Dẫn liệu bước đầu về thành phần loài cá ở sông Bàn Thạch, tỉnh Phú Yên

Thành phần loài cá ở hệ thống sông Bàn Thạch, tỉnh Phú Yên khá đa dạng. Chúng tôi đã tiến hành thu mẫu từ tháng 3/2013 – 5/2014 và qua quá trình nghiên cứu, phân loại đã xác định được 115 loài với 85 giống nằm trong 47 họ thuộc 14 bộ khác nhau. Số loài phong phú nhất thuộc về bộ cá Vược (Perciformes) với 45 loài (chiếm 39,13%).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dẫn liệu bước đầu về thành phần loài cá ở sông Bàn Thạch, tỉnh Phú YênDẪN LIỆU BƯỚC ĐẦU VỀ THÀNH PHẦN LOÀI CÁỞ SÔNG BÀN THẠCH, TỈNH PHÚ YÊNDương Thị Mỹ Diệp1Vũ Thị Phương Anh2Tóm tắt: Thành phần loài cá ở hệ thống sông Bàn Thạch, tỉnh Phú Yên khá đa dạng.Chúng tôi đã tiến hành thu mẫu từ tháng 3/2013 – 5/2014 và qua quá trình nghiên cứu,phân loại đã xác định được 115 loài với 85 giống nằm trong 47 họ thuộc 14 bộ khácnhau. Số loài phong phú nhất thuộc về bộ cá Vược (Perciformes) với 45 loài (chiếm39,13%). Các họ cá chiếm ưu thế về loài là Cyprinidae (29 loài), Beloniidae (6 loài),Mugilidae (6 loài), Gobiidae (5 loài), corbitidae (4 loài). Đã xác định được 8 loài quýhiếm được ghi trong sách đỏ Việt Nam (2007) (7 loài xếp ở mức VU và 1 loài xếp ở mứcEN).Phú Yên là một tỉnh ven biển Nam Trung Bộ, có nhiều hệ thống sông suối, thànhphần các loài thủy sinh vật khá phong phú, đa dạng sinh học cao như sông Ba, đầm ÔLoan... Hiện nay các nghiên cứu mới tập trung ở con sông Ba và đầm Ô Loan, các hệthống sông ở khu vực này chưa được nghiên cứu một cách tổng thể. Trong số đó cósông Bàn Thạch, sông nằm ở phía nam thành phố Tuy Hòa, dài 60 cây số, có diện tíchlưu vực 590km2, sông chảy qua các xã thuộc tổng Hòa Đa và Hòa Đồng rồi ra cửa ĐàNông. Sông chảy tới vùng Hội Cư thì tiếp nhận một chi từ đèo Cục Kịch giáp giới vớiKhánh Hòa. Bắt đầu từ Hội Cư sông mang tên Bàn Thạch, chảy ra biển ở cửa Đà Nông.Sông Bàn Thạch có vai trò quan trọng trong việc cung cấp nước sinh hoạt, sản xuấtnông nghiệp, nguồn thức ăn giàu đạm như cá, tôm, ...cho dân cư sống trong vùng. Tuynhiên hiện nay chưa có một công trình nào nghiên cứu đầy đủ về thành phần loài, đặcđiểm sinh học, sinh thái, phân bố của các loài cá ở sông Bàn Thạch. Việc nghiên cứuthành phần loài cá và đề xuất những giải pháp phát triển bền vững nguồn lợi là rất cầnthiết. Với bài báo này sẽ góp một phần vào việc quy hoạch và sử dụng hợp lý nguồn lợicá ở sông Bàn Thạch, tỉnh Phú Yên.1. Phương hướng nghiên cứuViệc thu mẫu được tiến hành từ tháng 3/2013 – 5/2014 tại các xã Hòa Tâm, HòaHiệp Nam, Hòa Hiệp Trung, Hòa Xuân, Hòa Vinh, Hòa Tân