Đặc trưng và giá trị của nghệ thuật bài chòi Nam Trung Bộ

Bài viết phân tích đặc trưng văn hóa và giá trị nghệ thuật bài chòi nhằm cung cấp những phát hiện mới về tính đa dạng trong thống nhất của nghệ thuật bài chòi vùng Nam Trung Bộ. Nghiên cứu khám phá quá trình phát triển của bài chòi, tính nội sinh và sắc thái văn hóa địa phương, làm cơ sở đánh giá đặc điểm văn hóa của nó gắn kết với giá trị văn hóa cộng đồng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc trưng và giá trị của nghệ thuật bài chòi Nam Trung Bộ142 Nguyễn Thị Thanh Xuyên, Ngô Minh Hiệp / Tạp chí Khoa học & Công nghệ Đại học Duy Tân 01(62) (2024) 142-151DTU Journal of Science & Technology 01(62) (2024) 142-151 Đặc trưng và giá trị của nghệ thuật bài chòi Nam Trung Bộ Characteristics and values of the art of Bai Choi in the South Central Coast of Vietnam Nguyễn Thị Thanh Xuyêna,b, Ngô Minh Hiệpa,b* Nguyen Thi Thanh Xuyena,b, Ngo Minh Hiepa,b* a Viện Khoa học xã hội vùng Trung Bộ, Đà Nẵng, Việt Nam a Institute of Social Sciences of the Central Region, Da Nang, 550000, Vietnam b Khoa Khoa học Xã hội và Nhân văn, Trường Đại học Duy Tân, Đà Nẵng, Việt Nam b Faculty of Social Sciences and Humanities, Duy Tan University, Da Nang, 550000, Vietnam (Ngày nhận bài: 18/10/2023, ngày phản biện xong: 23/10/2023, ngày chấp nhận đăng: 12/01/2024)Tóm tắtBài viết phân tích đặc trưng văn hóa và giá trị nghệ thuật bài chòi nhằm cung cấp những phát hiện mới về tính đa dạngtrong thống nhất của nghệ thuật bài chòi vùng Nam Trung Bộ. Nghiên cứu khám phá quá trình phát triển của bài chòi,tính nội sinh và sắc thái văn hóa địa phương, làm cơ sở đánh giá đặc điểm văn hóa của nó gắn kết với giá trị văn hóa cộngđồng. Tính chất biến đổi của nghệ thuật bài chòi trong bối cảnh đương đại liên quan đến quá trình phục dựng, kiến tạo vàphát triển du lịch di sản. Sử dụng phương pháp điền dã dân tộc học tại một số địa phương thuộc vùng Nam Trung Bộnhằm thu thập thông tin cần thiết trong đánh giá, phân tích và nhận diện đặc trưng văn hóa, giá trị và biến đổi của bài chòihiện nay.Từ khóa: Bài chòi; đặc trưng; giá trị; vùng Nam Trung Bộ.AbstractThis paper analyzes the cultural characteristics and values of the art of Bai Choi to provide new findings about the diversityand unity of the art of Bai Choi in the South Central Coast. This study discovers the development process of the art ofBai Choi, the endogenous factors and local cultural nuances of the art of Bai Choi, to evaluate cultural characteristicsattached to the cultural values of communities. The change of the art of Bai Choi in the contemporary context involvesrestoration, constructing processes, and heritage tourism development. This study employs ethnographic fieldworkmethodology in some provinces in the South Central Coast to gather information for evaluating, analyzing, and identifyingcultural characteristics, values, and changes in the art of Bai Choi nowadays.Keywords: Art of Bai Choi; characteristic; value; South Central Coast.1. Đặt vấn đề chơi, diễn xướng bài chòi ở đô thị và nông thôn. Nhờ đó, nghệ thuật bài chòi đã kiến tạo sắc thái Sau khi tổ chức UNESCO ghi danh loại hình và đặc trưng văn hóa vùng miền rất độc đáo. Tạivăn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, nghệ vùng Nam Trung Bộ, quá trình phục hồi bài chòithuật bài chòi miền Trung Việt Nam khẳng định diễn ra sinh động với sự tham gia của nghệ nhânvị thế mới và thúc đẩy quá trình phục dựng trò* Tác giả liên hệ: Ngô Minh Hiệp Email: ngominhhiep234@gmail.com Nguyễn Thị Thanh Xuyên, Ngô Minh Hiệp / Tạp chí Khoa học & Công nghệ Đại học Duy Tân 01(62) (2024) 142-151 143và cộng đồng, như: xây dựng câu lạc bộ bài chòi, 2. Phương pháp nghiên cứuđưa bài chòi vào trường học để trao truyền cho Nghiên cứu này sử dụng phương pháp điền dãthế hệ tương lai phát triển du lịch di sản dựa trên dân tộc học, khảo sát điểm tại Hội An, Đà Nẵng,đặc trưng và giá trị truyền thống của nghệ thuật Bình Định và Khánh Hòa. Thông qua công cụbài chòi. Sự hội nhập của nghệ thuật trình diễn quan sát tham dự hoạt động diễn xướng bài chòidân gian bài chòi vào đời sống xã hội của cư dân trong lễ hội, ngày Tết, trình diễn bài chòi ở phốvùng Nam Trung Bộ tạo ra nhận thức mới về khả cổ Hội An, Đà Nẵng, Qui Nhơn, Nha Trang; kếtnăng thích ứng và kiến tạo của nghệ thuật bài hợp với phỏng vấn sâu nghệ nhân, nhà quản lýchòi hiện nay. Do vậy, nhận diện đặc trưng văn và cộng đồng để lắng nghe câu chuyện về quáhóa và giá trị của bài chòi rất quan trọng và cần trình phát triển bài chòi, đặc điểm văn hóa vàthiết nhằm quảng bá sắc thái văn hóa địa phương biểu hiện biến đổi nghệ thuật bài chòi hiện nay,của bài chòi, tạo sân chơi và hưởng thụ văn hóa cung cấp thông tin đa chiều trong nhận diện,cho cộng đồng, qua đó bảo vệ giá trị tốt đẹp của đánh giá và phân tích.bài chòi và hoạt động truyền thừa, đào tạo nghệnhân trẻ. Nghệ thuật bài chòi thúc đẩy lợi thế 3. Kết quả nghiên cứucạnh tranh trong phát triển du lịch di sản dựa trên 3.1. Quá trình phát triển bài chòi vùng Namtrò chơi và diễn xướng mới lạ, độc đáo, thể hiện Trung Bộtính đa dạng trong thống nhất về đặc trưng văn Hô bài chòi là một loại hình diễn xướng dânhóa bài chòi, là cơ sở để xây dựng tour du lịch di gian, bao gồm trò chơi và trình diễn làn điệu bàisản nghệ thuật bài chòi vùng Nam Trung Bộ. chòi. Yếu tố văn hóa vật thể của bài chòi là chòi,Hiện nay, nghệ thuật bài chòi có một số biến đổi thẻ bài. Yếu tố văn hóa phi vật thể của bài chòinhất định về văn hóa vật thể, không gian và chức là diễn xướng ...