại học Ngoại ngữ GVHD: TS. NGŨ THIỆN HÙNG Khoa Tiếng Anh, Trường Đại học Ngoại ngữ TÓM TẮT Bài nghiên cứu này nhằm tìm hiểu về những đặc điểm ngữ nghĩa của câu hỏi “Yes -No” (Y-N) trong tiếng Anh, trên cơ sở đó xác lập những mô hình cấu trúc để chuyển nghĩa sang tiếng Việt. Với kết quả khảo sát, đề tài nêu lên một số khó khăn mà sinh viên thường gặp trong quá trình dịch câu hỏi “Yes-No” từ tiếng Anh sang tiếng Việt. Đề tài cũng đưa ra một số khuyến nghị về việc ứng dụng kết quả nghiên cứu cho dạ y và học tiếng Anh nói chung, học môn dịch nói riêng. ABSTRACT This study investigates the semantic features of Yes-No questions in English, based on which appropriate translational equivalents are suggested. From the findings, I attempt to identify the problems encountered by students when they interpret Yes -No questions into Vietnamese. Also, the implications for the language teaching and learning as well as translation work are put forward.1. Mở đầu1.1. Lý do chọn đề tài Để một cuộc hội thoại thành công chúng ta cần hiểu thật chính xác nghĩa hàm ẩn đằngsau mỗi phát ngôn (PN). Thông thường thì mỗi loại câu ta sử dụng để nói thường biểu hiệnmột nét nghĩa nhất định. Chẳng hạn như câu trần thuật thường dùng để miêu tả, khẳng địnhmột sự việc nào đó. Câu cầu khiến được dùng để thể hiện một mệnh lệnh, lời yêu cầu. Câunghi vấn dùng để hỏi. Tuy nhiên, nghĩa thật sự của một PN không phải được cấu tạo bởi bềmặt câu chữ mà phải được đặt vào trong từng ngữ cảnh cụ thể nhất định. Về nguyên tắc, chức năng cơ bản của một câu hỏi nói chung và câu hỏi Y-N nói riêng làđể hỏi một thông tin chưa biết. Tuy nhiên, bên cạnh mục đích để hỏi, câu hỏi “Y-N” còn thểhiện nhiều chức năng khác, tùy vào ngữ cảnh, như lời mời, lời đề nghị, yêu cầu…Xuất phát từnhững vấn đề được nêu ở trên, bài nghiên cứu này được tiến hành với mục đích xác địnhnhững nét nghĩa của câu hỏi Y-N, đồng thời cũng đưa ra một số đề nghị để chuyển tải nhữngnét nghĩa đó sang tiếng Việt.1.2. Mục đích, mục tiêu nghiên cứu1.2.1. Mục đích nghiên cứu Bài nghiên cứu này nhằm mục đích giúp người học tiếng Anh có thể hiểu và sử dụng câuhỏi Y-N một cách hiệu quả nhất trong giao tiếp hàng ngày.1.2.2. Mục tiêu nghiên cứu - Tìm hiểu những nét nghĩa của câu hỏi “Y-N” - Tìm hiểu những khó khăn của người học trong việc dịch những câu hỏi Y-N - Nêu lên một số kiến nghị đối với việc dạy và học tiếng Anh 278Tuyển tập Báo cáo “Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học” lần thứ 6 Đại học Đà Nẵng - 20081.3. Phạm vi nghiên cứu Bài nghiên cứu này chỉ đề cập đến vấn đề chức năng ngữ nghĩa của câu hỏi Y-N vànhững ý nghĩa tương đương của nó trong tiếng Việt. Dữ liệu nghiên cứu chỉ giới hạn trong cáctiểu thuyết và trong các truyện ngắn tiếng Anh bản song ngữ.1.4. Cơ sở lý thuyết1.4.1. Định nghĩa về câu hỏi Y-N Theo Wardhaugh (1995) thì câu hỏi Y-N là loại câu hỏi nhằm tìm kiếm câu trả lời “Có”hoặc “Không”. Câu hỏi Y-N được chia thành hai loại nhỏ, đó là câu hỏiY-N khẳng định (Is hea student?) và câu hỏi Y-N dạng phủ định (Isn’t he a student?).1.4.2. Hành động lời nói Hành động lời nói là một câu viết hoặc lời nói bao gồm hai loại nghĩa: nghĩa nội dungmệnh đề hay nghĩa ngôn liệu và nghĩa ngôn trung. Nghĩa mệnh đề là nghĩa cơ bản của lời nóicăn cứ vào từ và cấu trúc của lời nói đó. Nghĩa ngôn trung là ảnh hưởng của lời nói hoặc câuviết đối với người nghe hoặc người nói. (Hurford & Heasley, 1995)1.4.3. Hành động lời nói và phép lịch sự Nói tới nguyên lý lịch sự là nói tới khái niệm “thể diện”, “giữ thể diện” trong quá trìnhhội thoại. Brown và Levison (1987) đã phân biệt 2 phương diện của thể diện, đó là thể diệndương và thể diện âm. Thể diện dương là những điều mà mỗi người muốn mình được khẳngđịnh, được những người khác tôn trọng. Thể diện âm là những gì thuộc về nỗi niềm riêng, làđiều mà mỗi người không muốn người khác xâm phạm. Để hội thoại thành công thì chúng tacần tránh những hành vi làm phương hại thể diện.1.5. Phương pháp nghiên cứu Bài nghiên cứu áp dụng phương pháp mô tả định tính kết hợp với phân tích đối chiếu, ...