Đông thuộc huyện ĐôngHòa và xã Hòa Tân Tây, Hòa Đồng, Hòa Thịnh và Hòa Mỹ thuộc huyện Tây Hòa, tỉnhPhú Yên. Mẫu cá được thu trực tiếp tại các điểm nghiên cứu bằng cách theo ngư dânđánh bắt, thu mẫu cá của người dân và các chợ quanh khu vực nghiên cứu.Phân loại cá bằng phương pháp so sánh hình thái, chủ yếu dựa vào các khóa định12GV, trường THPT Lê Trung Kiên, Đông Hòa, Phú YênTS, Phó Hiệu trưởng, trường ĐH Quảng Nam.DƯƠNG THỊ MỸ DIỆP, VŨ THỊ PHƯƠNG ANHloại của Mai Đình Yên (1978, 1992) [9,10], Nguyễn Văn Hảo (2001, 2005) [3,4],Kottelat M. (2001) [7], ...Mỗi loài cá được nêu tên khoa học và tên Việt Nam. Trình tựcác bộ, họ, giống, loài được sắp xếp theo hệ thống phân loại của [2] và chuẩn tên loàitheo [5, 6].2. Kết quả nghiên cứu2.1. Thành phần loài cá sông Bàn Thạch, tỉnh Phú YênỞ hệ thống sông Bàn Thạch, tỉnh Phú Yên đến nay đã xác định được danh lụcthành phần loài cá bao gồm 115 loài với 85 giống nằm trong 47 họ thuộc 14 bộ khácnhau (Bảng 1).Bảng 1. Danh lục thành phần loài cá ở sông Bàn Thạch, tỉnh Phú YênPhân bốSTTITên khoa họcTên Việt NamMùaMùakhômưa++++OSTEOGLOSSIFORMESBỘ CÁ THÁT LÁTNotopteridaeHọ cá Thát lát1Notopterus notopterus (Pallas, 1769)Cá Thát lát *IIELOPIFORMESBỘ CÁ CHÁO(2)MegalopidaeHọ cá Cháo lớnMegalops cyprinoides Brousonet, 1782Cá Cháo lớn **IIIANGUILLIFORMESBỘ CÁ CHÌNH(3)AnguillidaeAnguilla marmorata (Quoy &Gaimard, 1824)A. bicolor Mc Clelland, 1844Họ cá ChìnhCá Chình hoa **++Cá Chình mun **++IVATHERINIFORMESBỘ CÁ SUỐT(4)AtherinidaeHọ cá Suốt5Atherina bleekeri Günther, 1861Cá Suốt mắt nhỏ++VCLUPEIFORMESBỘ CÁ TRÍCH(5)Họ cá TríchCá Trích vẩy xanh mắttoCá Mòi cờ chấm **+7ClupeidaeHerkiotsichthys quadrimaculatus(Rüppell, 1837)Konosirus punctatus (Schlegel, 1846)8Nematalosus nasus (Bloch, 1795)Cá Mòi mõm tròn **+(1)234616+DẪN LIỆU BƯỚC ĐẦU VỀ THÀNH PHẦN LOÀI CÁ Ở SÔNG BÀN THẠCH...(6)Cá Cơm thường++10EngraulidaeStolephorus commersonii Lacépefde,1903S.tri (Bleeker, 1852)Cá Cơm sông++VICYPRINIFORMESBỘ CÁ CHÉP(7)CyprinidaeHọ cá chép11Hemiculter leucisculu (Basilewsky, 1855)Cá Mương xanh *++12H. krempffi (Pellegrin & Chevey, 1938)Cá Mương++13Barbonymus gonionotus (Bleeker, 1850)Cá Mè vinh *++14Hypsibarbus wetmorei (Smith, 1931)Cá Mè vinh giả++15Hampala dispar (Smith, 1934)Cá Ngựa chấm *16Puntius brevis(Bleeker, 1860)Cá Dầm17Osteochilus prosemion (Fowler, 1934) Cá Lúi1822O. brachynotopteroides Chevey, 1934Systomus binotatus (Valenciennes,1842)Cirrhinus molitorel(Cuvier&Valenciennes,1844)Sinilabeo lemassoni (Pellegrin &Chevey, 1936)Carassius auratus (Linnaeus, 1758)239192021Họ cá Trỏng+++Cá ...