Đại cương về chính sách y tế công cộng

Tham khảo tài liệu đại cương về chính sách y tế công cộng, y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đại cương về chính sách y tế công cộng §¹i c−¬ng vÒ chÝnh s¸ch y tÕ c«ng céngMôc tiªu 1. M« t¶ ®−îc c¸c b−íc trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh chÝnh s¸ch. 2. Nªu ®−îc c¸c yÕu tè chÝnh lµm c¨n cø x©y dùng chÝnh s¸ch y tÕ c«ng céng.Néi dung1. ChÝnh s¸ch y tÕ lµ g× “ChÝnh s¸ch y tÕ gåm nh÷ng qu¸ tr×nh hµnh ®éng t¸c ®éng ®Õn mét lo¹t c¸c c¬quan, tæ chøc, c¸c dÞch vô y tÕ vµ viÖc ph©n bæ kinh phÝ cña hÖ thèng y tÕ. Tuy nhiªnnã kh«ng chØ dõng ë møc c¸c dÞch vô y tÕ mµ bao gåm c¶ c¸c chñ tr−¬ng ®· ®−îc thùchiÖn hoÆc dù kiÕn thùc hiÖn bëi c¸c tæ chøc Nhµ n−íc, t− nh©n, vµ t×nh nguyÖn nh»mt¸c ®éng ®Õn søc kháe”8. Còng cã thÓ nãi: ChÝnh s¸ch y tÕ lµ c¸c ®Þnh h−íng chiÕn l−îc ch¨m sãc søckhoÎ tõ Trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng nh»m ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña c¸c tÇng lípnh©n d©n mét c¸ch c«ng b»ng, hiÖu qu¶ nhÊt vµ ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn. ChÝnh s¸ch y tÕ kh«ng chØ lµ cña riªng ngµnh y tÕ mµ cña toµn x· héi, trong ®ãc¸c c¬ së y tÕ ®ãng vai trß chñ ®¹o vµ thùc hiÖn cung cÊp c¸c dÞch vô y tÕ. ChÝnh s¸chy tÕ lµ mét bé phËn kh«ng t¸ch rêi cña c¸c chÝnh s¸ch x· héi cña §¶ng vµ Nhµ n−íc.VÝ dô: chÝnh s¸ch hç trî ng−êi nghÌo trong kh¸m ch÷a bÖnh (QuyÕt ®Þnh 139 cña Thñt−íng chÝnh phñ) lµ mét ®Þnh h−íng cho nÒn y tÕ c«ng b»ng h¬n, do ChÝnh phñ banhµnh, c¸c bé ngµnh (Bé Y tÕ, Bé Tµi chÝnh, KÕ ho¹ch ®Çu t− vµ Bé lao ®éng th−¬ngbinh & x· héi cïng chÝnh quyÒn c¸c cÊp) phèi hîp thùc hiÖn. Cã hai cÊp ®é chÝnh s¸ch kh¸c nhau: CÊp vÜ m«, hay cßn gäi lµ c¸c chÝnh s¸chmang tÝnh thÓ chÕ (institutional policy) vµ CÊp kü thuËt, hay cßn gäi lµ c¸c chÝnh s¸chmang tÝnh kü thuËt (technical policy). VÝ dô: H−íng tíi b¶o hiÓm y tÕ toµn d©n vµon¨m 2010 lµ mét chÝnh s¸ch lín cña chÝnh phñ vµ ngµnh y tÕ, thùc hiÖn chÝnh s¸ch nµykh«ng chØ riªng ngµnh y tÕ vµ B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam mµ cßn lµ nhiÖm vô cña c¸ccÊp chÝnh quyÒn vµ bé ngµnh kh¸c. §©y lµ mét chÝnh s¸ch vÜ m«. Trong khi ®ã, quyÕt®Þnh chÝnh s¸ch trong phßng chèng sèt rÐt ë mét ®Þa ph−¬ng, ng−êi ta cã thÓ coi trängviÖc diÖt vector truyÒn bÖnh b»ng n»m mµn, phu tån l−u ho¸ chÊt diÖt muçi, khaiquang bôi rËm, cèng r·nh quanh nhµ v.v... hay dïng thuèc uèng phßng bÖnh cho ng−êi®i rõng. §©y lµ c¸c chÝnh s¸ch mang tÝnh kü thuËt, hay cßn gäi lµ chiÕn l−îc. Bµi nµychØ giíi h¹n trong c¸c chÝnh s¸ch vÒ mÆt thÓ chÕ. C¸c chÝnh s¸ch vÒ kü thuËt sÏ häctrong m«n häc vÒ c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia. ChÝnh s¸ch ®−îc ®−a ra ë c¸c cÊp kh¸c nhau, tõ Trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng. Tõc¸c chñ ch−¬ng lín cña §¶ng vµ Nhµ n−íc vÒ c«ng b»ng vµ hiÖu qu¶ trong cung øngc¸c dÞch vô y tÕ, mçi ®Þa ph−¬ng ph¶i cô thÓ ho¸ b»ng c¸c chÝnh s¸ch phï hîp víi nhu8 Gill Walt (1996). ChÝnh s¸ch y tÕ. Qu¸ tr×nh vµ quyÒn lùc 159cÇu cña céng ®ång, ®iÒu kiÖn kinh tÕ, x· héi vµ kh¶ n¨ng cña hÖ thèng cung øng dÞchvô y tÕ cña tØnh m×nh. Cïng lµ chÝnh s¸ch hç trî ng−êi nghÌo trong kh¸m ch÷a bÖnh,c¸c tØnh l¹i thùc hiÖn kh«ng hoµn toµn gièng nhau: cÊp thÎ ng−êi nghÌo, cÊp thÎ b¶ohiÓm y tÕ, thùc thanh thùc chi hay hçn hîp c¸c biÖn ph¸p víi nhau. Cã tØnh thùc hiÖnngay t¹i tuyÕn x·, cã tØnh chØ thùc hiÖn ë c¸c bÖnh viÖn tõ huyÖn trë lªn. Khi ®Ò xuÊt chÝnh s¸ch ng−êi ta ®Òu mong muèn mang l¹i quyÒn lîi cho c¸cnhãm nghÌo, nhãm d©n sè dÔ bÞ tæn th−¬ng (phô n÷, trÎ em, ng−êi cao tuæi) song trongqu¸ tr×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch do cã nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c quan vµ chñ quan c¸cmôc tiªu chÝnh s¸ch kh«ng thùc hiÖn ®−îc hoÆc chØ thùc hiÖn mét phÇn, v× vËy cÇnph¶i ph©n tÝch ®¸nh gi¸ c¸c chÝnh s¸ch ®Ó ®iÒu chØnh gi¶i ph¸p hay ®iÒu chØnh môctiªu kÞp thêi. Nh− vËy, chÝnh s¸ch võa cã tÝnh thèng nhÊt, võa cã tÝnh linh ho¹t, mÒmdÎo. ChÝnh s¸ch kh«ng bÊt biÕn mµ cÇn ®−îc ®iÒu chØnh, thay ®æi cho phï hîp víinh÷ng thay ®æi vÒ nhu cÇu ch¨m sãc søc kháe còng nh− kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña quècgia vµ n¨ng lùc kinh tÕ cña c¸c tÇng líp nh©n d©n. HiÖn nay c¸c tµi liÖu n−íc ngoµi viÕt vÒ chÝnh s¸ch y tÕ kh«ng Ýt, song mçi n−íccã c¸c ®Æc ®iÓm kh¸ riªng, nhiÒu khi kh«ng thÓ ¸p dông chÝnh s¸ch còng nh− c¸ch lµmchÝnh s¸ch cña n−íc nµy cho mét n−íc kh¸c, cho dï kinh nghiÖm cña c¸c n−íc ®Òu cãthÓ chia sÎ cho nhau. T−¬ng tù nh− thÕ cho c¸c tØnh trong mét n−íc, thËm chÝ ngay c¶c¸c kinh nghiÖm vµo thêi gian tr−íc ®©y cã thÓ bÞ l¹c hËu, nhÊt lµ khi c¸c ®iÒu kiÖnkinh tÕ v¨n ho¸, x· héi còng nh− n¨ng lùc cung cÊp dÞch vô y tÕ cña hÖ thèng y tÕ c«ngcòng nh− t− nh©n ®· thay ®æi. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, ngµnh y tÕ ®ãng mét vai trß quan trängkh«ng chØ lµ phßng bÖnh, kh¸m ch÷a bÖnh, t¨ng c−êng søc kháe, håi phôc chøc n¨ngvµ t− vÊn søc kháe mµ cßn gãp phÇn x©y dùng mét x· héi c«ng b»ng, v¨n minh. Trongqu¸ tr×nh c¶i c¸ch kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ tr−êng cã ®Þnh h−íng XHCN mét lo¹t c¸cvÊn ®Ò míi n¶y sinh nh−: − Nhu cÇu ch¨m sãc søc kháe cña c¸c nhãm d©n c− (theo c¸c ®Æc ®iÓm giíi; tuæi; n«ng th«n- thµnh t ...