Đánh giá đặc điểm nông sinh học, năng suất, chất lượng của 30 mẫu giống Cỏ nhọ nồi (Eclipta prostrata L.)

Mục tiêu của nghiên cứu này nhằm tuyển chọn 1 - 2 mẫu giống có năng suất hàm lượng wedelolacton cao từ 30 mẫu giống thu thập ở các vùng sinh thái khác nhau của Việt Nam. Kết quả nghiên cứu cho thấy 02 mẫu giống (NN12, NN16) có năng suất và hàm lượng wedelolactone cao nhất. Năng suất dược liệu của 2 mẫu giống đạt 4,32 tấn/ha (NN12) và 3,92 tấn/ha (NN16). Hàm lượng wedelolacton của 2 mẫu giống là 0,32% và 0,402%.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá đặc điểm nông sinh học, năng suất, chất lượng của 30 mẫu giống Cỏ nhọ nồi (Eclipta prostrata L.) TẠP TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀCHÍ CÔNGKHOA NGHỆHỌC VÀ CÔNG NGHỆ JOURNAL OF SCIENCE AND Phạm TECHNOLOGY Thị Lý và ctv. TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG HUNG VUONG UNIVERSITY Tập 30, Số 1 (2023): 80 - 89 Vol. 30, No. 1 (2023): 80 - 89 Email: tapchikhoahoc@hvu.edu.vn Website: www.jst.hvu.edu.vn ĐÁNH GIÁ ĐẶC ĐIỂM NÔNG SINH HỌC, NĂNG SUẤT, CHẤT LƯỢNG CỦA 30 MẪU GIỐNG CỎ NHỌ NỒI (Eclipta prostrata L.) Phạm Thị Lý1*, Nguyễn Trọng Chung1, Nhữ Mai Thuật1 1 Trung tâm nghiên cứu Dược liệu Bắc Trung Bộ - Viện Dược liệu Ngày nhận bài: 13/9/2022; Ngày chỉnh sửa: 07/11/2022; Ngày duyệt đăng: 10/11/2022Tóm tắtC ỏ nhọ nồi (Eclipta prostrata L.) là một loại cây thuốc có nhiều công dụng chữa bệnh như: cầm máu, chữa xuất huyết trong, ung nhọt, kiểm soát rụng tóc và kích thích mọc tóc, đặc biệt là tác dụng bảo vệ gan. Hợpchất chính trong cỏ nhọ nồi là wedelolactone và dimethyl wedelolactone, cả hai đều có tác dụng chính trongđiều trị và giải độc gan. Ở Việt Nam, cỏ nhọ nồi phân bố rộng rãi ở hầu hết các tỉnh vùng đồng bằng, trung duvà miền núi đến độ cao 1.500 m. Mục tiêu của nghiên cứu này nhằm tuyển chọn 1 - 2 mẫu giống có năng suấthàm lượng wedelolacton cao từ 30 mẫu giống thu thập ở các vùng sinh thái khác nhau của Việt Nam. Kết quảnghiên cứu cho thấy 02 mẫu giống (NN12, NN16) có năng suất và hàm lượng wedelolactone cao nhất. Năngsuất dược liệu của 2 mẫu giống đạt 4,32 tấn/ha (NN12) và 3,92 tấn/ha (NN16). Hàm lượng wedelolacton của 2mẫu giống là 0,32% và 0,402%. Hai mẫu giống NN12 và N16 được tiếp tục đánh giá, chọn lọc vào giai đoạntiếp theo nhằm mục tiêu chọn lọc được mẫu giống chất lượng cho sản xuất dược liệu cỏ nhọ nồi trên quy mô lớnTừ khóa: Cỏ nhọ nồi (Eclipta prostrata L.), wedelolacton, đặc điểm nông sinh học, hình thái.1. Đặt vấn đề dụng bảo vệ gan, các nhà khoa học đã phân lập Cây cỏ nhọ nồi có tên khoa học là Eclipta được hai hoạt chất chính đó là wedelolactone vàprostrata L. còn có tên gọi là cỏ mực, hạ liên dimethyl wedelolactone, cả hai đều có tác dụngthảo... thuộc họ cúc Asteraceae. Cây có dạng chính trong điều trị và giải độc gan [1, 2]. Ngoàithân thảo, mọc đứng hoặc đôi khi bò lan rồi vươn ra cỏ nhọ nồi có tác dụng điều trị bệnh cơ tim vàthẳng cao 30 - 40 cm. Chi Eclipta L. chỉ có một có tác dụng hạ huyết áp, giải độc do rắn cắn (dẫnloài là cây cỏ nhọ nồi mọc tập trung nhiều ở hầu theo Theo NeetiDhaka, S.L.Kothari, 2005) [3].hết các nước vùng Nam Á và Đông Nam Á. Ở Dược liệu là toàn bộ phần trên mặt đất phơi hayViệt Nam, cỏ nhọ nồi phân bố rộng rãi ở hầu hết sấy khô của cây cỏ nhọ nồi (Eclipta prostrata L.)các tỉnh vùng đồng bằng, trung du và miền núi [4]. Nhằm tìm được mẫu giống cỏ nhọ nồi cóđến độ cao 1.500 m. Cây ưa ẩm, ưa sáng và có năng suất dược liệu, hàm lượng wedelolactonethể hơi chịu bóng, thường mọc lẫn vào các loại cao, chúng tôi đã thu thập 30 mẫu giống cỏ nhọcỏ thấp, trên đất bãi sông, ruộng trồng hoa màu, nồi trên các địa phương trong cả nước. Qua kếtven đường đi [1]. quả thẩm định tên khoa học của Trung tâm Tài Cỏ nhọ nồi có công dụng đặc biệt trong việc nguyên Dược liệu cả 30 mẫu giống thu thập đềucầm máu, chữa xuất huyết trong, ung nhọt, kiểm thuộc loài Eclipta prostrata L. Bài viết đưa ra kếtsoát rụng tóc và kích thích mọc tóc, đặc biệt là tác quả đánh giá đặc điểm nông sinh học, năng suất,80 *Email: phamlyvdl@gmail.comTẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Tập 30, Số 1 (2023): 80-89hàm lượng wedelolactone của 30 mẫu giống cỏ nhau ở Việt Nam (lý lịch mẫu thu thập được thểnhọ nồi thu thập. hiện trong bảng 1) năm 2020, trồng cách ly, thu hoạch hạt giống. Năm 2021, chia đôi giống của2. Phương pháp nghiên cứu các mẫu giống: 1/2 lượng hạt giống của các mẫu2.1. Đối tượn ...