Đánh giá công tác phòng chống bệnh dại tại tỉnh Cà Mau từ năm 2017 đến tháng 7 năm 2019

Sau 10 năm tại Cà Mau vắng bóng bệnh dại, sáu bệnh nhân dại tử vong đã xuất hiện trở lại trong năm 2017-2018. Ngành y tế và thú y đã triển khai công tác phòng chống bệnh dại và dịch đã được khống chế. Qua vụ dịch địa phương đã có nhiều bài học kinh nghiệm trong quản lý và phòng chống dịch trên địa bàn tỉnh. Bài viết mô tả và đánh giá công tác phòng chống bệnh dại tại tỉnh Cà Mau.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá công tác phòng chống bệnh dại tại tỉnh Cà Mau từ năm 2017 đến tháng 7 năm 2019Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 5 * 2019 ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC PHÒNG CHỐNG BỆNH DẠI TẠI TỈNH CÀ MAU TỪ NĂM 2017 ĐẾN THÁNG 7 NĂM 2019 Lê Ngọc Định*, Nguyễn Văn Đọc*, Đoàn Văn Nam*, Đinh Hoàng Nhớ*, Trần Trường Giang*, Nguyễn Quan Phú**, Nguyễn Thành Huy***, Trần Thị Ái Xuyên***, Lê Văn Tuân**** TÓM TẮT Đặt vấn đề: Sau 10 năm tại Cà Mau vắng bóng bệnh dại, sáu bệnh nhân dại tử vong đã xuất hiện trở lại trong năm 2017-2018. Ngành y tế và thú y đã triển khai công tác phòng chống bệnh dại và dịch đã được khống chế. Qua vụ dịch địa phương đã có nhiều bài học kinh nghiệm trong quản lý và phòng chống dịch trên địa bàn tỉnh. Mục tiêu: Mô tả và đánh giá công tác phòng chống bệnh dại tại tỉnh Cà Mau. Phương pháp nghiên cứu: Mô tả hàng loạt ca và đánh giá hiệu quả các biện pháp phòng chống dịch dại theo bộ công cụ đáng giá biên soạn theo tài liệu của Tổ chức Y tế thế Giới. Kết quả: Liên tiếp trong hai nămthú y tỉnh ghi nhận ghi nhận một ổ dịch dại trên chó năm 2017 và năm 2018 có sáu ổ dịch; Trong 7 tháng đầu năm 2019 có năm ổ dịch được cơ quan thú y báo cáo trên địa bàn 4 huyện thuộc tỉnh Cà Mau. Cũng trong năm 2017và 2018 ngành y tế ghi nhận 6 ca tử vong do bệnh dại với đa số bị cắn tay (83%). Đa số các vết thương không được xử lý đúng theo như hướng dẫn của Bộ YTế, bệnh nhân xử lý vết thương sau vài giờ sau phơi nhiễm tại nhà và chỉ được cầm máu và rửa sơ sài với nước lã. Đa số bệnh nhân được đưa đến thầy lang đắp thuốc nam và lấy nọc độc. Có bốn trường hợp mắc bệnh dại có thời gian ủ bệnh từ 1-3 tháng chiếm tỷ lệ cao 66%. Một ca có thời gian ủ bệnh là 18 ngày, và 1 ca có thời gian ủ bệnh18 tháng. Tất cả sáuca bệnh đều được chẩn đoán dựa vào triệu chứng lâm sàng điển hình của bệnh dại. Trong bốn ca lấy được mẫu dịch não tủy và mẫu nước bọt thì ba ca được chẩn đoán xét nghiệm dương tính. Công tác báo cáo và các biện pháp xử lý ổ dịch trên người, xử lý ổ dịch trên động vật đã được triển khai theo hướng dẫn của ngành y tế vả thú y và ca bệnh dại đã được khống chế vào cuối năm 2018. Kết luận: Việc quản lý bệnh dại và tiêm phòng đàn chó của địa phương còn rất hạn chế. Thực hiện phối hợp giữa ngành thú y và y tế trong giám sát bệnh chưa chủ động. Người dân thiếu kiến thức về sử lý vết thương và điều trị sau phơi nhiễm chậm trễ càng làm trầm trọng thêm gánh nặng của bệnh dại cho địa phương. Việc cải thiện điều trị dự phòng sau phơi nhiễm (PEP) bằng vaccine và kháng huyết thanh sẽ làm giảm số tử vong trên người, tuy nhiên sẽ làm tăng chi phí điều trị. Một cách tiếp cận tận căn bản làm giảm chi phí PEP là ưu tiên triển khai và duy trì tiên chủng vaccing dại đại trà trên đàn chó. Từ khóa: tử vong do bệnh dại, phòng chống dịch dại, đánh giá ABSTRACT EVALUATION OF RABIES OUTBREAK CONTROL AND PREVENTION MEASUREMENTS IN CA MAU PROVINCE FROM 2017 – 2019 Le Ngoc Dinh, Nguyen Van Doc, Doan Van Nam, Dinh Hoang Nho, Tran Truong Giang, Nguyen Quan Phu, Nguyen Thanh Huy, Tran Thi Ai Xuyen, Le Van Tuan * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 23 – No. 5 - 2019: 412 – 419Trung tâm Y Tế Dự Phòng tỉnh Cà Mau **Trung Tâm Truyền Thông Giáo Dục Sức Khỏe tỉnh Cà Mau* Trung tâm Chăn nuôi – Thú Ytỉnh Cà Mau*** ****Tổ Chức Y Tế Thế Giới – TP. Hồ Chí MinhTác giả liên lạc: TS. Lê Văn Tuân ĐT: 0903176862 Email: Lev@who.int 412 Chuyên Đề Y Tế Công CộngY Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 5 * 2019 Nghiên cứu Y học Background: After 10 years in Ca Mau without any rabies reported cases, six fatal rabies patients havereappeared in 2017-2018. The health and veterinary sector has implemented control and preventionmeasurements and rabies outbreak have been undercontroled. There are many lessons learned on managementand prevention of rabies epidemics for provincial staffs after outbreak over. Objective: To describe and evaluate the implementation of rabies outbreak control and prevention in CaMau province. Methods: Acase series study of six human fatal cases has been applyied, and the effectiveness of rabiesoutbreak control and prevention have been evaluated based on the World Health Organizations tools. Results: Rabies outbreak in dogs have been continually reported in 2017 with one outbreak and in 2018 withsix outbreaks; in the first 7 months of 2019 five outbreaks have been still reported by veterinary agencies in 4districts of Ca Mau provi ...