Bài viết này làm sáng tỏ các đặc trưng văn hoá – xã hội biểu thị trong ngữ cố định chỉ tốc độ “dần dần” trong tiếng Anh. Bài báo sử dụng phương pháp chính là phương pháp miêu tả để làm rõ các đặc trưng văn hoá - xã hội của các ngữ cố định chỉ tốc độ “dần dần” trong tiếng Anh với hai tiêu chí, phạm trù biểu trưng và sắc thái nghĩa của chúng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc trưng biểu thị tốc độ “dần dần” trong ngữ cố định tiếng Anh
Nghiên
Tạp chí cứu
Khoatrao
họcđổi ● Research-Exchange
- Trường Đại học Mở HàofNội
opinion
74 (12/2020) 11-19 11
ĐẶC TRƯNG BIỂU THỊ TỐC ĐỘ “DẦN DẦN” TRONG
NGỮ CỐ ĐỊNH TIẾNG ANH
FEATURES OF “GRADUAL” SET EXPRESSIONS IN ENGLISH
Hoàng Tuyết Minh*
Ngày tòa soạn nhận được bài báo: 5/6/2020
Ngày nhận kết quả phản biện đánh giá: 5/12/2020
Ngày bài báo được duyệt đăng: 25/12/2020
Tóm tắt: Bài báo này làm sáng tỏ các đặc trưng văn hoá – xã hội biểu thị trong ngữ cố
định chỉ tốc độ “dần dần” trong tiếng Anh. Bài báo sử dụng phương pháp chính là phương
pháp miêu tả để làm rõ các đặc trưng văn hoá - xã hội của các ngữ cố định chỉ tốc độ “dần
dần” trong tiếng Anh với hai tiêu chí, phạm trù biểu trưng và sắc thái nghĩa của chúng. Ngữ
liệu là các ngữ cố định biểu thị tốc độ “dần dần” được thu thập từ các từ điển tiếng Anh-Anh
và từ điển thành ngữ tiếng Anh-Anh. Kết quả nghiên cứu cho thấy, trong tổng số 23 ngữ cố
định chỉ tốc độ “dần dần”, có 7 nhóm phạm trù biểu trưng văn hoá – xã hội, với 36 từ ngữ
biểu hiện cho các phạm trù, có 5 cấp độ chỉ tốc dộ dần dần với 13 sắc thái nghĩa tốc độ “dần
dần” trong tiếng Anh. Kết quả nghiên cứu phần nào đó giúp người sử dụng hiểu rõ được các
đặc trưng văn hoá – xã hội các ngữ cố định chỉ tốc độ “dần dần” và phân biệt được các sắc
thái nghĩa “dần dần” của chúng; đồng thời, kết quả nghiên cứu cũng hữu ích cho quá trình
dạy-học tiếng Anh như một ngoại ngữ.
Từ khoá: tốc độ dần dần; ngữ cố định; đặc trưng văn hoá - xã hội; phạm trù, sắc thái nghĩa.
Abstract: This study attempts to point out the socio-cultural features of “gradual”
set expressions English. The methods of the study are descriptive, describing the features
of “gradual” set expressions in English in two languages in terms of different categories
and aspects of meaning. Samples denoting “gradual speed” in English were collected from
English-English and English idiomatic dictionaries. The results show that there are 7 groups
of categories with 36 words or phrases representing socio-cultural features, divided into 5
levels of “gradual” speed, including 13 aspects of meaning of 23 gradual set expression in
English. The values of the study are that it can be helpful not only for users to have a deep
understanding of socio-cultural features of “gradual” set expressions, distinguishing the
degree of their aspects of meaning; meanwhile, to help teachers and learners of Vietnamese
in the process of teaching and learning English as a foreign language.
Keywords: “gradual” speed; set expressions; socio-cultural features; categories, aspects of
meaning.
* Phòng QLKH&ĐN Trường Đại học Mở Hà Nội
12 Nghiên cứu trao đổi ● Research-Exchange of opinion
1. Dẫn nhập chỉ bất kỳ một nhóm gồm hai hay nhiều
Từ chỉ tốc độ là một trong những từ từ, ví dụ như cụm từ (phrases) hoặc câu
loại được dùng phổ biến trong ngôn ngữ (sentences), chúng được coi là một đơn vị
hàng ngày. Trong tiếng Anh có loại tính từ vựng.
từ, động từ và trạng từ chỉ tốc độ, ví dụ Theo D. Cystal (2006), expression
như: quick, fast, rapid, slow, sudden; các là thuật ngữ được sử dụng trong ngôn ngữ
trạng từ chỉ tốc độ như gradually, slowly... học nhằm để chỉ chuỗi các thành tố được
Ngoài những từ loại đơn lẻ biểu thị tốc coi như là một đơn vị dùng cho mục đích
độ, tốc độ trong tiếng Anh còn ngầm ẩn phân tích và thảo luận; ngữ cố định cũng
trong các dạng từ ngữ cố định như thành có thể được sử dụng để khảo sát các đặc
ngữ (slow as molasses in January, like a trưng ngữ nghĩa. Về cấu tạo, theo Từ điển
teetotum, …) và quán ngữ (slow burn, on Oxford (2017), expression có thể là từ
the jump, …). Bên cạnh các tốc độ nhanh hoặc cụm từ.
và chậm (x. Hoàng Tuyết Minh, 2020),
Trong nghiên cứu này, ngữ cố định
trong tiếng Anh còn có các ngữ cố định
được xác định là các thành ngữ và quán
chỉ tốc độ khác, chúng tôi chung là ngữ cố
ngữ. Các đặc trưng và cách phân loại của
định chỉ tốc độ “dần dần”. Trong khuôn
ngữ cố định nói chung, của thành ngữ và
khổ bài báo này chúng tôi làm sáng tỏ một
quán ngữ nói riêng, là cơ sở để chúng tôi
số các phạm trù biểu trưng, các sắc thái
đi xác định các ngữ cố định chỉ tốc độ
nghĩa biểu thị tốc độ “dần dần” của các
trong tiếng Anh và tiếng Việt.
ngữ cố định tiếng Anh dưới góc nhìn của
các đặc trưng văn hoá – xã hội. 2.2 Quan niệm về tốc độ
Việc nghiên cứu các ngữ cố định Theo từ điển Oxford Advanced
chỉ tốc độ (NCĐ TĐ) trong tiếng Anh và Learner’s Dictionary (2017), tốc độ
tiếng Việt mới chỉ đơn lẻ thống kê trong (speed) được định nghĩa là (i) tính nhanh
các từ điển tiếng Anh và tiếng Việt, đặc của cử động; sự mau lẹ; (ii) tốc độ của
biệt là các từ điển thành ngữ tiếng Anh, người/ vật khi chuyển động.
thành ngữ tiếng Việt, thành ngữ Anh – Qua thực tế khảo sát tư liệu, chúng
Anh, thành ngữ Anh – Việt, hay trên các tôi quan niệm tốc độ theo nghĩa thứ 2 của
trang internet với từ khoá words related từ điển tiếng Anh, nghĩa là tốc độ là vận
to speed. Còn việc nghiên cứu ...